X

Zihnin uyarıcıları algılama süreci: Hızlı ve yavaş düşünme sistemi – Video

Hızlı ve yavaş düşünme sistemi

Zihnimiz, biz farkında olmasak da bilgiyi iki şekilde işler. Bu işleyiş sistemlerini açıklamadan önce aşağıdaki fotoğrafı ele alalım. Bu fotoğrafa baktığınızda sarışın bir kadının kızgın olduğunu ve birazdan bu kızgınlığını söylediği sözlerle size yansıtacağını ön görürsünüz. Kadındaki duyguyu algılama ve varsayımlarda bulunma, hiç bir çaba sarf etmenize gerek kalmaksızın, hızlı düşünme süreci içinde gerçekleşir.

Şimdi bir de aşağıdaki problem bakalım.  Gördüğünüz rakamlardan ve işaretten bunun bir çarpma işlemi olduğunu anında anlayabilirsiniz.  Çaba harcadığınızda bu problemin sonucuna ulaşabileceğinizi bilseniz de, ilk etapta sonuca ulaşabilmek için hiç bir çaba harcamadınız. Çünkü çaba harcadığınızda kaslarınız gerilecek, göz bebekleriniz büyüyecek ve kalp atışlarınız hızlanacak. Tüm bu yaşadıklarınız bilim dünyasında yavaş düşünme süreci olarak adlandırılıyor.

Hızlı düşünme ve yavaş düşünme  olarak adlandırılan bu iki düşünme şekli, yaşam boyunca deneyimlediğimiz algımızın ve tepkilerimizin çoğunu oluşturur.

Örneğin, aşağıdaki şekilleri ele alalım. İlk bakışta bu doğruların farklı uzunluklarda olduğunu söyleyebiliriz. Fakat çizgileri ölçümlemeye kalkıştığınızda, hepsinin aynı uzunlukta olduğunu görebilirsiniz. Yaptığınız tüm ölçümlemeler ve elinizdeki kanıtlara rağmen, hızlı düşünme sistemi nedeniyle göz yanılsaması yaşamanız normal. Çünkü bu sistem bilinçten bağımsız, otomatik olarak hareket ediyor.

Benzer bir etkiyi aşağıdaki görsellerde de görebilirsiniz. Sizce hangi figür daha büyük? Bu kez de tüm figürler aynı boyutta. Fakat arka plandan kaynaklanan perspektif ve derinlik, resim 2 boyutlu bir yüzeyde olmasına rağmen, sizin onu 3 boyutlu olarak algılamanıza neden oluyor. Hızlı düşünme sisteminiz mevcut bilgiyi hızlı şekilde işleyerek algınızın açık olmasını sağlıyor.

Yavaş düşünme sistemine baktığımızda, bu sistemin olgunun peşinden gittiğini görebiliyoruz. Çünkü bu sistem, hızlı düşünme sistemi gibi içgüdülerle ya da sezgiler yoluyla hareket etmez.

Şimdi hızlı düşünme sistemimizin nasıl işlediğini bir örnekle açıklayalım: Aşağıda görmüş olduğunuz 4 basamaklı sayıları yüksek sesle okuyun ve her basamağa 1 ekleyin. Örneğin size verilen sayı 3795 ise, her basamağa 1 ekleyerek  bulacağınız sonuç 4806 olacaktır. Başlıyoruz;

 

 

Çok az sayıda kişi 4 haneden fazlası ile zorlanmadan başa çıkabilir. Daha da zoru, bu işlemi her basamağa 1 eklemek yerine 3 ekleyerek yapmaktır. İşin ilginç tarafı, ikinci sistem devredeyken göz bebekleriniz büyüyor olsa bile, kısmi körlük yaşarsınız. Mesela işlemlere odaklanmışken fotoğraflardaki yazıların renginin değiştiğini farketmiş miydiniz?

Şimdi aşağıdaki problemi çözmeye çalışalım:

 Bir beyzbol sopası ve 1 top 1.10 dolar ediyor. Sopa toptan 1dolar daha pahalı. Bu durumda topun fiyatı ne kadardır?

Büyük ihtimalle aklınızın içinden bir yerlerden bir ses 10 cent diye bağırıyor. Fakat bunun hızlı düşünme sisteminizin cevabı olduğunun ve yanlış cevap olduğunun farkındasınız. Doğru cevap 5 cent olmalı. Doğru cevabı vermiş olsanız bile, büyük bir ihtimalle aklınızdan öncelikle 10 cent geçti. Hızlı düşünme sistemimiz, olabilecek en kısa sürede, en yüzeysel cevabı bulabilme prensibiyle çalışır.  Bu sistem, günlük hayatımızda bize büyük bir yarar sağlar. Gün içinden yaptığımız her aktivite tam beyin kapasitemizi kullanmayı gerektirseydi, her şey çok yorucu olurdu.Bu durumun farkında olmamız bize, ilk izlenimlerimizin her zaman doğru olmayacağını gösterir.

Musa’nın gemisinde kaç çeşit hayvan vardır?

Bazı bireyler bu sorudaki hatanın ne olduğunu algılayıp, Musa dendiğinde bir algı yanılsaması olduğunu var sayar. Aslında Musa’nın gemisi yoktu, o gemi Nuh’undu. Görüldüğü gibi, beynimiz olabilecek en az kaynakla en kusursuz biçimde çalışmayı hedefler. Musa da dinsel bağlamda yer alan bir isim olduğu için, hızlı düşünme sistemimiz istemsizce Musa ve gemi arasındaki bağlantıyı yakalar ve soruda asıl odaklanmamız gereken noktayı algılamamızı sağlar.

Hızlı düşünme sistemi bilmeden anlamayı sağlar. Ortada açık bir bağlam yoksa, otomatik olarak bir önceki tecrübeye dayanan bir algı yaratır.

Örneğin; yıkamak kelimesinin yanına çam____ yazıldığında, bu kelimeyi büyük ihtimalle çamaşır olarak algılayacaksınız. Ancak  toprak kelimesinin yanına çam____ yazıldığında bu kelimeyi çamaşır değil çamur olarak algılamanız daha olasıdır.

Yavaş düşünme sistemimiz her ne kadar kontrolde olduğunu düşünmekten ve ne olup bittiğini bilmekten hoşlansa da, bu şekilde yanılsamalar ve bağlamlarla zihinde ve davranışta değişiklikler yaratmak mümkün.

Düşünme sistemleri hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için Daniel Kahneman’ın Thinking Fast and Slow (Hızlı ve Yavaş Düşünmek) kitabına göz atabilirsiniz.

httpv://www.youtube.com/JiTz2i4VHFw

Kaynak video

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale