Zihinsel detoks: Zihninizi ve ruhunuzu arındıracak ‘bahar temizliği’ önerileri

Bahar temizliği, detoks, temizlenme ve arınma ilkbahar aylarında üstüne en çok konuşulan, en çok araştırılan ve en merak edilen konuların başında geliyor. Baharın gelişi ve doğanın uyanışıyla birlikte kendimizi yeniliklere hazırladığımız dönem olan ilkbahar, eskilere veda etmenin ve hem zihnimizde, hem ruhumuzda, hem bedenimizde hem de yaşam alanlarımızda ‘dip köşe’ bir temizlik için kolları sıvamanın zamanı.

Her ne kadar bahar temizliği denildiğinde akla ilk olarak ev temizliği gibi yaşam alanlarının detaylı olarak temizlenmesi gelse de, öncelikle zihnin ve ruhun temizliğe ve arınmaya hazır olması gerekiyor. Zihninizin kıvrımlarında, birbirine girmiş düşünce birikintileriyle yaşamaya çalışmak oldukça enerji tüketen ve daha fazla düşüncenin birikmesiyle birlikte içinden çıkılamayacak kadar zorlaşabilen bir durum. İlkbahar temizliğiyle zihinsel yüklerden kurtulmanın ilk adımı da, zihinde dağınık halde bulunan tüm düşünceleri güzelce gözden geçirmek ve kullandıklarınızı zihninizin kıvrımlarına özenlice yerleştirirken, kullanmadıklarınızdan ışık hızıyla kurtulmaya çalışmak. 

Tıpkı çeşitli detoks ve arınma yöntemleriyle temizlediğimiz bedenimiz ya da yaşam alanlarımızı daha ferah kılmak için fazlalıklardan kurtulduğumuz gibi, zihnimizin de biriken zihinsel yüklerden arınmaya, ruhumuzun da kendini daha iyi ve huzurlu hissedebileceği bir alana ihtiyacı oluyor. Vücudumuz genel sağlığımız iyi olduğu sürece kendini oldukça iyi koruyabilen bir arınma sistemiyle; evlerimiz de gerekli malzemelerle, biraz enerjiyle ve birkaç küçük temizlik ipucuyla bahar gelmeden kolaylıkla temizlenebilecek durumda. Peki ya zihnimiz ve ruhumuz? Zihninizi ve ruhunuzu derinlemesine temizlemek ve yeni fikirlere, yeni hayallere, yaratıcılığa ve üretkenliğe alan yaratmak için gereksiz düşüncelerinizden ve bu düşüncelerle ilişkilendirilen duygulardan nasıl arınacağınızı biliyor musunuz?

İlginizi çekebilir: Zihninizde bahar temizliği yapmanın 5 yolu

Zihinsel detoks nedir?

Zihinsel temizlik ya da ‘detoks’ fikri, aslında vücudunuzu ve evinizi temizlemekle aynı fonksiyona sahip: Zihninizden ve ruhunuzdan ‘kötü’ olan, istenmeyen, sizi aşağı çektiğini düşündüğünüz her şeyi ortadan kaldırmak ve size hizmet etmeyen inançları, olumsuz duyguları ve alışkanlıklarınızı sınırlandırmak. Tıpkı yaşam tarzınızın ve yediklerinizin vücudunuzu beslemesi ya da zarar vermesi gibi, zihninizi olumlu düşüncelerle beslemek, ruhunuz için iyi alışkanlıklar edinmek ve birbiriyle bağlantılı olan bu iki sistemin sağlığını koruyabilmek de aynı derecede önemli. Peki, zihninizi ve ruhunuzu olumsuz ve istenmeyen duygulardan, düşüncelerden, inançlardan nasıl arındırabilirsiniz?

Duygularınızdan arınarak işe başlayın

Duygusal detoks ya da duygusal arınma olarak adlandırabileceğimiz ‘duygu temizliği’nin amacı aslında olumsuz olduğunu düşündüğümüz herhangi bir duygudan ya da histen kurtulmaya çalışmak değil, tanımlayamadığımız ama ‘orada’ olan duyguların ne zaman ve ne koşullarda ortaya çıktığının farkına varmak anlamı taşıyor. Örneğin, bastırılmış öfke, daha fazla öfkeyi ve bağlantılı pek çok çözülemeyen duyguları beraberinde getireceği için bastırılmış duygularınızın farkına varmak, o duygudan kurtulmaya çalışmaktan çok daha etkili bir temizlik yöntemi olacaktır.

Duygusal arınmayı yaşamınızda uygulamanın pek çok farklı yolu olsa da, bastırılmış ya da ortaya çıkmasına izin verilmemiş duyguların farkına varabilmenin en etkili yolu belirli kurallara bağlı günlük tutma ya da serbest yazma olabilir. Kendinize evin küçük bir köşesinde, sessiz ve konforlu bir yazma alanı oluşturun. Ortamda daha sakin ve huzurlu bir ambiyans yaratmak için mum ve tütsüler yakabilir, sakin bir müzik açabilirsiniz. Defterinizi ve kaleminizi elinize aldıktan sonra yazmaya, aşağıdaki soruları cevaplayarak başlayabilirsiniz:  

Son zamanlarda en yoğun şekilde hissettiğim duygular neler?
En çok kendim olduğumu hissettiğim an ne zamandı?
Son zamanlarda bana en iyi gelen düşünceler neler?
Stres seviyemi yükselten düşünceler ve durumlar hangileri?
Yaşamıma mutluluk ve zevk katan şeyler neler?
Yaşamda ilerlememi engelleyen, bende korku ve endişeye sebep olan, kurtulmak istediğim inançlarım ve düşünce kalıplarım neler?

Günlük yazarken, kendinize karşı dürüst ve kapsayıcı olmanız, kendinize her şeyi hissedebilmek için gerekli alanı yaratmanız ve izin vermeniz son derece önemli. Bu uygulama, herhangi bir düşünce kalıbını kolaylıkla tespit etmenize ve günlük yaşamınızda bastırdığınız duyguları keşfetmenize yardımcı olacaktır. Örneğin, erteleme alışkanlığınızın nedeninin başarısızlık korkusundan kaynaklandığını keşfedebilirsiniz. Belki de bazen sevdiğiniz birine öfkelenmenizin nedeni, aslında o kişiyle hiç ilgisi olmayan, başka bir konu olabilir.

Alternatif olarak, tüm gün (hatta bütün bir hafta) boyunca duygularınızı takip ederek de kalıplaşmış düşüncelerinizi keşfedebilirsiniz. Bu uygulamayı kolaylaştırmak için elinizin altında daima bir not defteri bulundurun ve olumsuz ya da istenmeyen duygularınızı ve bu duygulara eşlik eden düşünce kalıplarını takip etmeye, fark ettikçe yazıya dökmeye çalışın.

Odaklanma gerektiren dikkat dağıtıcılardan uzaklaşın

Zihinsel dağınıklığa sebep olan olumsuz düşüncelerden kurtulmanın en etkili yolu, zihinsel odağımızı ve dikkatimizi dağıtan çevresel uyaranları en aza indirmek. Bunu sağlamanın ilk adımıysa çevresel uyaranları mümkün olabildiğince azaltmak, yani fiziksel ortamımızı düzenlemek. Masanızı, gardırobunuzu, ofis eşyalarınızı düzenli tutmak zihninizin odaklanmaya daha az zaman ayırmasına ve daha az yorulmasına yardımcı olacaktır. Dış dünyanın geri kalanından uzaklaşabileceğiniz, küçük ve kendinizle baş başa kalabileceğiniz, sakin bir alana sahip olmak ve bu alanda kendinizle baş başa zaman geçirmek de zihninizin dinginleşmesine, dinlenmesine ve temizlenmesine alan tanıyacaktır.

Nelerin kontrolünüzde olduğunu iyi tanımlayın

Zihninizdeki olumsuz düşüncelerden, iyi oluşunuza hizmet etmeyen inançlardan ve beraberinde getirdiği olumsuz duygulardan kurtulmanın ve arınmanın bir diğer yolu da kontrol edebileceğiniz ve edemeyeceğiniz durumlarla ilgili farkındalığınızı geliştirmek olacaktır. Herhangi bir durumun ya da olayın yavaş yavaş kontrolünüzden çıktığını hissettiğinizde, kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanarak zihninizin büyük bir yükten kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz.

Yaşamda kontrol edebileceğimiz ve edemeyeceğimiz şeylerin farkında olmak düşünüldüğü kadar kolay olmayan bir beceri. Özellikle çok inanarak ilerlediğiniz zamanlarda yolunuza değiştiremeyeceğinizi çok iyi bildiğiniz bir durumun çıkması hayal kırıklığı yaşamanıza ve kendinizi kötü hissetmenize sebep olabilir. Ancak kontrolünüz dışındaki şeylere verdiğiniz her enerji zerresi, zihin için büyük bir yük yaratacaktır.

Hiçbir şeyi kontrol edemeyeceğinizi düşündüğünüz anlarda bile odağınızı yönlendirdiğiniz şeyi seçme özgürlüğünüz olduğunu aklınızda bulundurun ve kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanarak zihinsel yüklerinizden mümkün olabildiğince arının.

Zihinsel enerjinizi koruyun

Zihninizi dolduran tüm düşünceler ve bu düşüncelerin yarattığı karmaşa her zaman sizden kaynaklanmıyor olabilir. Bazen duygusal bir sünger gibi davranarak diğer insanların hislerini ve duygularını da emebiliyoruz. Özellikle empati duygusu çok yüksek olan, duygusal anlamda daha hassas sayılabilecek kişiler, olumsuz enerjiyi diğer insanlardan ve çevrelerinden de alabilirler. Kendimizi başkalarının olumsuz duygularından uzaklaştırmayı öğrenmek, zihinsel temizlik için en çok ihtiyaç duyduğumuz yöntemlerin başında geliyor.  ‘Şu anda hissettiğim şey bana mı ait yoksa başkasının mı?’ sorusunu kendinize sık sık sormanız, zihinsel ve duygusal yüklerinizin büyük bölümünden arınmanıza yardımcı olabilir. Çevrenizdeki kişilerle sağlıklı sınırlarınızın olması da, enerjinizi korumanın en iyi yollarından biri ve zihinsel temizliğin önemli bir parçası.

Daha fazla anda kalın

Hayat çok hızlı ilerliyor ve bu hızlı akışın içinde bazen hayatımız için son derece önemli olabilecek şeylerin izini kaybetmek çok kolay olabiliyor. Hem gelecek için endişelenmek hem de geçmişteki yaralarımızı onarmaya çalışmak için bazen gereğinden fazla zaman harcayabiliyor, hayatı es geçebiliyoruz. Anda kalmak, tüm duyguların ruhumuzda olduğu gibi akmasına ve zihnin yargılamalardan, değerlendirmelerden ve hesaplamalardan kurtulmasına izin vermekle mümkün olabilen bir durum. Zamanınızı başka bir yerde olmayı dilemek yerine, zihninizi şimdiki ana nasıl odaklayabileceğiniz üzerine çalışarak geçirmeyi deneyin. Anda kalmak, zihinsel yükünüzün büyük çoğunluğunu oluşturan gelecekle ilgili endişelerinizden ve geçmişle ilgili düşüncelerinizden arınmanıza yardımcı olacağı için zihinsel ve ruhsal temizliğinizin en önemli ve etkili adımlarından biri olacaktır.