X

Zamanın kafa karıştıran gerçekliğini neden doğrusal olarak deneyimliyoruz?

Eğer kalbimiz hayatı tüm detaylarıyla sevebilecek kadar geniş olsaydı, yaşadığımız her anı bir veren bir de yağmalayan olduğunu görürdük.

Fransız filozof Gaston Bachelard bu cümleyi 1929 yılında insanlığın çelişkili zaman deneyimi üzerine söylemişti. Geçmişte yaşanmış olanla gelecekte yaşanacak olan arasındaki zihinsel zaman yolculuğu dışında hiçbir yerde zamanla ilgili bu kafa karıştırıcı ikilem belirgin bir şekilde ortaya çıkmıyor. Günler tıkır tıkır ilerleyip bizler potansiyel gelecek ve bununla ilişkili geçmişin ucundan tırtıkladıkça, büyük bir merakla bizleri sürükleyen zamanın gösterdiği yönde güçlükle yürüyoruz. Kişisel kimliğimizin kendi çocukluğumuzla nasıl bağlandığı üzerine mistik düşünceler geliştirirken, bir yandan da gelecekteki halimizin nasıl olacağını düşlüyoruz. 

Nobel Ödüllü psikolog Daniel Kahneman zaman karmaşasını kendi geliştirdiği “kendini deneyimleme ve kendini hatırlama” modeliyle anlatmıştı.

Avustralyalı teorik fizikçi Paul Davies, 1995’te çıkardığı About Time: Einstein’s Unfinished Revolution (Zaman Hakkında: Einstein’ın Bitmemiş Devrimi) isimli kitabında bu muammayı merak uyandırıcı bir şekilde anlatıyor. Davies şöyle diyor:

Çocukken bazı geceler uyuyamazdım. Bunlar genellikle hoşuma gitmeyen veya korkutucu bir şeyler yaşadığım günlerin gecesinde olurdu. Dişçiye gittiğimiz günler gibi. Böyle gecelerde beni 24 saat sonraya götüren bir düğme olsun isterdim. Ertesi gece ise bu büyülü düğmenin gerçek olduğunu ve işe yaradığını düşünürdüm. 24 saat sonrasında ise dişçiye gittiğimizi hatırladığım halde bu aslında bir deneyim değil, sadece yaşadığım bir deneyimin anısı olarak kalırdı.

Pek tabii bir başka düğme de beni zamanda geri götürebilirdi. Bu düğme de beynimi ve hafızamı önceki haline geri getirirdi. Tek bir düğmeyle çocukluğuma geri dönebilir, dördüncü yaş günümü tekrar yaşayabilirdim.

Avustralyalı teorik fizikçi Paul Davies, 1995’te çıkardığı About Time: Einstein’s Unfinished Revolution isimli kitabında zaman muammasını merak uyandırıcı bir şekilde anlatıyor.

Nobel Ödüllü psikolog Daniel Kahneman bu karmaşayı kendi geliştirdiği “kendini deneyimleme ve kendini hatırlama” modeliyle anlatmıştı. Ancak Davies için daha ilginç olan deneyimlerle ilgili sadece psikolojik yaklaşımlar değil insanın zamanın fiziksel varlığını nasıl kabul ettiğiydi. Einstein’ın izafiyet teorisinden izler barındıran bu yaklaşım, psikolojik deneyime de şekil veren bir yaklaşım. Davies çocukluğunda kalan deneyimlerine geri dönerek şunları aktarıyor:

Bu butonlarla birlikte aslında hayatımı oluşturan şey, olayların düzgün bir sırayla gerçekleşmesi. O halde istediğim gibi bir ileri bir geri zıplayabilirim, zamanda ileri-geri gidebilirim, hoşuma gitmeyen şeyleri hızlıca geçebilirim, güzel zamanları sıklıkla tekrarlayabilirim, ölümden her zaman kaçabilirim ve sonsuza kadar devam edebilirim. Rastlantısallıkla ilgili hiçbir kişisel izlenimim olmaz çünkü beynimin her bir aşamasında olaylar tam olarak tutarlı bir şekilde kodlanmış olur.

Sanılan deneyimler meselesinin çarpıcı yanı, bu düğmeye basma işi gerçekten devam ettiğinde hayatımın nasıl farklılaşacağı sorusu. Hayatımı zıplayarak, rastgele yaşadığımı söylemek gerçekten ne anlama gelirdi? Diğer deneyimlerle geçici ilişkisi ne olursa olsun deneyimlerimin her bir anı gerçek deneyim. Anılar da tutarlıysa hayatımın karmakarışık bir şekilde gerçekleştiği iddiasına nasıl bir anlam yüklenebilir?

Davies, kitabının geri kalanında St. Augustine’den Einstein’a kadarinsan düşüncesi tarihinin nasıl oluştuğunu sorguladı. Bu öyle bir tarih ki, deneyimin doğasını basitçe yansıtmayan bir zaman modeli bıraktı bizlere. Oysa bilimden, gerçekliğin bu kafa karıştıran ölçütünü daha kapsamlı modeller sunmasını beklerdik.

Kaynak:
Brain Pickings

İlginizi çekebilecek diğer yazılar:

24 saat bana yetmiyor diyorsanız Newton zamanından Einstein zamanına geçin

İnsanlar ne zaman öğrenmeye başlıyor?

Zamana yolculuk: hereistoday.com

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale