X

Zaman algımız iyi oluş halimizi ne şekilde etkiliyor?

Zaman büyük bir sır. Geçen gün meditasyonda önümde duran mumun ucundaki fitilde tüten ateşin, havanın titreşimiyle sağa, sola, öne, arkaya bükülen, kıvrılan, esneyen, titreyen hareketlerini izledim. Ateşin bu kendiliğinden hareketleri, zamanın içinde bir durumdan diğerine sürekli değişen bedenin zamanla birlikte akan dansı gibiydi. Bu devinim bende bir düşünce uyandırdı; sanki biz de geçmişin, geleceğin, saatlerin, günlerin, ayların, yılların olmadığı tek bir anın içinde halden hale geçerek hareket ediyorduk. Sayılara karşılık gelmeyen, rakamlarla okunmayan o zamanın içinde doğup, büyüyüp, yaşlanıp ölüyorduk. O tek bir anda şekilden şekile giren ateş gibi…

Bu düşünceler zihnime akarken ben hala meditasyondaydım ve zaman algım bükülmüş gibiydi. 1 dakika sonrası, 2 dakika öncesi yoktu. O anda mevcudiyetim havayı dolduruyor, oldukça genişliyor ve hücrelerim atmosferi kaplıyormuşçasına yayılıyordu.

Sanki zaman bendim. Zaman şimdi hücrelerimin üzerine taburesini çekip oturan bir insan gibiydi, benim hareket etmemi bekliyordu vuku bulabilmek için, yüzü bana dönüktü. Peki biz yüzümüzü zamana nasıl çeviriyoruz, zamana nasıl yöneliyoruz?

Stanford Üniversitesi’nde profesör olan Amerikalı psikolog Zimbardo ve arkadaşları, zamana 5 bakış açısıyla yöneldiğimizi söylüyor;

  1. Geçmiş olumsuz
  2. Şimdi kaderci
  3. Şimdi hazcı
  4. Geçmiş olumlu
  5. Gelecek olumlu

Zamanı duyumsama ve yorumlayış şeklimiz, duygu durumumuzu, duygularımızın kontrolünü, öz farkındalığımızı ve buna bağlı olarak gelişen psikolojik, hatta fizyolojik sağlımızı oldukça etkiliyor.

Geçmiş olumsuz ne demek?

Kaçırılan fırsatlar, pişmanlıklar, söylenemeyen sözler, yapılan ya da maruz kalınan haksızlıklar ve bunlara bağlık olarak geçmişe yönelik adalet arayışımız demek. Geçmişe olumsuz yönelmen, olumsuz yaşantılarını daha da felaketleştirmen demek.

“Geçmişte yaşadıklarım beni bugünümde mahvetti.”
“Geçmiş yaşantım, seçeneklerimi değiştirdi.”
“Geçmiş, yapacaklarımı engelledi.”
“Elimden kayıp gitti.”
“Geçmişim farklı olsaydı, şimdi bambaşka biri olurdum.”

Geçmişe duyulan bu olumsuz yönelim bugünde ya da bunu düşündüğün herhangi bir yerde nasıl hissetmene neden oluyor?

Pişman, suçlu, kurban, çaresiz, isteksiz, umutsuz, sıkışmış…

Bu duyguları bedeninde yoğun bir şekilde duyumsarken, olumlu bir durumu ya da olayı kendin için fark edip sana iyi gelene yönelmen çok olası değil. Yapılan araştırmalar, geçmiş olumsuz zaman algısının depresyonla ve psikotik rahatsızlıklarla ilişkili olduğunu gösteriyor.

Şimdi kaderci zaman yönelimi, geçmiş olumsuzdan çok da farklı değil.

Şimdi kaderci ne demek?

Kendini yetkin ya da etkin hissetmeyerek, başına gelen ya da gelmeyen her şey için dışsal bir atıfta bulunmak demek. Hareketlerinin sorumluluğunu almayıp adeta koşulların arkasına saklanmak demek.

“Kaderim böyle yazılmış.”
“Şartlar kötü.”
“Dünya yalan.”
“Şans bana küstü.”

Evet, birçok şey bizim elimizde olmayabilir fakat elimizden geleni yapmaya gönüllü olmak ve yapabileceklerimizi önce kendimizi için geliştirip harekete geçmek bize iyi hissettiriyor. Kendini etkin görmek, kendimize olan güvenimizi artırıyor, “Hayatta kal” içgüdümüzü besliyor ve güçlendiriyor.

Şüphecilik, umutsuzluk, isteksizlik, yetkinsizlik, çaresizlik gibi duyguların bedende ve zihinde uzun süre tekrar tekrar yaşanıyor olması hem geçmişi hem şimdiki zamanı köreltiyor. Şimdi kaderci ve geçmiş olumsuz zaman yönelimi, kendi sahip olduklarımızı gerçekçi bir şekilde görmemizi engellemekle kalmayıp bizi hayatın doğal akışındaki olasılıkları yaşama potansiyelinden alıkoyuyor, kopartıyor.

Şimdi hazcı ne demek?

Araştırmada, şimdi hazcılar ile iyi oluş hali arasında olumsuz bir ilişki bulunmamış. Fakat buradaki hazzın tüketici ve pasif bir haz olmadığına dikkat çekmek isterim. Buradaki haz, anda yapılan eylemde akışta olup eylemden keyif duyabilmeyi tanımlıyor. Kendin için hedefler belirleyip adım adım onları gerçekleştirebileceğine inandığın bir duygu durumu halinde olabilmek şimdiki hazzın kendisini tanımlıyor. Üstelik gelecekten umut duyabilmek gibi bir duygu durumu halini de içinde barındırıyor.

Geçmiş olumlu ve gelecek olumlu zaman yönelimi

Geçmiş olumlu ve gelecek olumlu zaman yönelimine sahip olanların kendi duygu durumları üzerindeki kontrolleri, farkındalıkları ve olumlu duyguları deneyimleme kapasiteleri daha yüksek. Geçmişi olumlu görmek, geçmişle ilgili hiçbir olumsuz düşünceye sahip olmamak değil. Geçmiş olumlu, olumsuz yaşantılarını felaketleştirmek yerine onlardan öğrendiklerine, anlamlı çıkarımlara dikkatini odaklamayı temsil ediyor.

Geçmişe olumlu bakabilmek aşkın bir duygu kontrolü gerektiren bir beceri gibi gözükse de geliştirilebilen bir öğreti aslında. Kontrol edebilceklerin üzerine odaklanmak, anda yapabileceklerini analiz edip farklı potansiyellerini kendin için genişletebilmek her daim mümkün.

Gelecek olumlu ise hiç kaygılanmamak ya da hiç umutsuz olmamak demek değil! Fakat bu olumsuz düşünce eğilimini fark ettiğinde, odağını, inancını gerçekleşebilecek pozitif olasılıklara yoğunlaştırmak demek. Gelecek olumlu, şimdiki zamanda öz disiplin gerektiren bir bakış açısı aslında.

Gelecek olumlu zaman yönelimini güçlendirmek için:

  • Adım adım gerçekleştirebileceğin ufak hedefler koy.
  • Adımlarını gerçekleştirmeden önce dans, müzik, meditasyon gibi bedeni aktif hale getirecek etkinliklerle bu arzunu kamçıla.
  • Hayal kur, hayale dal.
  • Sabır değerini bedenine öğret.
  • Bazen küçük oyularla hazzı ertele.
  • Kendin ile hoşnut olmayan bir durumun içinde kalabilme süreni biraz artırmaya yönelik oyunlar oyna.

Bu şekilde motivasyonunu, cesaretini artırabilir ve gelecek zamana olumlu bakma yönelimini sağlamlaştırabilirsin. Gelecekle ilgili kaygıların olsa bile, yapabilceklerine inanarak pes etmeden değişime öncülük etmen mümkün. Bunları birileri bir yerlerde kendi ve bütün için inanarak gerçekleştirdi ve gerçekleştiriyor. Aksi olsaydı savaşları kazanamaz, hastalıkları yenemez, dünyamızın sınırlarını aşamazdık.

Peki sen şimdi hangi zamandasın?

Zaman bunca tanımlamalardan habersiz akıp giderken, insan nasıl bir varlık ki zamanın içinden geçip giderken, olumlu ya da olumsuz sıfatlarla zamana yönelmek, zamanı tanımlamak da ona ait. Şimdi taburesini alıp zamanın içine oturan sensin. Yüzünü hangi zamana çevireceğini seçebilirsin!

İlginizi çekebilir: Otantik kendiliğimize ulaşmak: Kırılganlıklarınıza ve kusurlarınıza yer açın

Gülbalca Çakıroğlu: İzmir Ekonomi Üniversitesi Psikoloji bölümünü bitirdikten sonra beyin ve çalışma prensipleri alanında Dokuz Eylül Üniversitesi Klinik Sinirbilimleri (Neuroscience) Master programına kabul edildi. Yüksek lisansını yaparken Multidisipliner Beyin Dinamiği laboratuvarında TÜBİTAK 112S459 NO’lu 1001 proje bursiyeri olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde 2 sene Alzheimer ve Hafif Kognitif Bozukluğu olan hastalarla çalışmalarını sürdürdü. Tezini tamamladıktan sonra uzman olarak sektörde çalışmaya başladı. 6 sene özel okullarda aileler ve çocuklarla çalıştı. Pandemi döneminde ikinci yüksek lisansı olan Klinik Psikoloji uzmanlığını Rumeli Üniversitesi Klinik Psikoloji programından aldı. Aynı üniversitede, Nöropsikoloji alanında öğretim görevlisi olarak çalıştı. Alp Karaosmanoğlu’ndan Şema Terapi, Emre Konuk’tan EMDR (göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme modeli) 1. Düzey eğitimlerini tamamladı. İstanbul Psikodrama Enstitüsünde Psikodrama Temel Eğitimini aldı. Halen Yetişkinlerle bilişsel ve yaşantısal teknikler ile çalışmaktadır. Mezun olduğu üniversitede, 3 kuşak usta-çırak projesinde gönüllü olarak psikoloji öğrencilerine destek vermektedir. Çeşitli platformlarda Bağlanma ve Psikolojik Sağlamlılık ile ilgili eğitimler düzenlemektedir. Alanıyla ilgili çeşitli yazıları Psikeart Dergisi ve uplifers.com sitesinde yayınlanmaktadır.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale