Yeterince protein almadığınızı gösteren 10 belirti
Birçoğumuz protein tüketimi konusunda birçok yanlış yapıyoruz. Bazılarımız da yeterince protein alamıyoruz. Bazılarımız da “ne kadar çok protein, o kadar iyi” diye düşünüp 30 gramlık protein barlarından ağzımıza atıyoruz, bir de protein tozu karışımlarından içiyoruz. Aslında her ikisi de doğru bir yaklaşım değil. Herkesin boyuna ve ağırlığına göre değişen bir protein alım sınırı var. Kişiden kişiye değişmekle birlikte birçok insan bir öğünde 30-42 gram protein sindirebiliyor. Bundan daha fazla protein aldığımızda ise vücudumuz maalesef bu fazladan alınan proteini kas yapımı veya onarımı için kullanamıyor. Bu yüzden fazladan alınan protein, yağ olarak depolanıyor.
Doğru ölçüde protein almak aktivite düzeyi, yaş, kas kütlesi, sağlık durumu gibi pek çok faktöre göre değişiklik gösterebiliyor. Bu yüzden doğru ölçüyü kestirebilmek çok kolay olmayabiliyor. Fazla protein alımında, vücudun absorbe edemediği proteinin yağ olarak depolandığını biliyoruz. Peki vücudumuzun ihtiyacından daha az protein aldığımızda neler oluyor? İşte protein eksikliğinin yan etkilerinden bazıları:
1. Kilo kaybı
Protein eksikliğinin iki türü bulunuyor. Kwashiorkor denilen ilk türü, yeterli kalori alıp çok az protein alındığı zaman ortaya çıkıyor. Maramus denilen ikinci türü ise hem kalori seviyesi hem de protein tüketimi düşük olduğunda ortaya çıkıyor. Yeteri kadar protein alınmadığında, vücut proteini kas yapımı olarak kullanmak yerine enerji için kullanıyor. Bu da kilo kaybına neden oluyor. Bazı durumlarda ise metabolizmanın yavaşlaması nedeniyle kilo alımı da yaşanabiliyor.
2. Kas zayıflaması
Orta yaşlı erkeklerde görülen yaşlanmaya bağlı kas kaybı, yani sarkopeni, yeterli protein alınamadığında çok daha ileri düzeyde görülebilir.
3. Şişkinlik
Vücutta protein eksikliği yaşandığı zaman, ödemler oluşur. Özellikle eller ve ayaklarda görülen şişkinlik, yani ödem, günlük hayatı zorlaştırabilir.
4. Düşük tansiyon ve düşük nabız
Kandaki protein oranı azaldığı zaman, kan basıncı aniden düşer. Bu da vücudun diğer fonksiyonlarını etkiler. Öyle ki vücuttaki yağ oranı çok az olduğunda veya yeterince protein alınmadığında, bradikardia denilen ve düşük nabız hızı olarak kendini gösteren bir hastalık ortaya çıkar. Eğer nabzınız dakikada 60-100 arasında değilse, bir doktora görünmeniz gerekebilir.
5. Besinlerin kötü emilimi
Yeterince protein alınmadığında, vücutta niyasin, demir, çinko ve kalsiyum eksikliği ortaya çıkar.
6. Karaciğer problemleri
Protein eksikliği ve karaciğer hastalıkları çoğu zaman birlikte değerlendirilir. Vücuda yeterince protein alınmadığında, karaciğer yağların atılması ve detoks fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremez.
7. Anemi
Vücuda yeterince protein alınmadığında, B-12 vitamini ve folik asit eksikliği ortaya çıkar. Bu da anemiye davetiye çıkarır. Anemi aynı zamanda düşük tansiyon ve yorgunluğa da sebep olur.
8. Kas ve eklem ağrıları
Vücuda yeterince protein alınmadığında, vücut otomatik olarak kas, doku ve hücreler için kullanması gereken proteini, enerji üretimi için kullanır. Bu da kaslarda ağrılara, eklem sıvısının azalmasına ve dolayısıyla eklem ağrılarına sebep olur.
9. Yavaş iyileşme
Yetersiz protein, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmamasına neden olur. Bu da vücudun kendi kendini iyileştirme ve tamir etme özelliğini tam olarak yapamamasını doğurur.
10. Saç, deri ve tırnak problemleri
Saç tellerinin incelmesi, deride döküntüler, tırnak kırılması da vücuda yeterince protein alınmadığının göstergeleridir.
Yeterince protein almadığınızı düşünüyorsanız yapmanız gerekenler
- İşlenmiş gıdalardan vazgeçin. Gün içinde yediğiniz işlenmiş gıdalarla çok fazla şeker ve karbonhidrat alıyorsanız, bunları kesin ve yerine taze et, haşlanmış yumurta, yoğurt, tam tahıllı besinler, meyve ve sebze tüketmeye özen gösterin.
- Alternatif protein kaynaklarına yönelebilirsiniz. Eğer vegan veya vejetaryenseniz tam tahıllı besinler, mercimek, soya, fasulye, kuruyemiş ve sebze tüketebilirsiniz.
- Protein tozu tüketebilirsiniz. Beslenmenize daha fazla protein eklemeniz gerektiğiniz düşünüyorsanız soya, yumurta, pirinç, fasulye ve peynir altı suyundan üretilmiş protein destekleri tüketebilirsiniz.
- Diyetisyeninize başvurabilirsiniz. Eğer yeterince protein tüketmenize rağmen protein eksikliği olduğunu düşünüyorsanız, diyetisyeninize veya bir doktora başvurmanız gerekebilir.
İlginizi çekebilir: Kinoa: Sağlıklı beslenenlerin protein kaynağı
Kaynaklar:
Mensfitness
Livestrong