Aysel Keskin

5 sene ago

Kategoriler: FeaturedFEEL UPPsikoloji

Yeni yılda kendinize iyi olma hediyesi verin: Well-being therapy (iyi oluş terapisi) nedir?

Hepimiz mutlu ve iyi olmak istiyoruz. Zaten pek çok filozof da insan için nihai amacın mutluluk olduğunu ifade ediyor. Filozoflar mutluluğun ne olduğunu tartışmış olsalar da ortak bir görüş ortaya koyamamış, ancak çeşitli tanımlarını da yapmışlar. Kimi mutluluğu keder ve acıdan kaçmak olarak tanımlarken, kimi hayatı şevk ve neşeyle karşılamak, kimi de erdemli yaşamak şeklinde tanımlıyor.

Mutluluk konusu Antik Yunan’dan beri düşünce tarihinde yer alan bir konu olmasına rağmen, psikoloji araştırmalarında pek de üzerinde durulmadığını görüyoruz. Yakın zamana kadar psikolojinin konusu daha çok olumsuz duygular oldu. Ancak pozitif psikoloji akımının ortaya çıkışı bu durumu değiştirdi. Pozitif psikoloji, doğumdan ölüme kadar yaşamda neyin iyi olduğuna ilişkin bilgiler ortaya koyan bilimsel bir çalışma alanı. Pozitif psikolojiyle birlikte psikolojik iyi oluş konusu da önem kazandı.

Günümüzde ele aldığımız şekliyle psikolojik iyi oluş kavramını 1989 yılında Carol Ryff ortaya koydu. Ryff’e göre psikolojik iyi oluş, kişinin geçmiş yaşamını ve kendisini pozitif olarak değerlendirmesi (kendini kabul), bir birey olarak büyüme ve gelişmeye devam etmesi (bireysel gelişim), bireyin yaşamının anlamlı ve amaçlı olduğuna inanması (yaşam amacı), diğer insanlarla nitelikli ilişkiler kurması (diğerleriyle olumlu ilişkiler), bireyin yaşamını ve çevresini etkili şekilde yönetme kapasitesine (çevresel hakimiyet) ve özgür irade hissine (özerklik) sahip olması boyutlarından oluşan pozitif psikolojik işlevselliktir (Ryff & Keyes, 1995). Şimdi gelin psikolojik olarak iyi olan bir bireyin sahip olması gereken şu altı boyuta bir göz atalım…

Kendini kabul

Kendini kabul, bireyin kendisinden hoşnut olması, kendini sevmesi ve yeterli hissetmesidir. Kendini kabul eden bireyler, değiştirebildikleri özelliklerini değiştirir, değiştiremediklerini ise kabul ederler. Yaşadıkları olumsuzluk ya da başarısızlıklarda kendilerini acımasızca, yıkıcı ve yıpratıcı bir şekilde eleştirmezler, kendilerine karşı anlayışlıdırlar.

Özerklik

İkinci özellik, özerkliktir. Bireyin kendi yaşamıyla ilgili kararlarını kendisinin alabilmesi ve bağımsızca karar verebilmesidir. Bunu bireyin kimseye danışmaması ya da kimseyi dinlememesi olarak anlamamak gerekir. Özerklik gerektiğinde hayatındaki önemli insanlara da danışarak yaşamıyla ilgili kararlar vermede söz hakkına sahip olmaktır.

Diğerleriyle olumlu ilişkiler

Psikolojik iyi oluşun bir diğer boyutu da diğerleriyle olumlu ilişkiler kurabilmektir. Diğer insanlarla derin, doyurucu ve sağlıklı ilişkiler kurmak psikolojik sağlığın önemli bir belirleyicisidir. Diğerleriyle olumlu ilişkiler boyutunun içinde iş ilişkileri, evlilik ilişkileri ve arkadaşlık ilişkileri gibi günlük yaşamda etkileşimde bulunulan tüm ilişkiler sayılabilir. Etkili iletişim kurma ve sosyal becerilere sahip olma psikolojik iyi oluşun olmazsa olmazıdır.

Bireysel gelişim

Sahip olunması gereken bir diğer özellik de, bireysel gelişimdir. Bireysel gelişim, kişinin bir birey olarak sürekli büyüdüğü ve geliştiği duygusuna sahip olmasıdır. Bu anlamda bireyin, yeni yaşantılara ve deneyimlere açık olması ve sürekli gelişim ve öğrenme süreci içinde olması gerekir.

Yaşam amacı

Yaşam amacı da psikolojik iyi oluşun önemli bir boyutudur. Bireyin belirgin bir yaşam amacının olması, yaşamak için pek çok nedeninin olması yine psikolojik iyi oluş açısından önemlidir. Bireyin, toplumun dayattığı standartlara ya da beklentilere göre şekillenen yaşam amaçları yerine, kendi belirlediği ve kişisel önemi olan yaşam amaçlarına sahip olması anlamlı bir hayat sürmesini de sağlar.

Çevresel hakimiyet

Psikolojik iyi oluşun belirleyicisi olan son özellik ise çevresel hakimiyettir. Çevresel hâkimiyet, bireyin istek ve ihtiyaçları doğrultusunda çevresinden etkili bir şekilde yararlanabilmesi ve olanakları gerektiği şekilde kullanabilmesidir. Bu bir bakıma bireyin, yaşamını etkin bir şekilde yönlendirebilmesidir.

Ryff’e göre bu altı boyutta yeterli olan bireyler psikolojik anlamda iyi durumdadırlar. İtalyan psikolog ve psikoterapist Giovanni Fava ise Ryff’in kuramsal yaklaşımından yola çıkarak yeni bir psikoterapi modeli geliştirmiştir. Türkçeye “iyi oluş terapisi” olarak çevirebileceğimiz well-being therapy, danışanın psikolojik durumunu yukarıda sayılan altı boyuta göre ele alır ve yetersiz olunan alanlarda gelişimini sağlamaya çalışır. Peki, iyi oluş terapisi nedir ve iyi olmaya nasıl yardımcı olur?

Well-being therapy (iyi oluş terapisi) nedir?

İyi oluş terapisi, depresyon, anksiyete, panik atak ve stres gibi temel psikolojik sorunlar için önerilen, kanıta dayalı, bireysel veya grup halinde uygulanabilen yönlendirmeli bir kendi kendine yardım terapisidir. Düşünme, hissetme ve davranış biçimini değiştirmeye ve sorunu çözmeye odaklı bir yaklaşımdır. Bu teknik işlevsiz düşünme tarzlarını tanıma ve mevcut sorunları koruyan yararsız düşünce ve davranışları değiştirmeye yarayan yeni teknikler öğretir.

Yine kanıta dayalı ve birçok psikolojik problemin çözümünde etkili olan bilişsel davranışçı terapi ilkelerine dayanır. Ortalama 8-10 seans sürer (kişiye göre daha kısa veya uzun sürebilir) ve ilk dört seansı haftada bir yapılmak üzere, 6. ila 10. seanslar iki haftada bir yapılabilir. Bu terapi yöntemi hafif ila orta dereceli depresyon, anksiyete, stres, korku ve panik bozukluğu gibi psikolojik sorunlar ile evlilik ve ilişki problemleri, yaşam dengesi, başarı ve motivasyon gibi psiko-sosyal sorunlarda da etkilidir. İyi oluş terapisi kısaca, düşük ruh halini yükseltmek, korku ve endişelerini yönetmek isteyen herkese tavsiye edilebilir.

Psikolojik iyi oluş terapisi size nasıl yardımcı olur?

İyi oluş terapisi düşüncelerinizin, inançlarınızın ve tutumlarınızın duygu ve davranışlarınızı nasıl etkilediğini fark etmenize yardımcı olur. Çok pratik egzersizlerle olumlu değişiklikler yapmanızı sağlar, geri bildirimlerde bulunan ve sizi destekleyen bir süreçtir. Bu teknik zorluklarla başa çıkmanıza ve hayatınızı daha iyi yönetmenize yardımcı olacak becerileri ve pratik araçları öğrenmenizi ve uygulamanızı hedefleyen bir terapi yöntemidir.

İyi oluş terapisine göre, psikolojik bir rahatsızlığa sahip olmamanız psikolojik olarak iyi olmanız için yeterli değildir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sağlığı şöyle tanımlıyor: “Sağlık sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.”

Bu tanımdan da anlayacağınız üzere sağlık, bedensel ve psikolojik olarak hasta olmamaktan fazlasıdır. Yine Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ruh sağlığını, “bireyin kendi yeteneklerinin farkında olması, yaşamında oluşan stresin üstesinden gelebilmesi, iş yaşamında üretken ve faydalı olabilmesi ve yetenekleri doğrultusunda toplumuna katkı yapması’’ olarak tanımlar. Hasta olmadığınız halde kendinizi mutlu ve iyi hissetmiyor olabilirsiniz. İşte iyi oluş terapisi burada devreye girerek size yardımcı olabilir. Yeni yılda kendinize iyi olmayı hediye edebilirsiniz. Bu konuda bir psikolojik danışmandan yüz yüze veya online destek almak isterseniz bana ayselkeskin2004@yahoo.com vasıtasıyla ulaşabilirsiniz. Sağlık ve sevgiyle kalın.

Kaynaklar:
Akdağ, F.G., & Çankaya, Z.Ç., (2015). Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluşun Yordanması (Predicting of Psychological Well-Being in Married Individuals), Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3): 646-662.
Doğan, T. (2016). Psikolojik iyi oluş, tayfundogan.net.
Eren H.K., & Kılıç N. (2017) Well-being therapy. MOJ Addiction Medicine & Therapy. 4(2):249‒251. DOI: 10.15406/mojamt.2017.04.00076.
Fava, G. A., & Ruini, C. (2003). Development and characteristics of a well-being enhancing psychotherapeutic strategy: well-being therapy, Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, Volume 34, Issue 1, March 2003, Pages 45-63.
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (6), 1069- 1081. doi.org/10.1037/0022-3514.57.6.1069.
Ryff, C.D., & Keyes, C.L.M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69 (4), 719-727. doi.org/10.1037/0022- 3514.69.4.719.

İlginizi çekebilir: Sağlıklı bir benlik için önce kendinize saygı duyun: Özsaygı nedir?

2020 aksesuar trendleri: Ayakkabı, şapka, çanta ve takılar »

« Bina girişinde kimlik teslimine son: Plum. ile yeni bir dönem başlıyor

Etiketler: iyi oluş terapisiwellbeing therapyYeni yıl

Aysel Keskin: Merhaba ben Aysel Keskin. Psikolojik Danışman ve Psikoterapistim. 2006 yılında Marmara Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olduktan sonra, Türk Deniz Kuvvetlerinde yedi senelik bir kurumsal hayat deneyimim oldu. Kurumsal hayat deneyimimin ardından, çocukluk tutkum olan psikolojiye bir de seyahat tutkum eklendiği için okyanus ötesine giderek bir süre Amerika’nın Kalifornia ve Oregon eyaletlerinde yaşadım. Tüm psikoterapi yaklaşımlarını bilmekle beraber uzmanlaşmanın gerekliliğine inanarak, kanıta dayalı terapi yaklaşımlarından Süre Sınırlı Psikanalitik Psikoterapi (SSPP), Jungian Psikoterapi ve Rasyonel Psikoloji Enstitüsü Preferred Partner of The Albert Ellis Institute onaylı, APA (American Psychological Association) Kredili Rasyonel Duygucu & Bilişsel Davranışçı Terapi Eğitimlerini (süpervizyonlar dahil) tamamladım. Sorunların bütüncül ele alınması gerektiğine, beden ve zihnin dengesini kurduğumuzda hayatımızda olumlu değişimler olacağına inanıyorum. Beden ve zihin sağlığınız her şeyden önemli. Bana ayselkeskin2004@yahoo.com eposta adresinden ulaşabilirsiniz. Sağlık ve sevgi ile kalın. Instagram: ayselkeskin.psk.dan

Anne evi rahatlığında seçimler: Anneler Günü’ne özel içinizi ısıtacak hediye önerileri

“An-ne”; iki hecesine dünyaları sığdıran; güven, sıcaklık, huzur, sevgi ve daha nice güzel duyguyla bizleri kucaklayan, yorgun günlerin ilacı, mutlu anların ortağı, düştüğümüzde koştuğumuz, sevincimizi ilk paylaştığımız o eşsiz kahraman. İki hece ama içinde bir ömür saklayan… Anne demek bir evin kalbi demek, sevgiyle hazırlanmış sofralar, kahve fincanında biriken mutlu anılar, bir koltukta kurulan huzur, sıcak bir evin rahatlığı demek. Çünkü bir annenin dokunduğu her şey, dünyayı biraz daha yaşanır kılar. İşte bu yüzden Anneler Günü yaklaşırken bu yıl onlara sadece bir hediye değil, hissettirdikleri o tarifsiz sıcaklığı, huzuru, ‘anne evi rahatlığını’ hediye etmek gerek. Ne de olsa her şeyin en iyisini, güzelini, rahatını, konforlusunu hak eden onlar.

Geçmişten günümüze dönüşümler geçirmiş olsa da bu özel ve anlamlı günün değişmeyen en önemli özelliği, kalbimizde ayrı bir yeri olan annelerimizi onurlandırmak için bir fırsat sunuyor oluşu. Şüphesiz ki annelerimizin bize kattığı güzellikleri bir güne sığdırmak mümkün değil ama bu özel günde özenle seçeceğimiz küçük bir hediye, onların bizim için ne kadar değerli olduğunu hissettirmek için şahane bir fırsat olabilir. Önemli olan, seçtiğimiz hediyeye sevgimizi katmak; tıpkı onların her lokmaya, her bakışa kattığı sevgi gibi. İşte birkaç sıcak öneri:

‘Anne kucağı’ gibi: Konforu eve taşıyacak hediyeler

Anne kucağının o benzersiz sıcaklığı, en zor zamanların bile en güzel ilacı değil mi? Ve evet aslında hiçbir hediye tam anlamıyla o sıcaklığı vermeye yetmez ama yine de biraz da olsa yaklaşabilir. Film keyfi için sıcacık ve yumuşacık bir battaniye, polar bir sabahlık, rahat terlikler, evin her köşesini anne sıcaklığına büründürecek ev tekstili ürünleri, yastıklar, kırlentler ve çok daha fazlası ile annelerinize bu Anneler Günü’nde huzur ve konforu hediye edebilirsiniz.

‘Anne eli değmiş’ gibi: Kişisel bakım ürünleri

Annelerimizin dokunduğu her yeri güzelleştirdiği aşikar… ‘Anne eli değmiş gibi’ dendiğinde her ne kadar lezzetli yemekler akıllara gelse de, bir atkının düğümünde, bir buklenin düzeltilmesinde de aynı özen var. Bazen son bir anne dokunuşu her şeyi bambaşka yapabilir. Annenizin kendisine de en az başkalarına gösterdiği kadar şefkatle ve özenle yaklaşması için kişisel bakım ürünlerinden şahane hediyeler seçebilirsiniz. Parfümler, cilt bakım ürünleri, saç şekillendiriciler, makyaj setleri ve çok daha fazlası bu özel günde annenizin yüzünde güller açtırabilir.

‘Annemin tarzı’ gibi: Zamansız, şık ve özel parçalar

Bazı parçalar vardır, bize hep annemizi hatırlatır. Onun yıllardır severek taşıdığı bir fular, özel günlerde takındığı bir broş ya da gençliğinden kalma bir ceket… Şimdi, o hatıraların yanına çok daha özellerini eklemenin tam zamanı. Zarif elbiseler, şık altın takılar, birbirinden güzel aksesuarlar, rahat ayakkabılar, yazlık kombinlerini tamamlayacak parçalar ve çok daha fazlası Anneler Günü’nde harika hediyelere dönüşebilir.

‘Anne sofrasından fırlamış’ gibi: Sofralara renk ve lezzet katan detaylar

Anne sofrası; her tabakta ayrı bir hikaye, her kasede ayrı bir emek ama hepsinde aynı lezzet. Kimi zaman dört gözle beklenen bayram sofralarının, kimi zaman okuldan eve dönüşte karşılayan leziz yemeklerin yıldızı annelerin sofralarını daha da güzelleştirecek, mutfakta geçirdikleri zamanları kolaylaştıracak pratik ve şık ürünler harika hediyeler olmaz mı? Şık yemek takımları, renkli masa örtüleri, kahve makineleri, mutfak robotları, airfryer’lar ve çok daha fazlası tek bir tık uzağınızda.

Pazarama’da ‘anne evi rahatlığında’ alışveriş

Annenize hissettirmek istediğiniz tüm bu duygular, bir hediyeye sığabilir mi? Belki tam olarak değil, ama Pazarama’da, onun kalbine dokunacak seçenekler sizi bekliyor.

Pazarama, binlerce ürün seçeneği, avantajlı fiyatlar, çok kanallı erişim imkanı ve güvenli ödeme alternatifleriyle size anne evi rahatlığında bir alışveriş deneyimi sunuyor. Bir hediye seçin, içine sevginizi katın ve annenize onu ne kadar çok sevdiğinizi bir kez daha gösterin. Aradığınız her şey Pazarama’da.

Ayrıca Anneler Günü’ne özel şahane kampanyalar da sizi bekliyor. Pazarama üzerinden yapacağınız 750 TL ve üzeri alışverişlerde geçerli “HEDIYE125” kupon kodu ile 125 TL indirim fırsatı yakalayabilir, eğer Pazarama Plus üyesi iseniz aynı tutardaki alışverişleriniz için “PLUS200” kupon kodunu kullanarak 200 TL’lik özel indirimden faydalanabilirsiniz. Hepsi ve daha fazlası için hemen tıklayın, ‘tam anneme göre’ diyeceğiniz hediyeleri kaçırmayın. Her şeyin en iyisini hak eden anneler için, bu Anneler Günü’nde sadece bir hediye değil, bir “teşekkür” armağan edin.

*Bu yazı Pazarama katkılarıyla hazırlanmıştır.

Yine bir Anneler Günü ve en sevdiğim
Birkaç hafta önce babalar ile ilgili bir yazı yazmıştım, tam da babamın ölüm yıldönümünde… Bu…
Pelvik taban hastalıklarına dair tüm merak edilenler
Pelvik taban, vücudumuzda çoğu zaman fark etmediğimiz ama sağlığımız için kritik bir rol oynayan bir…
İstanbul’un en iyi kahvaltıcıları
İstanbul, kahvaltı kültürünün en zengin yaşandığı şehirlerden biri. Boğaz manzaralı mekanlardan, mahalle arasında gizlenmiş lezzet…
Suçluluk duygusu size tam olarak ne söylemeye çalışıyor?
Pek çok terapist, danışanlarının belli bir yükü taşıdığını fark etmeyi öğrenmiş durumda ve bu yük…
İstanbul’un en iyi pizzacıları
İstanbul, gerçek İtalyan pizzası arayanlar için adeta bir lezzet cenneti. Şehrin dört bir yanında, odun…
Başarıyı engelleyen gizli tehdit: Sınav kaygısı
Sınavlar yaklaştıkça birçok öğrencinin odasında yankılanan, ailelerin ve öğretmenlerin dilinde gündeme gelen tek bir konu…
Mayıs-Haziran aylarında mutlaka görmeniz gereken sergiler
Mayıs Haziran ayının sergi rotası her zamanki heyecanıyla kentin kültür sanat sahnesini zenginleştirmeye kaldığı yerden…
İnsan diye tasvir edileni gübre edip üzerine filizlenendir ‘insan’
İnsan en çok kendi kurduğu oyuna yenilir. Belki de hayatının içinde karşılaşmak istemediği kendinden bile…