Yemek yedikten sonra üşümek normal midir?
Beden sıcaklığınız yemeklerden sonra doğal olarak değişkenlik gösterir ancak bu sıcaklıktaki ufak değişim genellikle pek dikkat çekmez. Yemeklerden sonra üşüme hissetmeniz, yediğiniz yemeğe ve hatta beslenme şeklinize göre bile değişebilir. Ancak aşırı üşüme, titreme ve yemeklerden sonra devamlı üşüme hissinin olması başka bir tıbbi rahatsızlığın işareti de olabilir.
Potansiyel beslenme kaynaklı sebepler
Beslenme şekliniz üşümenize sebep olabilir. Çalışmalara göre hem aralıklı oruç hem de düşük kalori alımı üşüme hissine sebep olabiliyor.
Çok düşük kalorili beslenme
Kalori alımınız enerji üretimi ve beden sıcaklığının temel düzenleyicisidir. Çalışmalara göre uzun süre düşük kalorili ama yeterince besinli beslenmenin hem ince hem de kilolu bireylerde düşük beden sıcaklığı ile bağlantısı vardır. Düşük kalori alımının sonucunda beden enerjisini saklamak için sıcaklığını düşürür. Buna ek olarak bir çalışmaya göre kalori alımınızı ne kadar kısıtlarsanız, özellikle de uzun vadede, o kadar üşürsünüz. Bununla birlikte beden sıcaklığınızdaki bu azalmanın özellikle sadece yemeklerden sonra değil, genel olarak üşümenize bir etkisi de olacaktır.
Aralıklı oruç
Aralıklı oruç, düzenli bir takvime bağlı olarak oruç ve yeme arasında geçişler yapmanızı sağlar. Bazı yöntemlerde 14-16 saat aç kalıp 8-10 saat yeme penceresine sahipken, bazı aralıklı oruç türlerinde bir gün oruç bir gün yeme bile uygulanabiliyor. Aralıklı orucun sağlığa pek çok faydası var ancak SIRT3 genine sahip olmayan farelerde soğuğa karşı hassasiyeti arttırdığı belirtiliyor. Bunun bir sebebi hipoglisemi, yani düşük kan şekeri ve bu durum açlık durumunda ortaya çıkabilir. Düşük kan şekeri sizi soğuğa karşı daha hassas hale getirir ve soğuk terlemelere yol açabilir. Eğer aralıklı oruç yaparken düzenli olarak üşüyorsanız, bu durum yeme pencereniz içerisinde daha fazla kalori tüketmeniz gerektiği anlamına gelebilir.
Bazı gıdalar üşütürler
Bazı gıdalar beden sıcaklığınızı etkilerler ve bazıları ise doğrudan soğuk hissi verebilirler.
Acı biberli gıdalar tüketmek: Acı yemek ağzınızda bir sıcaklık hissi yaratabilir ancak aslında beden sıcaklığında hafif bir düşüşe sebep olur. Acı biber türlerinde kapsaisin vardır. Bu bileşen onun acı olmasını sağlar. Kapsaisin tüketildiği zaman beyin bedeninize fazla ısınma sinyali gönderir. Bunun sonucunda terlemeye başlarsınız. Terlemek ise cildinizden buharlaştığı zaman bedeniniz soğur ve bu da iç sıcaklığınızı düşürür. Yine de herkes acı gıdalara karşı terleme tepkisi de vermez. Fakat acı yedikten sonra terliyorsanız, yemeğin sonunda üşüme hissedebilirsiniz.
Nane çayı: Nane çayında ise bol miktarda mentol vardır. Mentol kan akışını arttırır ve serinleme etkisi yaratır ancak beden sıcaklığını azaltmaz. Mentol beden sıcaklığını düşürmese de, tükettikten sonra bir serinleme hissi yaşayabilirsiniz.
Soğuk gıda ve içecekler: Soğuk gıdalar ve içeceklerin genellikle serinletici etkileri vardır ve bu nedenle sıcak bir günde dondurma yemek hoşumuza gider. İlginç şekilde, soğuk gıdalar tüketmek beden sıcaklığında hafif bir azalmaya sebep olur. Yapılan bir çalışmada soğuk bir içeceği bedende 5 dakika içerisinde 0.28 derecelik bir sıcaklık düşüşüne sebep olduğu görülmüş. Bu değişim istatistiksel olarak anlamlı olsa da, pek çok insan bunun farkına varmayacaktır. Ayrıca beden sıcaklığı tüketimin ardından 20 dakika içerisinde normale döner.
Tıbbi bir rahatsızlığın işareti olabilir
Yemekten sonra üşümek genelde zararsız olsa da, teşhis edilmemiş ve kontrolsüz bir tıbbi rahatsızlığın belirtisi de olabilir. Eğer aşağıdaki rahatsızlıklara dair bir şüpheniz varsa, doktorunuza danışmanız gerekir.
Hipotiroidi: Yemeklerden sonra devamlı üşümeniz hipotiroid belirtisi olabilir. Bu rahatsızlıkta beden yeteri kadar tiroid hormonları üretmez. Tiroid hormonlarının düşük düzeyleri ise metabolizma hızını ve sindirim işlevlerini yavaşlatır ve başka komplikasyonlara da yol açar. Düşük tiroid düzeyleri başka belirti ve işaretler verebilse de, genelde soğuğa karşı hassasiyette artış ile kendini gösterir. Rahatsızlıkta metabolizmanız yavaşlama eğilimindedir ve bu da bedenin ürettiği ısıyı azaltır. Bu üşüme sadece yemeklerden sonra da ortaya çıkmayabilir ve genel olabilir ancak özellikle yemeklerden sonra bedenin enerjisini gıdaları sindirmek için kullanması nedeniyle yemeklerden sonra üşüme yaygındır.
Anemi: Anemi yeterince sağlıklı alyuvar hücrenizin olmamasıdır. Alyuvarlar oksijeni akciğerlerden bedenin kalanına taşımaktan sorumludurlar. Üşümek büyük bir anemi belirtisidir. Çünkü bedeninize ulaşan oksijen miktarı azalır. Anemisi olanlar sık sık üşürler ve buna yemek sonrası da dahildir. Aneminin diğer belirtileri arasında yorgunluk, nefes darlığı ve kalp ritmi düzensizliği de bulunur.
Diyabet: Diyabet kan şekeri düzeylerindeki artışla görülen metabolik bir hastalıktır. Kan şekeri artışları diyabet sahibi olanlarda ya pankreasta yeterince insülin üretilmemesinden ya da bedenin insülini verimli kullanamamasından kaynaklanır. Tedavi edilmez veya kontrol altına alınmazsa diyabet böbrek ve dolaşım problemlerine sebep olarak üşümenize yol açar. Kontrolsüz diyabet sinir hasarına da yol açar ve bu nedenle özellikle el ve bacaklarda üşümeler ortaya çıkar. Fakat diyabet kaynaklı üşüme muhtemelen sadece yemeklerden sonra olmayacaktır ve genel olarak üşümeniz bulunacaktır.
Postprandiyal sendrom: Yemeklerden sonra beden titremesi ve üşümenin olması genelde reaktif hipoglisemi işaretidir. Bu rahatsızlıkta kan şekeri düşüklüğünün bir kanıtı bulunmadan düşük kan şekeri belirtileri vardır. Rahatsızlığa sahip olanlar genellikle yemekten 2-5 saat sonra belirtiler yaşarlar. Beden titremesi ve üşümeye ek olarak baş dönmesi, güçsüzlük ve uyku hali de ortaya çıkabilir.
Sebebi bilinmiyor ancak bazı araştırmacılara göre rafine karbonhidratlar ve glisemik endeks değeri yüksek gıdalar bu sendroma sebep olabiliyorlar.
Sonuç olarak pek çok durum yemeklerden sonra üşümenize sebep olabilir. Yemeklerden sonra biraz serinleme hissi yaşamak normal olsa da titreme düzeyine varacak kadar üşümek başka tıbbi rahatsızlıkların bir işareti olabilir. Ancak yemeklerden sonra hafifçe üşümek oldukça yaygındır ve bedeninizin enerjisini tükettiğiniz gıdaları sindirmeye harcadığını gösterir.
İlginizi çekebilir: İçinizi ısıtacak şifa deposu sebze çorbaları
Kaynak: healthline