Yemek seçen çocuklar: “Picky eaters”

Çocuğunuz köfte dışında diğer besinleri yemeyi red mi ediyor? Veya tabağındaki sebzeleri bırakıp oyun oynamak mı istiyor? Yalnız değilsiniz, çocuk beslenmesi birçok ailede sorun yaşanan bir konu. Ebeveynler çocuklarının neler yeyip neler yemediğini merak ediyor ve birçoğu bu konuda endişeli. Araştırmalar, ebeveynlerin yaklaşık %20’si 2-5 yaş arasındaki çocuklarının yemekler konusunda seçici olduğunu söylüyor. Yemek zamanlarının savaş saati olmasını önlemek için bu çözüm önerilerine göz atmalısınız.

Sorun 1: Yemeğini yemek istemiyor veya tabağını bitirmiyor.

Bazı besinleri isteyerek yiyor bazılarını ise sevmiyor ve hatta yere fırlatıyor olabilir.

Çözüm 1: Çocuğunuzun açlık- tokluk mekanizmasına güvenin.

Eğer aç değilse yemek yemesi veya tabağını bitirmesi için zorlamayın. Çocuğunuzu tabağını bitirmesi için zorlamanız sadece onun yemek yememe konusundaki inadını güçlendirir. Tabağını bitirirsen oyun oynayabilirsin veya brokolini yersen çikolatayı hak edersin gibi yemekleri ödül olarak kullanmayın. Tüm bunlar çocuğunuzun yemekleri kaygı ve hayal kırıklığı ile ilişkilendirmesine neden olabilir ve kendi açlık-tokluk sinyallerine daha az duyarlı hale getirebilir. Bazı gıdaların faydalarını onunla konuşabilir, ona boyunun uzaması veya iyi bir futbolcu/basketbolcu olabilmesi için bu besinleri neden yemesi gerektiğini anlatabilirsiniz. Çocuğunuza küçük porsiyonlarda servis yapın ve istediği takdirde tabağına ilave yapabileceğinizi söyleyin.

Sorun 2: Düzensiz besleniyor.

Yemek saatleri düzensiz olan çocuklar genellikle atıştırmalıkları çok sık tüketirler ve yemek zamanlarında açlık hissetmezler. Bu durum onların özellikle ana yemeklerde daha az besin almalarına neden olabilir.

Çözüm 2: Öğün saatlerini planlayın.

Çocukların bir yaşından sonra üç ana öğün, iki ara öğün olmak üzere günde beş defa yemek yemeleri yeterlidir. Her gün yemeklerini ve ara öğünlerini yaklaşık olarak aynı saatlerde servis etmeye çalışın. Bazen öğünlerini yemek istemeyip atlamış olabilir ancak oluşturduğunuz zaman çizelgesini izlediğinizde yemek zamanlarını öğrenecek ve bir sonraki öğünde aç olacaktır. Öğün saatlerini planlarken yemek yemesi için 30-45 dk zaman verin. 30-45 dakika geçti ve artık yemeğini yemiyorsa masadan ayrılmasına izin verin. Bir sonraki öğününde eğer ara öğün zamanı geldiyse ona meyve, süt, yoğurt veya bir tost hazırlayabilirsiniz. Yemek süresinin uzatılması onun yemek yeme olasılığını arttırmayacaktır.

Sorun 3: Hiç tadına bakmadığı yiyecekleri bile reddediyor.

Hiç denemediği brokoliyi yemek istemiyor olabilir. Birçok sebze özellikle pişirildiğinde güçlü bir kokuya ve tada sahip olur. Çocuklar yeni besinlere önce dokunur ve koklarlar daha sonra o besini tadarlar. Hatta ağızlarına aldıktan hemen sonra dilleriyle dışarı itebilirler. Bu durum o besini sevmedikleri anlamına gelmez.

Çözüm 3: Yeni besinlere alışması için ona fırsat verin.

Daha önce denemediği yiyecekleri küçük miktarlarda ve onun en sevdiği yemeklerle servis edin. Yeni bir besine alışabilmeleri için en az on kez o besini tatmaları gerekir. Brokoliyi sevmedi diye menüden çıkarmanıza gerek yok. Hayır dediği yiyecekleri farklı günlerde, farklı yemeklerle ve farklı tariflerle sunmaya devam edin. Pes etmeyin, sabırlı olun. Ona besinlerin rengini, şeklini, aromasını ve dokusunu anlatmanız da onu yemek yemeye teşvik edecektir.

Market alışverişlerini beraber yapabilir, sebze, meyve ve diğer sağlıklı gıdaları seçmenizde çocuğunuzdan yardım isteyebilirsiniz. Sevdiği gıdaları market sepetinize ekleyebileceğini ona söyleyebilirsiniz. Yemeklerinizi hazırlarken ve pişirirken mutfakta onun size katılmasına izin verin. Sebzeleri yıkayabilir, yemeği karıştırabilir veya masayı hazırlayabilir. Bir başka önerim ise yeni deneyeceği besinleri eğlenceli hale getirmeye çalışmanız. Tadına ilk defa bakacağı yiyecekleri ailenin tüm bireylerinin 1 ila 10 arasında derecelendirdiği bir tat  testi yapabilirsiniz. Tüm bunlar sevmediği gıdalar üzerinde olumlu etkiler yaratacaktır.

Sorun 4: Süt, meyve suyu gibi sıvı içecekleri gün içerisinde çok sık tüketiyor.

Gün içerisinde çok sık, özellikle ana yemeklerden önce süt veya ilave şeker içeren meyve suyu gibi sıvı kaloriler alması iştahını azaltacaktır.

Çözüm 4: Sıvı kalorileri sınırlayın.

1-6 yaş arası çocukların günlük meyve suyu tüketimi 120-180ml geçmemelidir. Günlük süt, yoğurt, ayran tüketimi ise 500ml yeterlidir. Su tüketimi ise yemekten hemen önce olmamalı, ana yemekler ve ara öğünler arası olabilir.

Sorun 5: Sadece televizyon izlerken veya oyun oynarken bir şeyler yiyor.

Televizyon gibi dikkat dağıtıcı faktörler çocuğunuzun açlık-tokluk sinyallerini kontrol edememesine neden olur.

Çözüm 5: Dikkatinin dağılmasını minimalize edin.

Yemek zamanlarında televizyon gibi dikkatini dağıtacak elektronik cihazları kapatın. Bu sayede yemeğine odaklanabilecektir. Televizyon reklamcılığının çocukların şekerli ve sağlıksız gıdalara olan ilgisini arttırdığını unutmayın. Yemek yeme zamanları aileyle etkileşim içinde, aile sofrasında olmalıdır.

Sorun 6: Tatlı yemek istiyor.

Kahvaltıda sadece ballı ekmek veya akşam yemeklerinden hemen sonra tatlı yemek istiyor olabilir.

Çözüm 6: Ödül olarak tatlı sunmayın.

Tabağını bitirdikten sonra tatlını yiyebilirsin gibi tatlıları büyük bir ödülmüş gibi algılamasına izin vermeyin. Bunun yerine tatlıları, dengeli bir beslenme programının küçük bir parçası haline getirin. Evinizde ilave şeker içeren paketli ürünlere yer vermeyin veya kek kurabiye yapmayın. Şeker yerine kullanabileceğiniz doğal alternatifleri tercih edin. Örneğin; dondurulmuş muz, fıstık ezmeli elma dilimleri, kuru meyveler.

Çoğu çocuk, okula başladığında yemeklerde seçici davranmayı bırakmış oluyor. Çocuğunuzun yanında bu konu hakkında ne kadar çok konuşursanız, yemek seçme davranışını devam ettirme olasılığı o kadar yüksektir. Yemeklerde seçici olmasının onun büyüme ve gelişmesine zarar verdiğinden endişeleniyorsanız mutlaka çocuk doktorunuza danışın. Buna ek olarak, iki gün hafta sonu iki gün hafta içi olmak üzere toplam dört gün boyunca çocuğunuzun neler yediğini miktarlarıyla beraber not alabilir, bu beslenme günlüğünü bir beslenme uzmanına gösterebilirsiniz. Büyük resmin görülmesi endişelerinizi hafifletmeye yardımcı olabilir.

Çocuğunuzun beslenme alışkanlıklarının bir gecede değişmeyeceğini unutmayın ancak her geçen gün attığınız küçük adımlar bir ömür boyu sürecek sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temelini oluşturacaktır.

İlginizi çekebilir: Okul çağına gelmiş çocukların beslenmeleri nasıl olmalıdır?