X

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 temel taşı ve 4 protokolü

Yaşam tarzı tıbbı, kronik hastalıkları önlemek, tedavi etmek ve yönetmek için yaşam tarzı müdahalelerini kullanmaya odaklanan bir tıp dalıdır. Diyet, egzersiz, stres yönetimi, uyku, sosyal destek ve madde kullanımı gibi kötü sağlığa katkıda bulunabilecek çeşitli yaşam tarzı faktörlerini ele almayı içerir.

Yaşam tarzı tıbbının amacı, bireylerin günlük alışkanlıklarında ve rutinlerinde genel sağlıkları ve esenlikleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilecek olumlu değişiklikler yapmalarına yardımcı olmaktır. Örneğin, düzenli egzersizi kişinin rutinine dahil etmek, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve bazı kanserler gibi kronik durumların gelişme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Dengeli ve besleyici bir diyet yemek, kronik hastalıkları önlemeye ve optimal sağlığı geliştirmeye de yardımcı olabilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın yanı sıra, yaşam tarzı tıbbı pratisyenleri hastalarına yardımcı olmak için davranış danışmanlığı, stres yönetimi teknikleri ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi çeşitli başka müdahaleler de kullanabilirler. Nihayetinde, yaşam tarzı tıbbının amacı, bireylerin sağlıklı olmalarına ve iyi sağlıklarını sürdürmelerine yardımcı olmak ve kronik hastalıkların gelişmesini veya kötüleşmesini önlemektir.

Yaşam Tarzı Tıbbı (Lifestyle Medicine) kavramı terminoloji olarak ilk kez 33 yıl önce, 1990 yılında Alman ve Avusturya kökenli doktorlar tarafından kullanıldığı söylense de kökeni çok daha öncesine dayanmaktadır. 2500 yıl önce Kos Adası’nda bir doktorun oğlu olarak doğan Hipokrat, tıbbı felsefe, sanat ve bilimle bütünleştirip yaşamı ve sağlığı sanatsal bir stil oluşturarak en iyi hayliyle deneyimleyebileceğimizi sunmuştur.

Daha sonraki dönemlerde de Yaşam Stili Tıbbı’nın yorumlarını Cornell Universitesinden T. Colin Campbell, PhD The China Study kitabında okuduk (The China Study–2005), yine aynı üniversiteden Dr. Bernie Siegel pediatrik operatöründen dinledik, University of Miami’den Dr. David Perlmutter’in diyet listelerinde Yaşam Tarzı Tıbbını yaşarken bulduk kendimizi.

Harvard’dan Dr. Dean Ornish’de Lifestyle Medicine’in babası olarak günümüzde anılmakta. Kendisini ben 2021 yılında Lifestyle Prescriptions University ile LifestleMedicineSummit.com da Johannes R. Fisslinger’la beraber ağırladım ve dahil olduğumuz lifestylemedicineworks.com kitabımızda kıymetli çalışmalarına yer verdik. Benzer şekilde 2022 yılında Tony Robbins, Singularity University başkanı Peter Diamandis, MD ile yaptığı the Life Force Health Summit‘de ve Life Force kitabında bu kavrama ve Dr. Dean Ornish’e yer verdi. İki summit ve kitap içeriğini de tıbbın geleceğiyle ilgili bilgi edinmek isterseniz tavsiye ederim.

Bu yazımda sizlerle yaşam tarzlarımızda yapacağımız “kanıta dayalı” yaşam tarzı müdahaleleriyle kronik hastalıkları Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 Temel Taşı (Lifestyle Medicine 6 Pillars) ile nasıl önleriz bunları paylaşacağım. Ardından benim dünya çapında beşincisi üzerine çalıştığım, hali hazırdaki Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 4 Protokolü’nü ve yazının sonunda da şayet sen de Yaşam Tarzı Tıbbını bir yaşam amacı ve iş olarak edinmek istersen neler yapabileceğini anlatacağım.

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 6 temel taşı

Yaşam Tarzı Tıbbının 6 Temel Taşı:

  1. Yüksek Kalite Beslenmek
  2. Fiziksel Aktivite
  3. Onarıcı Uyku
  4. Stres Yönetimi
  5. Riskli Maddelerden Kaçınma
  6. Olumlu Sosyal İlişkiler

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın 4 protokolü

Son on yıldaki kapsamlı araştırmalar, kronik semptomların büyük çoğunluğunun Yaşam Tarzı Tıbbının kanıta dayalı 4 protokolünü kullanılarak önlenebileceği kanıtlanmıştır.

  1. İyi ye
  • Bütün-bitki-kökenli gıda tüket
  • Sık olarak ağırlıklı su ve bitki çayları tüket
  • Riskli, toksik ve işlenmiş her maddeden kaçın
  1. Hareket et
  • Genel fitness & kas güçlendirme
  • Mindfulness, Yoga, Tai Chi, Masaj
  1. Stres azalt
  • Psikososyalle stresi azalt
  • Yapılandırıcı kaliteli uykuyu arttır
  1. Daha çok sev
  • Sevgi alış-verişini artır
  • Sosyal ilişkilerini geliştir
  • Yüksek bir güç/amaçla bağ kur

Ben Lifestyle Medicine University Foundation, Mayo Klinik Lifestyle Medicine Bölümü ve UN (United Nations) ile 5. Protokol ve SDG (Sustainable Development Goals) un 18. Adımı üzerine çalışmalarımı devam ettirmekteyim.

Yaşam tarzı tıbbının önemi, kronik hastalıkların temel nedenlerini ele alma ve genel sağlık ve esenliği geliştirme becerisinde yatmaktadır. Yaşam tarzı tıbbının önemli olmasının bazı özel nedenleri şunlardır:

Kronik hastalıkların önlenmesi: Kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve belirli kanser türleri gibi birçok kronik hastalık, yaşam tarzı değişiklikleriyle büyük ölçüde önlenebilir. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi sağlıklı alışkanlıklar edinerek bireyler bu hastalıklara yakalanma risklerini azaltabilir.

Kronik hastalıkların yönetimi: Yaşam tarzı tıbbı, altta yatan nedenleri ele alarak kronik hastalıkları yönetmek için de kullanılabilir. Örneğin, yaşam tarzı değişiklikleri, diyabetli bireylerin kan şekeri seviyelerini yönetmelerine ve komplikasyon riskini azaltmalarına yardımcı olabilir.

Düşük sağlık maliyetleri: Kronik hastalıklar, dünya çapında sağlık hizmetleri maliyetlerine önemli bir katkıda bulunur. Yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla kronik hastalıkları önleyerek ve yöneterek sağlık hizmetleri maliyetleri azaltılabilir.

İyileştirilmiş yaşam kalitesi: Sağlıklı alışkanlıklar benimseyerek, bireyler genel sağlık ve esenliklerini iyileştirebilir, bu da yaşam kalitesinin artmasına yol açabilir.

Sağlığa bütüncül yaklaşım: Yaşam tarzı tıbbı, yalnızca hastalığa veya semptomlara değil, tüm kişiye odaklanarak sağlığa bütüncül bir yaklaşım getirir. Bu yaklaşım daha iyi sonuçlara ve daha iyi hasta memnuniyetine yol açabilir.

Genel olarak, yaşam tarzı tıbbı önemlidir çünkü sağlık sonuçlarını iyileştirme, sağlık bakım maliyetlerini azaltma ve kronik hastalıkları olan bireyler için yaşam kalitesini iyileştirme potansiyeline sahiptir.

Peki sen Lifestyle Medicine üzerine neler yapabilirsin biraz da ona bakalım:

Uygulamada, yaşam tarzı tıbbı, benzersiz ihtiyaç ve durumlarına hitap eden kişiselleştirilmiş planlar geliştirmek için hastalarla çalışmayı içerir. Yaşam tarzı tıbbı pratisyenleri, hastaların sağlıklı alışkanlıklar edinmelerine yardımcı olmak için motivasyonel görüşme, davranış değiştirme teknikleri ve eğitim dahil olmak üzere çeşitli araç ve teknikleri kullanabilir. Bu planlar tipik olarak diyet, egzersiz, stres azaltma ve sosyal destek için önerileri içerir. Hastalar, bir kerede ciddi değişiklikler yapmaya çalışmak yerine, yaşam tarzlarında kademeli, sürdürülebilir değişiklikler yapmaya teşvik edilir. Amaç, hastaların günlük rutinlerinin doğal bir parçası haline gelen ve uzun vadeli sağlık yararları sağlayan sağlıklı alışkanlıkları benimsemelerine yardımcı olmaktır. Genel olarak, yaşam tarzı tıbbı pratikte, yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla sağlıklarının kontrolünü ele almaları ve kronik hastalıkları önlemeleri veya yönetmeleri için bireyleri güçlendirmeyi amaçlayan hasta merkezli bir yaklaşımdır.

Sen ne yapabilirsin?

  1. Önce kendine liderlik et: Lifestyle Medicine 6 Temel Taş, 4 Protokol ile yaşam stilini yarat.
  2. Kendinden öte birilerine liderlik: Lifestyle Medicine temelli sertifikalı Sağlık Koçu
  3. Kendinden öte nesillere liderlik: Lifestyle Medicine üzerine Master ve Doktora programlarında eğitim görüp, bir tez konusu belirleyip, bu dalda geleceğin tıbbına izini bırakabilirsin.

İlginizi çekebilir: Kronik hastalıklara son verin: Yaşam Tarzı Tıbbı (Lifestyle Medicine) ve sağlık koçluğu

Muse Yeliz Rüzgar: İzmir doğumlu ve uluslararası tanınırlığı olan Yeliz Rüzgar, Bütünsel Yaşam Koçu ve Enerji terapistidir. Yurt dışı ve yurt içinde ortağı olduğu koçluk ve danışmanlık şirketleri aracılığıyla bireysel olduğu kadar kurumlara da inovasyon, yeni ürünlerin Türkiye' ye ithalatı, motivasyon, satış arttırma, iş-özel yaşam dengesi üzerine danışmanlık vermektedir. 2005 yılından beri Anthony Robbins eğitimlerine katılımının ardından tüm etkinliklerinde gönüllü asistanlık yapmış, Los Angeles ve Türkiye'de "Power Groups" oluşumlarını yönetmiş bir Anthony Robbins lideridir. Yeliz, 13 yaşında ilk ilgi duymaya başladığı bilim ve ruhsal alanların birleştiği konular üzerine, Dünya çapında tanınan Dr. Bernie Siegel, Dr. Bruce Lipton, Dr. David Katz, EFT tekniğini bulan Dr. Craig, NLP tekniğinin kurucu Dr. Richard Bandler, NLP ‘de ‘Time Line – Zaman Çizgisi’ tekniğinin yaratıcısı Tad James gibi isimler ile birlikte kongre ve festivallerde konuk konuşmacı olmuş, ‘Holistik Yaşam’ ile ilgili sunumlar yapmıştır. Halen Sedona Üniversitesinde bu alanda doktora çalışmalarına devam etmektedir. Yeliz, UCLA ve North Carolina Üniversitelerinde psikolojik araştırmalarda da kullanılan AuraVS isimli bio-feedback aracılığı ile yaptığı seanslar ile Dünya çapında binlerce kişinin yaşamlarını dönüştürmeleri, ilişkilerini geliştirmeleri ve yaşam amaçlarına bağlanmalarına yardım etti. Yeliz Los Angeles ve İstanbul ‘da yaşamaktadır. Hayat mottosu: ¨İmkansız diye bir şey yoktur, İste, planla, harekete geç, inan ve sabırlı ol.¨

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale