X

Yaş alırken beyniniz yaşlanmasın: Zekayı, odaklanmayı ve zihinsel çevikliği korumanın 3 altın kuralı

Yaşamın ilk yıllarında yani bebeklik dönemlerinde işlevsel beyin ağlarının hızlı bir organizasyonu vardır. Beyinde hızlı bağlantılar kurulur, işlevler günden güne iyileşir, ağlar güçlenir, gelişir; ve tüm bunlar insan ömrünün yaklaşık ilk 30-40 yılı boyunca devam eder. Derken 40 yaş gelir çatar ve beyinlerimiz, nörologların radikal bir yeniden bağlantı olarak adlandırdıkları şeyi (radical rewiring) yapmaya başlar. Peki, nedir bu radikal yeniden bağlantı ve o gerçekleştiğinde ne olur?

Şöyle ki, beyinde her bir bilişsel işlevden sorumlu olan, özel alarak ayrılmış bölümler vardır; yaş ilerledikçe beyindeki bu ayrılmış özel bölümler giderek daha entegre hale gelmeye başlar; yani iç içe girerler ve bir bölüm birçok görevi yerine getirmeye çalışır.

Daha basit bir tanımıyla, beynin farklı süreçleri yöneten farklı bölümlerinin sayısı yaşlandıkça azalmaya başlar. Bu entegre olma sürecinde sinir ağlarının birbiriyle iç içe geçmesi, yaşlı yetişkinlerdeki kelime dağarcığını ya da genel bilgiyi artırma konusunda olumlu etki yaratsa da yeni kavramlar oluşturma, soyut ve esnek düşünme, sözel veya sayısal akıl yürütme, akıcı zeka, problem çözme gibi becerilerde kayıplar yaşamalarına neden olur.

Psychophysiology’de yayınlanan yaş alma ve beyin gelişimi üzerine yapılan birçok araştırmadan yola çıkan ve bu beyin bağlantısının zaman içinde önemli bir ölçüde değişebileceğine; genetik etkili bir faktör olsa da dışarıdan müdahalelerle yaş alırken beyin sağlığını korumanın mümkün olduğuna dikkat çeken uzmanlar, 3 altın kural ile karşımıza çıkıyor. Ve “3 büyükler” olarak adlandırdıkları bu kuralları beyin sağlığını korumak, yaş ilerledikçe bilişsel becerilerinde kayıplar yaşamamak ve radikal yeniden bağlantıdan doğan beyin bölümlerinin entegre olma sürecini yavaşlatmak isteyen herkese öneriyorlar. Nedir bunlar, hemen söyleyelim:

  • Dengeli beslenme
  • Düzenli egzersiz
  • Sağlıklı yaşam tarzı

Aslında, tahmin edemeyeceğimiz ya da önemini bilmediğimiz bir şey olmadığını söyleyebilirsiniz. Haklısınız da, ancak çoğu zaman bu 3 altın kuralın kritik rolünü unutabiliyoruz. O nedenle hatırlamak, uygulamaya koyulmak için iyi bir fırsat olabilir.

“Gelecekte bir gün kim olacağınız, bugün ve her gün yaptıklarınızın bir sonucudur.”

1. Dengeli beslenme

Dengeli, besleyici bir diyet, bireylerin yaşlanırken bütüncül sağlıklarını korumanın yanı sıra beyin gelişimlerini desteklemek için de kritik bir öneme sahiptir. Birçok araştırma, meyve-sebze, kabuklu yemişler, yağlı balıklar gibi gıdalarda bulunan antioksidanların antienflamatuar bileşenlerin yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi ve çeşitli nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskini azaltabileceğini ortaya çıkarıyor. Dilerseniz beyin sağlığını destekleyen yiyeceklere ilişkin şu yazılarımıza da göz atabilirsiniz:

Beyin sisini önlemek için beslenmenize eklemeniz gereken besinler
Beyin sağlığı için tüketmeniz gereken 13 besin

2. Düzenli egzersiz

Beyin sağlığı üzerine yapılan birçok araştırma, egzersiz sayesinde beynin fiziksel bozulmalarını yavaşlatmanın ve hatta durdurmanın mümkün olduğuna dikkat çekiyor; üstelik egzersizin yeni beyin hücrelerinin oluşumunu desteklediğini açığa çıkarıyor. İleri yetişkinlikte küçülerek hafızanın bozulmasına ve bunama riskinin artmasına neden olan hipokampusa odaklanan bir araştırma, düzenli egzersiz sayesinde 60’lı 70’li yaşlarda bile hipokampusun hacminin genişleyebileceğini ve bu sayede ilerleyen yaşa bağlı hafıza kaybının etkisini azalabileceğini ortaya çıkarıyor.

İlginizi çekebilir: Bilimsel verilere göre egzersiz yapmak hafızanızı güçlendirebilir

3. Sağlıklı yaşam tarzı

Sağlıklı yaşam tarzı dendiğinde akıllara ilk olarak yukarıda bahsettiğimiz iki madde gelse de bu kadarla sınırlı değil; bilimsel araştırmalar yaş ilerledikçe beyin sağlığını korumak için daha fazlasına ihtiyaç olduğuna dikkat çekiyor. Yetersiz uyku, alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu madde kullanımı gibi kötü alışkanlıklar ve sağlıksız yaşam tarzı beyni doğrudan etkileyerek daha hızlı yaşlanmasına neden oluyor. Bu nedenle bilişsel işlevleri zedeleyen bu kötü alışkanlıkların bırakılması gerektiği birçok araştırma tarafından açığa çıkarılıyor. Ayrıca, yetersiz uykunun problem çözme, hatırlama, odaklanma gibi bilişsel süreçleri bozduğu da bilimsel çalışmalarca kanıtlanıyor.

Beyin sağlığı söz konusu olduğunda bu 3 altın kuralı herkesin göz önünde bulundurması gerektiğini savunan uzmanlar, yaş ilerledikçe uygulamanın faydaları olduğunu belirtseler de mümkün olduğu kadar erken yaşta sağlıklı seçimlerle hem bütüncül sağlığı hem de beyin sağlığını desteklemenin önemli olduğuna dikkat çekiyorlar.

Dilerseniz beyin sağlığı üzerine yazdığımız farklı içeriklerimize de göz atabilirsiniz:

Kaynak: inc

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale