X

Yalan söylediğimizde beynimizde neler oluyor?

İster kabul edin ister etmeyin, hepimiz yalan söylüyoruz. Yalan söylemek, aslında insanlar için tuvalete gitmek, yemek yemek kadar sıradan bir şey. Ancak bu kadar sıradan olmasına rağmen hepimizin kaçındığı, sakladığı, ortaya çıkmasını istemediği tuhaf bir konu. Bunun sebebi ise yalanımız ortaya çıktığı zaman, bizi pek de pozitif olmayan sonuçların bekliyor olması. En iyi ihtimalle utançtan yüzümüz kızarır, en kötü ihtimalle hayattaki her şeyimiz mahvolur. İşte bu yüzden bazılarımız için yalan söylemek son derece doğal bir şeyken, bazılarımız için son çare. Peki, yalan söylediğimizde beynimizde neler oluyor?

İnsanların yalan söylemeye olan bu eğilimine rağmen, yalan söylendiğinde beyinde neler olup bittiğini, başkalarının ne sıklıkta yalan söylediğini, karşısındakinin yalan söyleyip söylemediğini anlama tekniklerini bilen çok az kişi var. Örneğin, yalan söylediğimizde neden gözlerimiz hareket eder, neden daha hızlı nefes alıp veririz, yalan söylemekte uzmanlaşan kişiler tutarlılığı nasıl sağlıyor, birinin yüzümüze karşı yalan söylediğini nasıl anlayabiliriz?

 

Yalan söylediğimizde beyinde neler oluyor?

Yalan söylediğimizde ilk olarak beynin ön lobu aktif hale geliyor. Bu, gerçeğin bastırılması veya gizlenmesiyle oluşuyor. İkinci olarak da limbik sistem aktif hale geliyor. Bunun da sebebi, anksiyetenin ve hayal kırıklığı seviyesinin yükselmesi. Üçüncü olarak temporal lob aktif hale geliyor. Bu bölüm, hafızaya kaydetme ve hafızadan geri çağırma işlemlerini yürütüyor. Beyin, bu aşamada zihinsel hayal gücünün doğru işleyip işlemediğini kontrol ediyor.

Ancak doğruyu söylediğimizde, daha farklı bir bilişsel süreç yaşanıyor. Beynin ön bölgesinde ve limbik sistemde daha az bölge aktif hale geliyor.

Araştırmalar, dürtüsel olarak yalan söyleyen kişilerin beyinlerinin prefrontal korteks denilen bölgesinde yüzde 26 oranında daha fazla beyaz madde olduğunu gösteriyor. Bu sayede gerçeklikle bağlantısı olmayan düşünceler arasında daha iyi bağlantı kurabiliyorlar.

Yalan makineleri ise beynin limbik sistemdeki aktivitesini ölçüyor. Yani bu makine bir bakıma, makineye bağlanan kişinin hissettiği anksiyeteyi ölçerek yalan söyleyip söylemediğini anlamaya çalışıyor. Bu yüzden yalan makinesine bağlanan kişi, test süresinde sürekli sakin veya gerginse, makinede büyük değişimler gözlemlenmeyeceği için yalan makinesini kandırmak mümkün olabiliyor.

Yalan söylerken bakışlarımızda neler değişiyor?

Karşınızdakinin göz hareketleri, beyninin hangi bölgesini çalıştırdığını kolayca söyleyebilir. Karşınızdakinin gözlerine bakarak, bir şeyi kafasında kurguluyor mu, yoksa sadece daha önce hafızasına kaydettiği bir şeyi hatırlamaya mı çalışıyor, bunu anlayabilirsiniz. Bu da karşınızdakinin yalan söyleyip söylemediğini anlamanın bir başka yolu. Örneğin karşınızdaki kişi yukarıya ve sola bakıyorsa, bir görseli kafasında kurguluyor demektir. Sadece sola bakıyorsa, işitsel bir öğeyi kafasında kurguluyor demektir. Aşağıya ve sola bakıyorsa bir duyguyu, kokuyu veya tadı kurguluyor demektir. Eğer karşınızdaki kişi yukarıya ve sağa bakıyorsa, görsel şeyleri hatırlamaya çalışıyor demektir. Sadece sağa bakıyorsa işitsel şeyleri hatırlamaya çalışıyor demektir. Aşağıya ve sağa bakıyorsa, kendi içinde konuşmalar yapıyor demektir.

Karşınızdaki kişinin bakışları, bir şeyi kurguladığını gösteriyorsa büyük ihtimalle yalan söylüyor demektir. Ancak bu genellemenin, her zaman herkes için geçerli olmadığını akılda tutmakta fayda var. 

Günlük yalan söyleme dozu

  • Birçok insan günde bir veya iki kez yalan söyler.
  • Erkeklerin daha çok yalan söylediği algısının aksine, kadınlar ve erkekler eşit oranda yalan söylüyor.
  • Ayaküstü yapılan her 10 dakikalık konuşmada en az 1 kez yalan söyleniyor.
  • Üniversite öğrencileri, ebeveynlerine her iki konuşmadan birinde yalan söylüyor.
  • İnsanların yüzde 65’i artık daha az dürüst olduğumuzu düşünüyor.
  • İşleriyle ilgili en çok yalan söyleyenler ise yüzde 94’lük bir oranla politikacılar. İkinci sırada yüzde 92’yle patronlar, üçüncü sırada yüzde 91’le ünlüler, dördüncü sırada yüzde 77’yle avukatlar, beşinci sırada ise yüzde 27’yle doktorlar geliyor.

Kaynak
Learning mind
Psychology Today
YouGov
British Journal of Psychology

İlginizi çekebilir: İnsanlar neden yalan söyler: Yalan türleri ve yalan söylemenin nedenleri

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale