Vücut farkındalığınızı artırmak için aşağıda ufak bir test sizi bekliyor! Yapmanız gereken tek şey listedeki ifadelere 1 ile 7 arasında bir puan vermek (1 sizin için hiç doğru olmayan durumları, 7 ise sizin için tamamen doğru olan durumları yansıtıyor). Tüm ifadeleri değerlendirdikten sonra, verdiğiniz puanları toplayın. Unutmayın; bu testte doğru ya da yanlış yanıt yok. Cevabınızın sizin tecrübenizi dürüstçe yansıttığından emin olmanız yeterli!
- Vücudumun çeşitli yiyeceklere verdiği tepkilerdeki farkı anlarım.
- Bir yerimi çarptığımda berelenme olup olmayacağını her zaman söyleyebilirim.
- Kendimi ertesi gün ızdırap duyacak kadar fiziksel olarak zorlayıp zorlamadığımı her zaman bilirim.
- Bazı yiyecekleri yediğim zaman enerji düzeyimdeki değişimleri her zaman fark ederim.
- Grip olacağımı önceden anlarım.
- Dereceyle ölçmeden ateşimin olduğunu bilirim.
- Açlıktan kaynaklanan yorgunluk ile uykusuzluktan kaynaklanan yorgunluk arasındaki farkı ayırt edebilirim.
- Uykusuzluğun beni günün hangi saatinde etkileyeceğini doğru tahmin edebilirim.
- Gün boyunca aktivite düzeyimdeki değişikliklerin farkındayım.
- Vücut fonksiyonlarımdaki mevsimsel ritm ve döngüleri fark ediyorum.
- Sabah uyanır uyanmaz gün boyunca ne kadar enerjim olacağını bilirim.
- Yatağa gittiğimde o gece ne kadar iyi uyuyacağımı söyleyebilirim.
- Yorgun olduğumda vücudumdaki belirgin tepkileri fark ederim.
- Hava değişikliklerine karşı vücudumun verdiği tepkileri fark edebilirim.
- Dinlenmiş bir şekilde uyanmak için gece ne kadar uyumam gerektiğini tahmin edebilirim.
- Egzersiz alışkanlıklarım değiştiğinde enerji düzeyimin nasıl etkileneceğini tahmin edebilirim.
- Benim için gece uyumaya gitmenin belli bir uygun zamanı vardır.
- Aşırı açlık durumunda vücudumun verdiği özel tepkileri fark ederim.
Yapılan çalışmalar, yukarıdaki vücut farkındalığı değerlendirmesinde skorların, spor yapan aktif insanlarda, aktif olmayan insanlara göre daha yüksek olduğunu kanıtlıyor. Normal şartlar altında dünya bizim vücudumuzla algıladığımız kadardır; bedenimiz aracılığıyla dünyada var oluruz. Farkındalık, kişinin deneyimleri ve vücudundan kaynaklanan sinyalleri, zihinsel aşamalardan geçirerek tanımladığı durumdur. Bedenimizin farkında olmamız için, eklem açısı, kas tonusu, hareket, postür ve dengenin bilinçli algılanması (propioseptif farkındalık), vücudun içinden gelen, kalp atımı, solunum, tokluk gibi vücudun fizyolojik hissini yaratan duyuların ve duygularla ilgili otonom sinir sistemi duyularının bilinçli olarak algılanması (interoseptif farkındalık), vücudumuzun uzay ve hareketle ilgili bilgilerinin algılanması (ekseroseptif farkındalık) gerekir. Vücut farkındalığı; dikkat, değerlendirme, yorumlama, tutumlar, inanışlar, hatıralar, şartlanma ve etkileşim de dahil olmak üzere zihinsel süreçlerle değişebilir.
Vücut farkındalığı terapisi
Temel Vücut Farkındalığı Terapisi Jacques Dropsy tarafından batı ve doğu geleneklerinin senteziyle oluşturulan hareket ve egzersizlerden oluşuyor. Dropsy, varoluşun boyutlarını bütüncül bir düşünceyle açıklar ve ona göre insanoğlu 4 boyutta anlaşılabilir:
- Fiziksel; iskelet, kaslar ve ligamentler gibi vücudun yapısal komponentleri.
- Fizyolojik; sindirim, dolaşım, solunum gibi içsel süreçler.
- Psikolojik; duygular, biliş vb.
- Varoluşsal; bilinçli olarak farkında olma yeteneğini içeren öz farkındalık.
Yoga, Tai-Chi, meditasyon, QiGong ve nefes terapisi vücut farkındalığı terapilerinden bazılarıdır.
Referanslar:
1.Gyllensten AL, Skär L, Miller M, Gard G. Embodied identity—A deeper understanding of body awareness. Physiotherapy Theory and Practice. 2010;26(7):439-46.
2.Valenzuela-Moguillansky C, Reyes-Reyes A, Gaete MI. Exteroceptive and interoceptive body-self awareness in fibromyalgia patients. Frontiers in Human Neuroscience. 2017;11:117.
3.Gyllensten AL, Hui-Chan CW, Tsang WW. Stability limits, single-leg jump, and body awareness in older Tai Chi practitioners. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2010;91(2):215-20.
4.Barra J, Pérennou D, Thilo KV, Gresty MA, Bronstein AM. The awareness of body orientation modulates the perception of visual vertical. Neuropsychologia. 2012;50(10):2492-8.
5.Germer C. What is mindfulness. Insight Journal. 2004;22:24-9.
6.Tuthill JC, Azim E. Proprioception. Current Biology. 2018;28(5):R194-R203.
7.Schlinger M. Feldenkrais method, Alexander technique, and yoga—body awareness therapy in the performing arts. Physical Medicine and Rehabilitation Clinics. 2006;17(4):865-75.
8.Ross CE, Hayes D. Exercise and psychologic well-being in the community. American Journal of Epidemiology. 1988;127(4):762-71.
9.Karaca S. Vücut farkındalığı anketinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması [Yüksek lisans]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 2017.
10.Vatansever ÖM. Farklı fiziksel aktivite düzeyindeki sağlıklı bireylerde vücut farkındalığı ile denge ve postür arasındaki ilişkinin incelenmesi. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksek Lisans Tezi. 2018.