Sigara şu hayatta insanın kendine en çok zarar verdiği şey diyebiliriz. Keşke kimse sigaraya başlamasa ve başlayanlar hemen bırakabilse…
Türkiye en çok sigara içen ülkeler arasında 11.sırada bulunmaktadır. Oran olarak erkekler çoğunlukta… Her yıl 120 bin kişi, her gün ise 300 kişi sigaraya bağlı nedenler ile ölüyor. Ayrıca sadece kullananlar değil sigara dumanına maruz kalanlar da zarar görüyor.
Sigaranın içindeki 4 binden fazla kimyasaldan biri de nikotin… Nikotinin beyin ve sinir sistemi üzerine baskılayıcı, uyuşturucu etkisi bulunmaktadır. Nikotin ayrıca, sindirimi yavaşlatıyor, kan basıncını yükseltiyor, kalp atışlarını hızlandırıyor, kan pıhtılaşmasını artırıyor ve organların yeterli kan alımını engelliyor. Nikotin sindirim ve soluma sonrası hızla emiliyor ve aşırı nikotine maruz kalma sonucu kusma, diyare, hırıltılı soluma, felç, koma gibi büyük sağlık problemleri ortaya çıkıyor. Sigaranın vücuda verdiği bu zararlar yetmezmiş gibi bir de sigara tüketimi kişilerde iştah azaltıp, öğün atlanmasına sebep oluyor. Yapılan pek çok araştırmada sigara içme davranışının iştah azalması, öğün atlanması, kafein tüketiminin artması, sebze – meyve tüketiminin azalması gibi etkileri ile beslenme alışkanlıklarını, fiziksel aktiviteyi, sağlıklı yaşam tarzını olumsuz etkilediği biliniyor.
Sigara içtiğinizde vücut 6 saat sonra sistemlerde biriken nikotini atmaya başlar ve ancak 3 gün sonunda temizler. Uzun yıllar ve aşırı miktar sigara içenlerde ise vücut bu işlemi tam anlamıyla yerine getiremez ve vücut fazla miktarda nikotine maruz kalır.
Sigara dumanındaki pek çok madde oksidan etki göstererek radikal oluşumunu ve lipid peroksidasyonunu arttırıyor. Sigara içenlerin antioksidan gereksinimi daha fazladır. C vitamini ve beta karoten tüketimi, sebze meyve tüketim azlığından kaynaklı düşük olduğundan özellikle bu gruba ihtiyaç fazladır. Doğru bir beslenme programı ile nikotinin zararlı etkilerinden biraz olsun korunmak mümkündür.
Sigara içtiğinizde vücudunuzda bulunan A, C ve E vitamin miktarları azalır, bunu yükseltmek için özellikle bu grubu ihmal etmeden tüketip yerine koymak gerekir. Ayrıca antioksidandan zengin gıdalar ile kan hücrelerinin maksimum düzeyde çalışması için gereken oksijen sağlanmış olur.
Havuç
Bitkilerde bulunan ve sağlık konusunda birçok faydası olan antioksidan birleşim karotenoid bakımından oldukça zengindir. Özellikle beta karotenden zengin olan havuç, nikotinin atılmasını sağlar. İçeriğindeki A vitamini ile nikotinin cilde verdiği zararı azaltır. 100 gram havuç, günlük A vitamini gereksiniminin %60’ını karşılar.
Ayrıca yapılan çalışmalarda her gün yenilen tek bir havucun akciğer kanseri olasılığını yarı yarıya düşürdüğü gösterilmiştir.
Bal kabağı
Beta karotenden zengin güçlü bir besin olan bal kabağının 1 kasesi günlük A vitamini ihtiyacının %35’ini karşılar.
Kivi
Portakalın 2 katı kadar C vitamini içeriyor. Birçok sigara tiryakisi C vitamini eksikliği ile ciddi anlamda karşı karşıya kaldığından bu depo kaynaktan muhakkak yararlanmalıdır. Carcinogenesis’teki araştırmada kivinin sadece DNA’ya gelen oksidatif zararı sınırlamakta kalmayıp aynı zamanda hücresel onarımı harekete geçirdiği gözlenmiştir.
Portakal
Sadece C vitamini değil aynı zamanda kanserle savaşan fitokimyasal ve flavonoidler içerdiği için tam bir sağlık deposudur.
Brokoli
C vitamini bakımında da zengin olan brokoli, ayrıca kansere karşı koruyucu fitokimyasllar içerir. Vücudumuzda sigara tüketimi sonucu meydana gelen nikotin gibi zararlı maddeleri dönüştürerek atımını sağlayan savunmacı elemanları destekler. Bağışıklık sistemini güçlendirerek karaciğer iyileşmesinde rol oynar.
Kara lahana
Turpgiller ailesinden olan kara lahana, C vitamininin yanında A, B ve E vitaminini bol miktarda içerir. Kanserle savaşan fitokimyasalları ile kanser riskini azaltır. Antioksidan etkisi ile vücuttaki zararlı radikaller ve nikotinin atımını sağlar.
Ispanak
Temel Reis’in tüketip güçlendiğini hatırlarsak, bir sigara tiryakisi olarak o da tercihinde yanılmıyormuş. Çünkü ıspanak harika bir demir ve folik asit deposudur. Folik asit de sigaranın başlıca düşmanıdır. Ispanakta hem antioksidan hem de kanser karşıtı özellikleri olan flavonoid denen madde bulunur.
Pancar
Muhteşem bir demir ve folat kaynağıdır. Karaciğer için mükemmel bir tonik olup kanı temizler. İçeriğindeki betasiyanin adlı bileşik ile kanserle savaşta etkilidir.
Zencefil
Antioksidan özellikli besinlerin başında geldiğinden onunla ilgili başka söze gerek yok, tam anlamıyla mucizevi besin desek yeridir.
Zerdeçal
Aslında zencefil ailesinin bir üyesi olan zerdeçal için bir ansiklopediyi dolduracak kadar faydası vardır desek abartmış olmayız. Hatta Hindistan’da temel bir gıda maddesi olan zerdeçal sayesinde Hindistan’da kanserin neredeyse hiç görülmediğini açıklayabiliriz. Antioksidan olarak faaliyet göstermesi onu karaciğer dostu bir besin yapar. Toxiology’de yayımlanan bir araştırmada zerdeçalın yapısındaki kurkuminin karaciğeri önemli ölçüde koruduğu ortaya konmuştur.
Yaban mersini
İllianis Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmada tüm meyveler arasında en büyük kanser karşıtı etkinliği yaban mersini göstermiş ve bu sayede çok güçlü bir antioksidan olduğu kanıtlanmıştır.
Su
Suyun vücudumuz için ne kadar yenileyici olduğunu biliyoruz. Ayrıca su toksinlerin içindeki nikotinin dışarı atımını sağlıyor. Vücudun susuz kalması hücrelerin yenilenmesini ve nikotin kaynaklı etkilerin azalmasını zorlaştırır.
Bu besinlerden faydalanarak nikotin maruziyetinden aldığımız zararları biraz da olsa azaltabiliriz ama tabii ki bu “Hem sigara içerim hem de havuç suyu içip brokoli yerim ve sigara bana bir şey yapmaz” anlamına gelmiyor. En büyük nikotin savaşçısının sigarayı bırakmak olduğunu unutmayın.
İlginizi çekebilir: Yaza kadar fazlalıklardan kurtulmak için 10 temel öneri