X

Vegan dosyası 6: Çocuklarda vegan beslenme

Geçtiğimiz haftalarda çocuklarını vegan büyütmeyi tercih eden aileler hakkında, birkaç ünlü ismin de dahil olduğu bir tartışma yaşandı, belki sosyal medyada denk gelmişsinizdir. Biri çıkıp bunun doğru ve etik olmadığını ve çocuklara zarar verdiğini iddia etti. Bir diğeri çıkıp tam tersini savundu. Tartışan tarafların yorumlarını ve fikirlerini savunmak için öne sürdükleri gerekçeler ise okuyanlarda büyük bir kafa karışıklığı yarattı. Bu kafa karışıklığından mustarip olanlardan biri de benim.

Beslenme ve sağlık gibi hayati konularda en doğru ve güvenilir bilgilere ulaşma yöntemim, akademik araştırmalara ve deneysel verilere bakmaktır. Ben de öyle yaptım, bütün bir hafta bu konu üzerine yazılmış makaleleri ve bu makaleleri okuyan uzman doktorların yorumlarını okudum, araştırdım. Bu yazıda da ulaştığım sonuçları sizlerle paylaşmak istiyorum.

Vegan beslenen çocuklarda besin yetersizliği endişesi

Doğuştan vegan olan bebekler ve çocuklar üzerinde yapılan en güncel iki çalışmadan biri Şubat 2021 yılına ait ve o çalışmanın sonuçları da son derece tartışmalı. Çalışma, vegan bebek ve çocukların düşük doymuş yağ oranlarının yağda çözünen A ve D vitaminlerinin eksikliğine sebep olabileceğini vurguluyor. Ancak vegan bebek ve çocukların A vitamini değerleri normal seviyelerde ölçülmüş. D vitamini değerleri düşük, ancak deneye katılan vegan ve vegan olmayan tüm çocuklar, yıllık güneş ışığı miktarının oldukça düşük olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde yaşayan çocuklardan oluşuyor ve vegan olmayan bebek ve çocuklarda da D vitamini miktarı olması gereken seviyenin altında. Dolayısıyla çalışma sonuçları, bebek ve çocuklarda vegan beslenmenin zararlı olduğuna dair hiçbir kesin kanıt sunmazken, daha uzun vadeli ve daha geniş deney gruplarının dahil edildiği çalışmaların eksikliğini de göstermiş oluyor.

Diğer güncel çalışma ise Temmuz 2021 yılında yapılmış. Beslenme ve sağlık ilişkisini inceleyen bu tarz araştırmalarda besin takviyesi alımının da değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, çalışmanın sonuçlarına şu notu düşmüşler: “Ebeveynler öğünlerini dikkatli bir şekilde planlarsa, zenginleştirilmiş gıdalar kullanırsa ve önemli besinleri desteklerse, tüm yaş sınıflarındaki çocuklarda vegan beslenmenin uygulanabilir olduğunu göz ardı edemeyiz.

Doymuş yağ ve yağda çözünen vitaminler dışında bir diğer endişe ise yeterli protein alımının mümkün olmayacağı yönünde, çünkü büyüme çağındaki çocukların ihtiyaç duydukları protein miktarı yetişkinlerden oldukça farklı. Hatta farklı büyüme evrelerindeki çocuklarda dahi ihtiyaç duyulan protein miktarı değişkenlik gösterebiliyor. Ancak büyüme ve gelişme için gerekli olan proteinlerin ve esansiyel amino asitlerin alımı için hayvan etinin veya diğer hayvansal gıdaların alımı bir zorunluluk değil. Uzman bir doktor ve / veya diyetisyen eşliğinde kontrolü yapılan ve iyi planlanmış bir vegan diyet, bebek ve çocuklarda büyüme ve gelişmenin normal düzeyde seyretmesi için yeterli.

Çinko, kalsiyum, iyot, B12, Omega-3 ve demir gibi büyüme ve gelişme için elzem olan temel besinler konusunda da yine iyi planlanmış ve uzman kontrolünde yapılan bir vegan beslenme planı ile yeterli mineral ve vitamin alımı sağlanabilir.

Çocuğa ne yiyip ne yiyemeyeceğinin ebeveynleri tarafından dayatılması etik midir?

Geçtiğimiz haftalarda yaşanan tartışmanın odak noktalarından biri de çocuğa sorulmadan böyle bir karar alınmasının etik olup olmadığıydı. Bu etik sorusu her iki taraf için de sorulabilir. Sağlığa zararlı olduğu için şekerli gıdaların kısıtlanması, çocuğun sağlık hakkı ve yaşam hakkını gözettiği için etik dışı veya bireysel özgürlüğün ihlali olarak görülmez. Öyleyse zararlı ve kanserojen olduğu bilinen kırmızı et ve işlenmiş et ürünlerinin, hormonal dengesizliklere ve yine kansere yol açtığı bilinen ve hatta bağımlılık yaptığı kanıtlanmış süt ve süt ürünlerinin de çocukların beslenmesinden çıkarılması, etik ve hukuk kurallarına aykırı sayılamaz.

Reşit olana kadar bir çocuğun bakımından ebeveynleri veya vasileri sorumludur ve çocuğun beslenme ve sağlık da dahil olmak üzere tüm temel ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdürler. Mevcut çalışmalar iyi planlanmış vegan bir beslenme biçiminin diğer beslenme biçimlerine kıyasla çok daha sağlıklı olabileceğini söylerken, kendi çocuklarını vegan beslemeyi tercih ettiği için hiçbir anne ve babayı suçlayamayız.

Özetle, çocuklarda vegan beslenme, büyüme ve gelişme için önemli besin değerlerinin alımında özenli ve dikkatli olmayı gerektirir. Ancak ebeveynler ve / veya vasiler iyi bilgilendirildiği takdirde, kontrollü ve iyi planlanmış bir vegan beslenme çocuklar için sağlıklı ve güvenli olabilir.

Kaynaklar
Topi Hovinen et al.; Vegan diet in young children remodels metabolism and challenges the statuses of essential nutrients. EMBO Mol Med. 2021 Feb 5; 13(2): e13492. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7863396/
Daniel Olivier Sutter, Nicole Bender; Nutrient status and growth in vegan children. Nutrition Research. Volume 91, July 2021, Pages 13-25. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0271531721000191
Luciana Baroni et al.; Vegan Nutrition for Mothers and Children: Practical Tools for Healthcare Providers. Nutrients. 2019 Jan; 11(1): 5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6356233/
Harvard Health Publishing; What parents need to know about a vegan diet. https://www.health.harvard.edu/blog/what-parents-need-to-know-about-a-vegan-diet-2020010718625
Dr. Oğuzcan Kınıkoğlu; Çocukları Vegan Beslemek. https://www.oguzcankinikoglu.com/cocuklari-vegan-beslemek/
Diyetisyen Kevser Başkara Röportajı, Bebek ve Çocuklarda Vegan Beslenme. https://veganlik.org/vegan-cocuk-buyutme/
PETA Kids; A Kid’s Guide To Vegan Nutrition. https://www.petakids.com/food/kids-vegan-nutrition-guide/
BBC Good Food; Is a vegan diet healthy for kids? https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/vegan-diet-healthy-kids

İlginizi çekebilir: Vegan Dosyası 5: Vegan olmadan önce yapmanız gereken 10 şey

Çağla Lotinac Akman: AgeSA'da birikim ve güvence danışmanı ve çevre aktivisti. Hafta içi 9-5 danışanlarına finansal danışmanlık vererek insanları daha varlıklı hale getirmek, hafta sonu da deniz kenarında sabah koşusu yapıp koşarken kumlardaki çöpleri toplayıp ayrıştırmak en büyük hobileri arasında. Uplifers'ta 2018'den beri çevre kirliliği, sıfır atık, gezegen dostu yaşam, koşu, kişisel finans ve bütçeleme konularında yazılar hazırlamakta, gezegenimiz için farkındalık yaratmayı ve finansal okur yazarlığı arttırmayı hedeflemektedir. Kendisine ulaşmak ve ücretsiz finansal danışmanlık almak için: (0530)-767-24-64.

‘Evdeki herkes barista’: Bosch VeroBarista ile kahve deneyiminizi zirveye taşıyın

Kahve, şüphesiz ki pek çoğumuz için lezzetli bir içecekten çok daha fazlası; adeta bir tutku, bir ritüel… Sabahın ilk ışıklarında enerji veren, gün içindeki küçük molalarda kendimizi şımartmamızı sağlayan, bazense sohbetlerin tadını ikiye katlayan en keyifli eşlikçi. O yüzden günün farklı anlarını, farklı kahvelerle taçlandırmak gibisi yok; ne de olsa her anın kendine has bir kahvesi var. Güne enerjik bir başlangıç yapmak için yoğun aromalı bir americano ya da gün içinde en sevdiğimiz tatlının yanında yumuşak içimli bir cappuccino en iyi seçim olabilir.



Peki ya bu seçimlerimizi evde barista ustalığıyla hazırlayabilir miyiz? Elbette. Bosch Tam Otomatik Kahve Makinesi VeroBarista ile günün her anına ve her damak tadına uygun lezzetli kahveler hazırlamak mümkün; çünkü VeroBarista ile evdeki herkes barista. Her fincanınızı ustalık eserine dönüştürmeye hazırsanız, işte VeroBarista ile yapabilecekleriniz:

Kahve çekirdeklerini dilediğiniz gibi öğütebilirsiniz

Barista ustalığında lezzetli kahveler hazırlayabilmenin ilk adımı, kahve çekirdeklerini doğru bir şekilde öğütmekten ve tazeliği korumaktan geçiyor. Güzel haber; VeroBarista tüm bunları sizin için yapıyor. CreamDrive, yüksek kaliteli seramik kahve öğütme ünitesi ve özel aroma koruyucu çekirdek haznesi ile günün her saati taze çekilmiş kahve çekirdekleriniz hazır.

Üstelik çekirdek öğütme inceliğini de dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Arka arkaya iki öğütme ve ısıtma sayesinde ekstra güçlü kahvenizi tadı daha az acı olacak şekilde hazırlayabilirsiniz. AromaDouble Shot Fonksiyonu ile kahve aromasından ödün vermeden ekstra yoğun kahveler hazırlamak da mümkün. E bir barista daha ne ister, öyle değil mi?

Farklı anları, farklı kahve çeşitleriyle taçlandırabilirsiniz

Taze çekilmiş kahve çekirdeklerinin mis kokusunun yanı sıra kahve hazırlamanın en güzel yanlarından biri de hiç şüphesiz her damak zevkine uygun farklı seçenekler yapabilmek. Sert tatları sevenler, yumuşak içim tercih edenler ya da daha eğlenceli köpüklü bir şeyler arayanlar… VeroBarista’da herkes için bir şeyler var. Cappuccino, flat white, latte macchiato, sütlü kahve, OneTouch Function ile hepsini tek tuşla hazırlayabilirsiniz. Dahası, yoğun tatları seviyorsanız americanonuz da VeroBarista ile hazır.

Belirtmekte fayda var ki; bir barista ustalığında kahve hazırlayabilmek için özellikle sütlü kahvelerde doğru lezzeti yakalayabilmenin en önemli sırrı sütün sıcaklığını ve kıvamını doğru ayarlayabilmek. Neyse ki VeroBarista, ideal demleme sıcaklığı konusunda tam bir usta. Sütlü kahvelerde bile mükemmel sıcaklığı yakalıyor, süt köpüğü ve sıcak su hazırlama seçenekleri ile her kahve türünü lezzetten ödün vermeden hazırlıyor. Ayrıca sütlü kahveleriniz için de hortumlu süt adaptörü sayesinde esnek çözümler sunuyor. İster kutudan, ister şişeden, ister kendi termosundan süt alın, VeroBarista ile sonuç hep aynı; hep mükemmel.



Kişisel tercihlerinizi kaydedebilirsiniz

Geçek bir barista kahve hazırlarken mutlaka kişisel dokunuşlarıyla fark yaratır; VeroBarista da evdeki herkesin kendi ‘barista’ dokunuşunu ekleyebilmesi için kişiselleştirilmiş tercihlere göre 4 adede kadar favori kahve kaydedebilme özelliğine sahip. Böylece her yudumda tam da istediğiniz gibi bir lezzete kavuşabilirsiniz. Ayrıca evinizde baristalığı başkasına devretmeniz gereken anlarda da kahvenizin yine tam istediğiniz gibi hazırlanacağından da emin olabilirsiniz 🙂 Sıfır risk, bol lezzet…

En sevdiğiniz kahveyi, en sevdiğiniz fincanda içebilmeniz için de VeroBarista üstüne düşeni yapıyor ve yüksekliği ayarlanabilir kahve çıkışı sayesinde 15 cm yüksekliğe kadar ayarlanabiliyor. En uzun latte macchiato bardaklarınızı bile rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Zamandan ve enerjiden tasarruf edebilirsiniz

Kahve hazırlarken lezzet kadar önemli bir şey daha varsa; o da şüphesiz ki zamandan ve enerjiden tasarruf edebilmek. VeroBarista, minimum ısınma süresiyle 45 saniye gibi çok kısa bir zamanda kahvenizi hazır hale getiriyor. Ayrıca her kahveden sonra autoMilkClean süt temizleme sistemi ile tam otomatik temizlik sunuyor ve kolayca çıkartılabilir damlama tepsisi, kahve posası kabı ve süt ağızlıkları bulaşık makinesinde yıkanabiliyor. Yani kahve keyfiniz bittiğinde sizi temizlikle hiç yormuyor. Ve son olarak ZeroEnergy Auto-off otomatik kapanma özelliği ile belirlenen saatten sonra enerji tasarrufu yapmak için kapanıyor, sizi düşündüğü kadar çevreyi de düşünüyor. Kim hem çok lezzetli kahveler yapan hem de akıllı özellikleriyle kahve hazırlamayı mükemmel bir deneyime dönüştüren böylesi bir yardımcıyı evinde istemez ki?

Siz de evinizin baristası olmaya hazırsanız, en lezzetli kahveleri kendi damak tadınıza göre ayarlamak ve her defasında mükemmel sonuçlar elde etmek için hemen tıklayabilir, VeroBarista ile tanışabilirsiniz.

*Bu yazı Bosch katkılarıyla hazırlanmıştır.





21 Günde Ustalaş: Hayatınızı dönüştürmenin kısa rehberi

Günümüz dünyasında insanlar hızlı ve etkili çözümler ararken, uzun vadeli değişikliklerin ne kadar süre gerektirdiği sorusu akıllarda yer ediyor. Araştırmalar, bir alışkanlık kazanmanın 21 günlük bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu gerçek, “21 Günde Ustalaş” serisini şekillendiren temel düşünce. Omega Yayınları’nın yayımladığı ve Marie-Claire Carlyle, Leon Nacson ve David A. Phillips gibi alanında prestijli yazarların katkıda bulunduğu seri, hayatın farklı alanlarında bir dönüşüm yaşamak isteyen okurlara kısa ama derinlemesine bir yolculuk sunuyor. Peki, bu serinin her kitabı, okura nasıl dokunuyor? Gelin, seriye birlikte göz atalım.



Marie-Claire Carlyle-Para Mıknatısı: Zenginliğe Giden Yolda Bir Yol Haritası

Serinin ilk kitabı olan Para Mıknatısı, parayla olan ilişkimize yeni bir perspektif getiriyor. Carlyle, paranın sadece maddi bir unsur olmadığını, aynı zamanda kişisel değerimizin ve başkalarına sunduğumuz katkının bir yansıması olduğunu öne sürüyor. Kitap, okuyucuları “zengin” olmanın ötesine taşıyarak, yaşamlarında gerçekten neye değer verdiklerini sorgulamalarına yardımcı oluyor. Paranın bir enerji olduğu fikri üzerine kurulu bu kitap, hayata daha fazla refah çekmek isteyenler için önemli adımlar sunuyor. Okur, mevcut finansal alışkanlıklarını gözden geçirmeye ve “para mıknatısı” olma yolunda ilerlemeye davet ediliyor. Carlyle’ın dili basit ama etkileyici. Kitap, “Paranın Değeri” ve “Niyet Etmenin Gücü” gibi bölümlerle, paraya olan bakış açınızı tamamen değiştirebilir. Ancak bu kitap, sadece bir kişisel gelişim kitabı değil; alışkanlıkları kökten dönüştürmek isteyen herkes için bir rehber niteliğinde. Para ve refah konusunda mevcut düşünce kalıplarını yıkmak isteyen okurlar için güçlü bir başlangıç noktası sunuyor.

Leon Nacson-Rüyalar: Bilinçaltınızı Keşfetmek İçin Bir Araç

Serinin ikinci kitabı olan Rüyalar, sadece uyku sırasında yaşadığımız olayların ötesinde, bilinçaltımızın derinlerine bir yolculuk yapmamıza yardımcı oluyor. Nacson, rüyaların anlamını çözebilmek için onları hatırlamanın önemini vurgularken, okuyuculara kendi rüya günlüğünü tutmanın faydalarından bahsediyor. Modern yaşamın karmaşasında, rüyalarla ilgili sembollerin ve temaların nasıl çözüleceğine dair pratik bilgiler sunuyor. Kitap, rüya yorumlamada bireysel deneyime önem vererek okuyucunun kendi rüyalarının dilini öğrenmesini sağlıyor. Rüyaların sembolizmi üzerine yoğunlaşan bölümler, okurun bilinçaltına dair ipuçlarını yakalamasını kolaylaştırıyor. “Düşmek, Uçmak ve Kovalanmak” gibi herkesin yaşamış olabileceği rüya temalarına açıklık getirirken, kişinin ruhsal yolculuğunda bir rehber olma niteliği taşıyor. Nacson, rüyaların günlük hayatımızdaki yansımalarına dikkat çekiyor; bu da kitabı okura bilinçaltıyla ilgili derin bir keşif fırsatı sunan önemli bir araç haline getiriyor.

David A. Phillips-Numeroloji: Sayıların Gizemli Dünyası

Üçüncü kitap Numeroloji ise, yaşamın derin sırlarını anlamak için sayıların gücüne odaklanıyor. Phillips, Pisagor’un öğretilerine dayanan bu kadim bilim dalını modern hayata uyarlayarak, insanların kendilerini ve çevrelerindekileri daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Numeroloji, sadece kişilik analizi değil; aynı zamanda kariyer seçimleri, ilişkiler ve ruhsal gelişim açısından da rehberlik sunuyor. Phillips, kitabında sayılara dair teorik bilgilere ek olarak, gerçek dünyadan ünlü örnekler sunarak konuyu daha somut bir hale getiriyor. “Ruh Sayıları” ve “Adların Gücü” gibi bölümler, okurların kişisel yaşamlarına dair önemli çıkarımlar yapmasına olanak tanıyor. Numerolojiye ilgi duymayanlar bile, bu kitap sayesinde yaşamlarını yeni bir gözle değerlendirmeye başlayabilir.

21 Günlük Yolculuk: Alışkanlıklar ve Dönüşüm

Bu seri, alışkanlıkların nasıl şekillendiğine ve yaşamda yeniye yer açmanın neden önemli olduğuna dair kapsamlı bir rehber niteliğinde. Her kitap, 21 gün boyunca okuru derin bir içsel yolculuğa çıkarıyor ve bir yandan kısa süreli bir rehber gibi görünse de her birinin arkasında büyük bir felsefi altyapı bulunuyor. Para Mıknatısı, finansal refahın anahtarlarını sunarken; Rüyalar bilinçaltımızı çözmemize yardım ediyor ve Numeroloji kişisel potansiyelimizi anlamamıza kapı aralıyor. Bu serinin en büyük gücü, herkesin hayatında bir noktada değişiklik yapma ihtiyacını hissetmesi ve 21 gün boyunca süren bu küçük ama etkili adımların, büyük dönüşümlere yol açma potansiyelinde yatıyor. Her kitap, farklı bir tema etrafında dönse de ortak payda: Bireyin kendi gücünün farkına varmasını sağlamak ve bunu bir alışkanlığa dönüştürmek.



Sonuç olarak, “21 Günde Ustalaş” serisi, hayatta bir adım öne geçmek ve yeni bir başlangıç yapmak isteyenler için ilham verici bir çalışma. Her kitabın derinliği, okurun kendine dair yeni keşifler yapmasına olanak tanıyor. Seriyi okurken hem kişisel gelişiminize katkıda bulunacak hem de alışkanlıklarınızı yeniden gözden geçireceksiniz. Hayatta yeni bir sayfa açmak için siz de bu 21 günlük yolculuğa çıkmaya hazır mısınız?

Bu yazı Deniz Poyraz tarafından kaleme alınmıştır.

İlginizi çekebilir: Yaratıcılık bir hayal mi? Yaratıcı olmak mümkün mü? İyi ama nasıl?





İlgili Makale