İçimizde varlıklı olup maddi kaygı taşımadan yaşamak istemeyen var mıdır? Sanmam. Para ile derdimizin olmadığı bir hayat hepimizin hayali. Fakat bunun için önce varlıklı olmanın ne anlama geldiğini kavramamız gerekiyor.

Varlıklı olmak için belirli bir tutarın üzerinde paranız olması gerekmez, bir alt ya da üst sınırı yoktur. Geliri giderinden daha fazla olan kişileri varlıklı olarak tanımlarız. Tersten bakacak olursak, kazandığından daha azını harcayarak yaşayabilen kişiler de varlıklı tanımına uyarlar.

Kazandığından daha azını harcamak, birikim yapmak için de gerekli bir ön koşuldur. Birikim yapabilen insan, gelirinin tamamını harcamayıp para artırabilen insandır. Kenara para koyabilmek önemlidir, özellikle de istikrarsız ekonomik koşullarda. Kazanabiliyorken ve daha azıyla yaşayabiliyorken biriktirdiğiniz para, kazanamadığınız ve yaşamsal ihtiyaçlarınızı karşılayamadığınız bir durumla karşılaştığınızda hayat kurtarır. “Keşke” demek yerine “iyi ki” diyebilmek için, birikim yapmaya ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi olur.

Birikim yapabilmenin iki yolu vardır: Giderleri azaltmak ve gelirleri artırmak. Bu yazıda giderleri azaltmak üzerine odaklanacağım.

Harcama alışkanlıklarını fark et

Her ay, neye ne kadar harcadığınızı ve bu harcamayı neden yaptığınızı bilmek, neyden kısacağınızı anlamak için çok önemlidir. Harcamalarınızı gözden geçirin. “Zorunlular, Gerekliler ve Keyfiler” olarak üçe ayırın. Hangi harcamayı azaltabilir, daha uygun fiyatlı hale getirebilir ya da tamamen kesebilir olduğunuzu düşünün. Sadece bunu yapmanız bile farkındalığınızı artıracak ve giderlerinizi azaltmak için sizi harekete geçirecektir.

Ev dışında daha az vakit geçir

Dışarıda geçirdiğiniz her an, ihtiyacınız olmayan ama beğendiğiniz bir şey görüp alma ihtimalinizi artırırsınız. Arkadaşlarınızla dışarıda buluştuğunuzda bir paket çay fiyatına bir bardak çay içersiniz. Evde üçte bir fiyatına mal edilebilecek bir yemeğe üç katı para verirsiniz. Asla dışarı çıkmayın, dört duvar arasında hapis kalın demek değil bu fakat eğer dürtüsel harcamalar yapan biriyseniz, dışarıda geçirdiğiniz vakti azaltmak ve dışarı çıkmadan önce karnınızı evde doyurup, içeceğinizi yanınıza alıp, kartlarınızı evde bırakmak iyi bir fikir olabilir.

İsrafı önleyerek faturaları düşür

Enerji tasarruflu ampuller ve cihazlar tercih edip, kullanmadığınız cihazları tamamen kapatarak elektrik faturanızı azaltabilirsiniz. Daha az su harcamak için duş sürenizi azaltabilir, meyve sebze yıkadığınız sirkeli suyu lavabo temizliğinde kullanabilir, çamaşır ve bulaşık makinenizi tam dolu çalıştırarak aynı miktarda suyla daha fazla iş yapabilirsiniz. Doğal kaynakları tasarruflu kullanmak sadece faturalarınız için değil, gezegenimiz için de gerekli ve önemlidir.

İlginizi çekebilir: Tasarruf Etmenizi Sağlayacak Ekolojik Hareketler

Fatura öder gibi birikim yap

Hepimizin ödemek zorunda olduğu düzenli ödemeleri var; kira ve faturalar gibi. Bunları ödemeyi aksatmayız; çünkü hayatımızı idame ettirebilmemiz için ihtiyacımız olan hizmetleri karşılarlar. Birikimi de zorunlu ödeme olarak kafanızda kodlayın, ki finansal istikrar için birikim zaten zorunlu bir ödemedir. Birikim hesabınıza aktaracağınız tutarı “her ay tekrarla” olarak kaydedip otomatik ödemeye alın. Böylece ay sonunda kalan parayı (eğer kalırsa tabi) biriktirmek yerine birikim ve zorunlu ödemeler ayrıldıktan sonra kalanı harcamaya başlarsınız.

Keyfi harcamaları analiz et ve kısıtla

Otomatik ödeme demişken… Her ay kartımızdan otomatik çekilen ürün ve hizmetlerin ne kadar farkındayız? Dijital platform üyelikleri, ücretli uygulamalar, abonelikler ve benzeri keyfi harcamaların hangisinden gerçekten %100 verim alıyorsunuz? Sadece bir-iki yapım için kullanıyorsanız ya da uzun zamandır hiç kullanmadıysanız, zaman ve emek harcayarak zorlukla kazandığınız para boşa gidiyor demektir. İhtiyacınız olmayan üyelik ve abonelikleri iptal edin ve kurtardığınız tutarı, aylık birikim hedefinize ekleyin.

Geri ödeme ve puan kazandırma uygulamalarını kullan

İsim veremediğim için doğrudan öneride bulunamayacağım bazı uygulamalar var. Para aktarım işlemlerinde işlem ücreti kesmeyen, anlaşmalı firmalardan alışveriş yaptığınızda harcadığınız tutarın belli bir yüzdesinin size iade eden, o uygulamaya veya karta özel indirim yapan programlar mevcut. Düzenli alışveriş yaptığınız bir mağaza varsa, o mağazanın üyelik sistemine girerek üyelere özel indirimlerden yararlanabilirsiniz. Pek çok bankanın kredi kartları da puan kazandıran ve bu puanları para yerine kullanmanıza olanak veren kampanyalar yürütürler. Sırf indirim veya puan kazanmak için ihtiyacınız olmayan şeyleri alın demiyorum ama zaten alacaksanız, bu alışverişlerinizi fırsat olarak kullanabilir ve giderlerinizi azaltabilirsiniz.

Birikimi oyun haline getir

Hep demez miyiz, şunu her duyduğumda/gördüğümde kenara para koysam şimdiye zengin olmuştum, diye? Haydi gelin test edelim! Kendi kendinize veya sevdiklerinizle birlikte grup halinde bir iddiaya girin. Ay sonunda biriken para sizi çok şaşırtacak.

İddia örnekleri: Her seferinde kenara 100 TL koyacağım;

• Fazla popüler olmuş bir şarkıyı her duyduğumda
• Biri bana her “kilo almışsın/vermişsin” dediğinde
• Annelikle ilgili (sormadığım halde) tavsiye aldığımda
• Biri bana her “şunu yapmalısın” dediğinde,
• “Hala bekar mısın / evlilik ne zaman / çocuk yok mu” sorusu her geldiğinde
• Yöneticim her “biz aileyiz” dediğinde (ya da sıklıkla ne diyorsa)
• Gereksiz yere moda olmuş bir şeyi her gördüğümde (Örn: Devasa termoslar)
• (Veganlar için) Her “proteini nereden alıyorsun” ve “bitkilerin de canı yok mu” diye sorulduğunda
• (Home office çalışanlar için) “Siz de yata yata para kazanıyorsunuz” dendiğinde

Listeyi, Kaf Dağı’na kadar uzatabilirim ama bence bu kadar yeterli. Siz, size özel durumlara uyarlayarak kendi iddianızı oluşturabilirsiniz.

Uzmanından yardım al

Ben bir birikim ve güvence danışmanıyım. İşim, insanların tasarruf ederek birikim yapmalarını ve bu birikimleri sayesinde gelecekte yaşayacakları maddi sıkıntılara karşı kendilerini güvence altına almalarını sağlamak. Finansal durumunuzu düzeltmek istiyor fakat gerekli adımları atmakta zorlanıyorsanız, bana mesaj atmaktan çekinmeyin. Sorularınızı cevaplamaktan memnuniyet duyarım.

Kaynaklar:

• How To Save Money On A Low Income (Money Saving Tips), Austin Williams.
• 12 Money-Saving Hacks That Actually Work, Practical Wisdom.
• 5 Budgeting Tips To Make You a Money Boss, Maria Collinge.

İlginizi çekebilir: Finansal okuryazarlık nedir, nasıl geliştirilir?