Vajinal mantar nedir? Vajinal mantar enfeksiyonları, çoğu zaman kaşıntılı ve rahatsız edici olabilir. Bu yüzden çoğu insan onlar hakkında konuşmayı sevmez. Ancak kadınlarda son derece yaygın olarak görülür. İstatistikler, kadınların %75’inin yaşamları boyunca en az bir kez vajinal mantar enfeksiyonu geçireceğini tahmin ediyor.
Vajina, normalde bir bakteri ve maya dengesine sahiptir. Östrojen hormonu ve laktobasil denilen bakteri vajinadaki zararlı organizmaları öldürür ve sizi sağlıklı tutar. Bu dengeyi bozan bir şey olduğunda ise “candida” adı verilen bir mantar kontrolden çıkar. Bu da vajinal mantar enfeksiyonuna neden olabilir. Peki vajinal mantar nedir, vajinal mantar belirtileri nelerdir? Vajinal mantar kendi kendine geçer mi? Konuyla ilgili tüm merak ettikleriniz için okumaya devam edin.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Vajinal mantar nedir?
Yukarıda vajinal mantardan kısaca bahsettik. Yine de vajinal mantar nedir sorusunu daha detaylı açıklamakta fayda var. Bilimsel olarak “kandidiyaz” olarak da bilinen vajinal mantar enfeksiyonu, son derece yaygın bir durum. Sağlıklı vajina, birçok bakteri ve maya hücreleri içerir. Bu bakteri ve maya dengesi çeşitli nedenlerle değiştiğinde, mantar hücreleri kontrolsüzce çoğalabilir. Sonuçta kaşıntı, şişme ve tahrişe neden olur. Vajinal mantar enfeksiyonunu tedavi etmek, birkaç gün içinde semptomların hafiflemesini sağlar. Daha ciddi durumlarda, vajinal mantar belirtileri daha uzun sürebilir.
Vajinal mantar enfeksiyonları, genellikle cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olarak kabul edilmez. Cinsel temasla yayılabilir ancak cinsel olarak aktif olmayan kadınlar da vajinal mantar kapabilirler.
Vajinal mantar belirtileri
Vajinal mantar nedir, açıkladıktan sonra gelelim vajinal mantar belirtilerine. Vajinal mantar enfeksiyonlarının ortak bir dizi semptomu vardır. Bu belirtileri kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:
- Vajinal kaşıntı
- Vajina çevresinde şişlik
- İdrara çıkma veya seks sırasında yanma
- Seks sırasında ağrı
- Kırmızılık
- Döküntü
- Beyazımsı, sarı ve pütürlü vajinal akıntı
Bu belirtileri yaşıyorsanız siz de vajinal mantar enfeksiyonu yaşıyor olabilme ihtimaliniz var. En kısa sürede doktorunuza başvurarak doğru tedavi ile kısa sürede semptomlardan kurtulabileceğinizi unutmayın.
Vajinal mantar nedir sorusu kadar merak edilen bir diğer konu da neden olduğu. Vajinal mantar neden olur dendiğinde, sayılabilecek birden fazla etken var. Enfeksiyonun sorumlusu “candida” isimli mantar, vajinal bölgede doğal olarak oluşan bir mikroorganizmadır. Normalde lactobacillus bakterileri, candida’nın büyümesini kontrol altında tutar. Eğer sisteminizde bir dengesizlik varsa, bu bakteriler etkili bir şekilde çalışmayacaktır. Bu da vajinal mantar belirtilerine neden olan aşırı maya büyümesine yol açar.
Vajinal mantar enfeksiyonlarına birkaç farklı faktör neden olabilir. Dolayısıyla vajinal mantar nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkün:
- Vajinadaki lactobacillus (iyi bakteri) miktarını azaltan antibiyotiklerin kullanımı
- Gebelik
- Kontrolsüz diyabet
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Adet döngünüze yakın hormonal dengesizlik
- Stres
“Candida albicans” adı verilen belirli bir mantar türünün neden olduğu vajinal mantar enfeksiyonları, günümüzde kolayca tedavi edilebilir. Tekrarlayan mantar enfeksiyonları yaşıyorsanız veya geleneksel tedaviyle maya enfeksiyonundan kurtulamadıysanız, bunun nedeni candida’nın farklı bir versiyonu olabilir. Bir laboratuvar testi, sahip olduğunuz candida türünü belirleyecektir. Bu nedenle herhangi bir rahatsızlık durumunda doktorunuza başvurmanız son derece önemli.
Vajinal mantar nasıl teşhis edilir?
Vajinal mantar enfeksiyonlarının teşhis edilme süreci son derece kolay ilerleyebilir. Doktorunuz öncelikle tıbbi geçmişinizi sorar. Bu, daha önce mantar enfeksiyonu geçirip geçirmediğinizi anlamak içindir. Bir sonraki adım genelde pelvik muayenedir. Doktorunuz vajinal duvarlarınızı ve serviksinizi muayene eder. Böylece enfeksiyon belirtileri için çevredeki alanı inceler. Doktorunuzun görüşüne bağlı olarak sonraki adım ise vajinanızdan hücre toplamak olabilir. Bu hücreler muayene için bir laboratuvara gider. Laboratuvar testlerinin sonucunda ise enfeksiyona neden olan bakteri kolayca tespit edilebilir.
Vajinal mantar tedavisi: Vajinal mantar kendi kendine geçer mi?
Her mantar enfeksiyonu farklıdır. Bu yüzden sizin için en iyi tedaviyi belirleyecek kişi ancak doktorunuzdur. Vajinal mantar tedavisi, genelde belirtilerin şiddetine göre belirlenir.
Basit vajinal mantar enfeksiyonları için doktorunuz genellikle 1-6 gün boyunca kullanacağınız mantar önleyici krem, merhem, tablet veya fitil reçete edebilir. Bu ilaçlar reçeteli veya reçetesiz satılabilirler. Ayrıca ilaç bitiminde doktor kontrolü de gerekebilir. Eğer vajinal mantar belirtileriniz 2 ay içinde yeniden gelişirse, doktorunuzu tekrar ziyaret etmeyi unutmayın.
Daha karmaşık enfeksiyonlarda ise doktorunuz vajinal mantarı farklı yöntemlerle tedavi edebilir. Daha ciddi ve karmaşık vajinal mantar enfeksiyonları tanısı için ise şu durumların varlığı gerekir:
- Vajinal dokunuzda yaralara veya yırtılmalara yol açan şiddetli kızarıklık, şişme ve kaşıntı varsa,
- Bir yıl içinde dörtten fazla mantar enfeksiyonu geçirdiyseniz,
- Hamileyseniz,
- Kontrolsüz diyabet veya zayıf bir bağışıklık sistemine sahipseniz,
- HIV’e sahipseniz.
Ayrıca enfeksiyonunuz tekrarlıyorsa, cinsel partnerinizde mantar enfeksiyonu olup olmadığını da bilmek isteyebilirsiniz. İkinizin de mantar enfeksiyonu geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, cinsel ilişki sırasında mutlaka prezervatif gibi önleyici tedbirler alın. Mantar enfeksiyonu tedavi seçenekleriniz hakkında, en doğru bilgiyi doktorunuzla konuşarak edinin.
Vajinal mantar için doğal yöntemler
Çoğu kişi vajinal mantar nasıl geçer doğal yöntemler hangileri, merak etmekte. Eğer reçeteli ilaç almaktan kaçınmak istiyorsanız, vajinal mantar belirtilerini doğal yöntemlerle iyileştirmek isteyebilirsiniz. Örneğin vajinal mantara sirke kullananlar, bu konuda sık duymuş olabileceğiniz bir yöntem. Yine de bunların doktorunuzun uygulayacağı hiçbir tedavi kadar etkili ve güvenilir olamayacağını unutmayın. Toplumda yaygın olarak kullanılan vajinal mantar doğal yöntemler ise şunları içerir:
- Hindistan cevizi yağı
- Çay ağacı yağı kremi
- Sarımsak
- Yoğurt tüketimi
Vajinanıza herhangi bir krem veya yağ sürmeden önce ellerinizin temiz olduğundan emin olun. Ayrıca doğal ilaçları denemeden önce doktorunuza danışmanızı öneririz. Eğer belirtileriniz basit bir mantar enfeksiyonundan kaynaklanmıyorsa, doktorunuz durumunuzu teşhis etmenize yardımcı olabilir. Bazı doğal yöntemler, almakta olduğunuz ilaçlarla etkileşime girebilir veya istenmeyen yan etkilere yol açabilir.
Vajinal mantar bulaşıcı mıdır?
Mantar enfeksiyonları cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında kabul edilmez. Ama bir mantar enfeksiyonu, bir partnerden diğerine geçebilir. Annenin doğum sırasında vajinal mantar enfeksiyonu varsa, doğumda bebeğe bulaşması mümkündür.
Bir mantar enfeksiyonunu başka bir kişiye geçirebilseniz de diğer enfeksiyonlar gibi bulaşıcı değildir. Örneğin, vajinal mantarı hava yoluyla veya enfeksiyonlu biriyle aynı duşu kullanarak kapmazsınız. Bulaşma konusunda endişeleriniz varsa, mantar enfeksiyonunun bulaşıcı olabileceği durumlar hakkında yine doktorunuzla konuşmanızı öneririz.
Vajinal mantar nasıl önlenir?
Vajinal mantar yaşadığınızda, buna neyin yol açtığını genelde biliyorsunuzdur. Örneğin bazı kadınlar, her antibiyotik kullanımında vajinal mantar yaşayabilir. Kesin nedeni biliyor olsanız da vajinal mantarı önlemek için yararlanabileceğiniz bazı ipuçları var:
- Sağlıklı ve dengeli bir diyet benimseyin.
- Yoğurt gibi probiyotik içeren besinleri de diyetinize ekleyin veya lactobacillus takviyeleri alın.
- Pamuk, keten veya ipek gibi doğal liflerden yapılmış iç çamaşırları giyin.
- İç çamaşırlarınızı yüksek sıcaklıkta yıkadığınızdan emin olun ve kullanmadan önce ütüleyin.
- Ped, tampon gibi ürünleri sık sık değiştirin.
- Dar pantolon, külotlu çorap, tayt gibi giysilerden kaçının.
- Kokulu tamponlar veya pedler kullanmayın.
- Islak çamaşırlarla durmayın (Özellikle de bikini, mayo ile).
- Aşırı sıcak küvette oturmayın ve aşırı sıcak su ile yıkanmayın.
Sonuç olarak vajinal mantar, oldukça yaygın bir problem. Ancak hızlı tedavi ile birkaç içinde rahatsız edici belirtiler azaltılabilir. Kendi risk faktörlerinizi tanıyarak olası mantar enfeksiyonlarını önleyebilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Klitorisle ilgili ilginç bilgiler ve cinsel sağlık