X

Uyku ve zihinsel süreçler: İnsan beyni uyku sırasında karmaşık bilişsel işlemler yapabiliyor

Uyku sırasında zihnimizin tamamıyla dış dünyaya kapandığı, artık geçerliliği olmayan bir söylem. Uyku sırasında bedende ve zihinde neler olup bittiği, özellikle bilişsel psikoloji ve nöroloji alanında yapılan yeni çalışmalarla açıklanmaya çalışılıyor.

Uyku sırasında zihnimizin bazı fonksiyonları çalışmaya devam eder. Örneğin; uyurken dış seslere kapalı olduğumuz halde kendi adımızı duyduğumuzda uyanabiliriz. Aynı şekilde telefon alarmı, yangın alarmı gibi koşulsuz olarak şartlandığımız sesler de bizi uyandırabilirken, dışarıdan gelen bir korna sesine ya da köpek havlamasına uyanamayabiliriz.

Current Biology isimli bilimsel dergide yayınlanmış olan araştırma, uyku sırasında bazı öğrenme süreçlerinin ve zihinsel aktivitelerin aktif olmamasına karşın, zihnimizde hali hazırda var olan bilgilerin  tıpkı uyanık olduğumuz anlardaki gibi  karar verme sürecinde etkili olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacıların izlediği yaklaşım, zihnin bilgiyi işleme sürecinin, hali hazırda var olan bilgilerin kompleks hale getirilmesiyle gerçekleştiği üzerine. Bu yaklaşımı anlamak için basit bir örnek olan araba kullanma davranışı üzerinden gidelim. Aslında oldukça basit gibi görünen ve günlük hayatta çok da fazla zihnimizi yormadan gerçekleştirdiğimiz bu aktivite, özünde aynı anda bir çok farklı zihinsel mekanizmayı aynı anda aktive etmemizi gerektiriyor. Vites değişiminden trafik kurallarına, hızlı karar verme yetisinden dikkat toplamaya bir çok farklı zihinsel aktiviteyi aynı anda kullanıyor olsak da, zihin bu süreçleri zaman içinde otomatikleştirdiği için çok fazla efor harcamadan işyerimizden eve gelebiliyoruz.

Uyku sırasında beyin ve zihinsel aktiviteler

Uyku sırasında beynin dikkat toplama ve yönerge izleme gerektiren işler yaptığımızda aktifleşen bölgeleri devre dışı kalıyor. Bu nedenle de dikkat ve detay gerektiren işleri uyku sırasında başlatabilmek mümkün olmuyor. Ancak bu çalışmada araştırmacılar, bir görevi otomatik olarak başlattıktan sonra beynin bu aktiviteyi devam ettirip ettiremediğini araştırıyorlar.

Bunu yapabilmek için, araştırmaya katılan bireylerden, kendilerine söylenen kelimeleri gruplandırmalarını istiyorlar. Katılımcılara sözlükte yer alan, sık kullanılan kelimeler ve hiç bir anlamı olmayan kelimeler karışık olarak dinletiliyor.

Katılımcılardan adını duydukları kelimeleri, önlerindeki butonlardan sağdakine ya da soldakine basarak gruplandırmaları isteniyor. Sınıflandırma davranışı otomatik hale geldiğinde, katılımcılara kendilerine söylenen kelimeleri gruplandırmaya devam etmeleri ancak diledikleri zaman uyuyabilecekleri söyleniyor. Karanlık bir odada, yatarak kendilerine söylenen kelimeleri dinleyen ve bir taraftan da bu kelimeleri gruplandırmaya devam eden katılımcılar, bir süre sonra farkında olmadan uyuyakalıyorlar.

Katılımcıların gerçekten uyuyup uyumadığını kontrol etmek için başlarına EEG kabloları takılıyor ve beyin dalgalarındaki hareketler izlenerek uyku durumları kontrol ediliyor.

Katılımcılar uykuya daldıklarında bir süre boyunca aynı kelimeler üst üste dinletilmeye devam ediliyor. Katılımcılar uykuya daldıktan sonraysa, anlamlı ve anlamsız olarak gruplandırabilecekleri farklı kelimeler dinletiliyor.

Burada katılımcılardan beklenen davranış, kelimenin anlamını kavrayabilmeleri ve bu kelimenin gerçekten var olup olmadığını anlayarak gruplandırma yapabilmeleri.

Katılımcılar uykuya daldıktan sonra buton kullanabilmeleri mümkün olmadığından, beyinlerinin duydukları kelimelere verdiği tepkileri ölçümleyebilmek adına, MRI yardımıyla beyin dalgaları inceleme altına alındı.

Sağ butona basıldığında beynin sol lobunda, sağ butona basıldığında da sol lobunda aktivasyon olduğu için, sonuçlar beynin bu bölgelerindeki hareketler değerlendirilerek kayıt altına alındı.

Kelimelerin dinletilmesinden sonra beynin ilgili bölümlerinde aktivasyonun uyanık olunduğu anlardaki gibi devam ettiği gözlemlendi.

Daha da ilginci, deneyin sonunda katılımcılar uyandıklarında, yalnızca uykuları sırasında duymuş oldukları kelimeleri hatırlayabildiklerini belirttiler. Yani, katılımcılar derin uyku sırasında bile kompleks zihinsel işlemler gerektiren bir görevi, bilinçleri kapalı bir şekilde tamamlayabildiler.

Bu çalışma, uyku sırasında zihinsel işlemlerin nasıl sürdürüldüğü ve beynin sınırlarının ne kadar genişletilebileceği konusunda güzel bir başlangıç niteliğinde.

 

Kaynak: Current Biology, 22 Eylül 2014 yayını

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale