Uyku çiçeği, yaprakları neredeyse siyah olan mor tonlarında bir bitkidir. Uyku çiçeğinin üçgen şeklindeki yaprakları genelde üçlü gruplar halinde büyür. Geceleri ve bulutlu günlerde tıpkı şemsiye gibi kapanan uyku çiçeğinin yaprakları sabah olunca tekrar açılır.
Uyku çiçeğinin beyazdan pembeye ve mora kadar küçük çiçekleri vardır. Genelde ilkbaharda ekilen ve ev bitkisi olarak bakılan uyku çiçeği, insanlar ve evcil hayvanlar için zehirli olduğundan dolayı bitkiye bakacağınız yere dikkat etmeniz önemlidir.
Uyku çiçeğine dair merak ettiklerinizi ve uyku çiçeği bakımında dikkat etmeniz gereken püf noktalarını bu yazıda okuyabilirsiniz.
Uyku Çiçeği Nedir?
Uyku çiçeği, benzersiz yaprakları ile ünlü bir bitkidir. Uyku çiçeğinin üçgen yapraklarının üst kısmı koyu mor ve alt tarafı açık mor renktedir. Anavatanı Brezilya olan uyku çiçeği nemli ve gölgeli ortamları sever ve organik madde bakımından zengin drenajı iyi topraklardan hoşlanır. Kurak koşullara adapte olabilen uyku çiçeği, koşullar istediği gibi olmadığında yapraklarını çeker ve koşullar düzelene kadar dinlenme durumuna geçer. Vahşi doğada böceklerden korunmak için geceleri yapraklarını kapayan uyku çiçeğinin bu davranışlarının ışık seviyelerindeki değişikliklerle ilişkili olarak görüldüğü düşünülmektedir.
Uyku çiçeğinin genel özellikleri ve ihtiyaçları şu şekildedir:
Botanik adı: Oxalis triangularis
Aile: Ekşiyoncagiller (Oxalidaceae)
Türü: Çok yıllık
Güneş isteği: Tam, kısmi
Toprak isteği: Tınlı, kumlu, drenajı iyi toprak
Toprak pH’ı: Asidik
Çiçeklenme dönemi: Sonbahar, kış, ilkbahar
Çiçek rengi: Beyaz, pembe, mor
Kökeni: Güney Amerika
Toksisite: İnsanlar ve evcil hayvanlar için zehirlidir
İlginizi çekebilir: Tesbih Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Uyku Çiçeği Nasıl Bakılır?
Uyku çiçeği, hem bahçede hem de iç mekanda bakılabilen bir bitkidir. Uyku çiçeğinin canlı ve sağlıklı olmasındaki en önemli nokta, bitkinin güneş alan bir yerde olmasını sağlamak ve toprak kurumaya başladığında bitkiyi sulamaktır. Bunun yanı sıra büyüme dönemi geldiğinde bitkiyi uygun bir gübreyle beslemek de önemlidir. Uyku çiçeği, sonbahardan ilkbahara kadar aktif büyüme dönemimdeyken yaz geldiğinde dinlenme dönemine geçer. Ancak iç mekanda bakılan bitkilerde bu süreçte bazı değişiklikler olabilir ve bitki daha fazla bakım isteyebilir. Bu nedenle bitkinin yapraklarında bozulma görüyorsanız, sulamayı azaltmalı ve bitkiye daha fazla gübre vermemelisiniz. Yeni yaprakların oluştuğunu görmeye başladığınızda bitkiye eskisi gibi bakmaya devam edebilirsiniz.
İç mekanda ve dış mekanda uyku çiçeği bakmak için dikkat etmeniz gereken noktalar genel olarak şu şekildedir:
Işık ihtiyacı
Uyku çiçeğinin sağlıklı ve canlı olması için aydınlık ve dolaylı güneş ışığı alan bir yerde olması yeterli olsa da bitkinin gün içinde sabahları veya akşamları birkaç saat doğrudan güneş ışığı alması faydalı olabilir. Bunun için bitkinizi kuzeye, doğuya ya da batıya bakan bir pencerenin birkaç metre uzağına yerleştirebilirsiniz. Ayrıca saksıyı düzenli olarak döndürerek bitkinin her tarafının eşit şekilde güneş ışığı aldığından emin olmalısınız.
Su ihtiyacı
Uyku çiçeğini ihtiyaç duyduğu zaman sulamalısınız. Toprağı bitki büyüme dönemindeyken kısmen nemli tutmalı ve toprağın uzun süre kuru kalmasına izin vermemelisiniz. Sonbahar, kış ve ilkbahar aylarında bitkinizi sulamalı ve dinlenme döneminde ise aşırı sulamadan uzak durmalısınız. Bitkinin aşırı sulanması kök çürümesine neden olabileceği için büyüme döneminden sonra bitkiyi dinlenmeye bırakmalısınız. Uyku çiçeğini az suladığınızı bitkinin bodur kalmasından veya yaprak üretiminin az olmasından anlayabilirsiniz. Aşırı sulama ise bitkinin hızla sararmasına, büyümemesine ve hatta bitkinin ölmesine neden olabilir. Bitkinizin hastalanmaması için toprakta su birikmemesine ve toprağın uzun süre ıslak kalmamasına dikkat etmelisiniz.
Toprak ihtiyacı
Uyku çiçeği, drenajı iyi olduğu sürece her tür toprakta büyüyebilir. Toprak çok fazla nem tutan bir yapıdaysa köklerde çürüklük meydana gelebilir. Bu nedenle uyku çiçeği için tınlı ve kumlu topraklar idealdir. Saksıda bakılan bitkiler için drenajı iyi hazır karışımlar yeterlidir.
Sıcaklık ve nem ihtiyacı
Uyku çiçeği, 15-25°C arası sıcaklıkları sever. Bu nedenle uyku çiçeğinin iç mekanda yetiştirilmek için daha uygun olduğu söylenebilir. Bununla birlikte bitkinin 10°C’ye kadar gece sıcaklıklarına dayanması da mümkündür. İç mekanda bakılan uyku çiçeklerini klima ve ısıtıcılar başta olmak üzere hava akımlarından korumak gerekir. Uyku çiçeği için nem olarak ise ortalama seviyeler yeterlidir.
Gübre ihtiyacı
Uyku çiçeğinizi gübrenin üzerinde yer alan talimatlara göre besleyebilirsiniz. Bahçede bakılan bitkileri büyüme dönemi boyunca yavaş salınımlı veya sıvı bir gübre ile beslemek gerekir. İç mekanda ise sıvı gübreler yeterli olacaktır. Toprağa biraz kompost karıştırmak da bitkilerin sağlıklı büyümesini destekleyebilir.
Uyku Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Uyku çiçeğini büyüme dönemi boyunca kökleri bölerek çoğaltabilirsiniz. Bitkiyi, kökleri bölerek çoğaltmak yeni bitkiler elde etmenin en kolay yoludur ve ana bitkinin kalabalıklaşmasını engellemek için idealdir. Uyku çiçeğini kökleri bölerek şu şekilde çoğaltabilirsiniz:
- Bitkiyi topraktan kazın ve kökleri bölmek için yavaşça ayırın.
- Köklere zarar vermemek için bölme işlemini elinizle ayırın. Ancak çok dolaşmış köklerde temiz bir bahçe makası kullanabilirsiniz.
- Ayırdığınız her bir bölümü bahçeye veya saksıya dikin.
- Bitkileri sulayın.
İlginizi çekebilir: Starliçe Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Uyku Çiçeği Tohumdan Nasıl Çoğaltılır?
Uyku çiçeği genelde tohum yerine soğan kullanılarak yetiştirilir. Bitkiyi dikmek için en iyi zaman ilkbahardır. Soğanları, dar olan uçları yukarı bakacak şekilde toprağın 3-5 cm derinliğine yerleştirmelisiniz. Soğanların birbirinden 10-15 cm uzakta olmasına dikkat etmelisiniz. Soğanların sıcak ve aydınlık bir yerde olduğundan emin olmalısınız. Soğanların yaklaşık 3-4 hafta içinde büyüdüğünü görmelisiniz.
Uyku Çiçeğinin Saksısı Nasıl Değiştirilir?
Uyku çiçeği için kökünden biraz daha büyük bir saksı tercih etmelisiniz. Saksının geniş drenaj delikleri olduğundan emin olmalısınız. Uyku çiçeği için toprak saksılar idealdir. Toprak saksı, fazla nemin topraktan uzaklaşmasına yardımcı olacaktır. Bitkilerinizin toprağını her iki yılda bir saksıyı biraz büyütecek şekilde değiştirebilirsiniz. Saksı değişimi için bitkiyi eski saksısından hafifçe gevşetebilir ve ardından yeni toprak koyduğunuz yeni saksısına geçirebilirsiniz.