X

Tüm yönleriyle çoklu kişilik bozukluğu: Tanımı, belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Çoklu kişilik bozukluğu, kişinin kimliğinin iki veya daha fazla kişiliğe bölünmesini ifade ediyor. Çoklu kişilik bozukluğu yaşayan kişiler genelde istismara uğramış kişilerdir.

Tanım

Çoklu kişilik bozukluğu oldukça ciddi bir durumdur. Kişi iki veya daha fazla kimliğe, kişilik durumuna bölünmüştür. Bunun yaşandığı durumlarda görülen hafıza kaybı, sıradan bir unutkanlıkla açıklanamayacak kadar farklı bir durumdur.

İlgili yazı: Otoritelerin kabul ettiği 10 farklı kişilik bozukluğu

Çoklu kişilik bozukluğu genellikle farklı kişiliklere kümelenmeden çok bir çeşi parçalanma olarak görülür. Hastalığın yarattığı sorunlar, bir maddenin veya genel medikal durumun psikolojik etkilerinden çok uzaktır. Kimi uzmanlar çoklu kişilik bozukluğu hastalarının kolaylıkla hipnotize edilebildiğini ve bu hastaların semptomlarının iyatrojenik olduğunu, yani terapistin önerilerine karşılık olarak ortaya çıktığını düşünüyor. Öte yandan, bazı beyin görüntüleme çalışmaları bazı hastalarda kimlik geçişleriyle ilgili verilere ulaşabilmiş durumda.

Çoklu kişilik bozukluğu yaşayan hastalarda farklı kimliklerin sayısı 2 de olabilir 100’den fazla da olabilir.

Çoklu kişilik bozukluğunda hasta; kimlik, hafıza ve bilincini tek bir kişilikte toplamakta zorlanır. Hastanın birincil kimliği genellikle ona verilen isimle bilinir ve bu kimlik; pasif, bağımlı, suçlu ve baskılanmış bir karakter izlenimi çizer. Hastanın büründüğü her bir karakterin kendi hikayesi, kişisel imajı ve kimliği vardır. Bu özelliklerin hepsi, kişinin birincil kimliğinden çok farklıdır.

Belirtiler

Çoklu kişilik bozukluğu yaşayan hastalarda iki veya daha fazla kimliğin özellikleri bulunur. Bu farklı kimliklerin sayısı 2 de olabilir 100’den fazla da olabilir. Genellikle bu sayı 10 kadardır. Bu karakterlerin en az ikisi, kişinin davranış modellerini kontrol altına alır. Her bir karakter kendi hikayesine, kişisel görünümüne, davranış modellerine, fiziksel özelliklerine ve isme sahiptir. Bazı karakterler ise bazı durumlara özgü olarak ortaya çıkar. Alternatif kimlikler çok kısa süre içinde değişebilir, biri diğerini baskılayabilir. Bir kimlikten diğerine geçiş psikososyal stresle tetiklenir.

Bu hastalıkla yaşayan kişilerin kişisel geçmiş, insanlar, mekanlar, olaylara dair hafızalarında ciddi boşluklar bulunur. Farklı kimlikler farklı olayları hatırlayabilir. Ancak genellikle pasif karakterlerin hafızaları daha sınırlıdır.

İlgili yazı: Pasif agresif kişilik bozukluğu karşısında nasıl davranmalı?

Çoklu kişilik bozukluğu yaşayan kişilerde depresyon, anksiyete, pasiflik, bağımlılık veya suçluluk gibi semptomlar görülür. Bu kişilerin çocukluklarında davranış problemi veya okulda odaklanma sorunu sık sık görülür. Kendine zarar verme veya agresif davranışlar sergileme bir başka semptom olabilir. Çoklu kişilik bozukluğu yaşayan kişilerde görsel veya işitsel halüsinasyonlar ortaya çıkabilir. İlk semptomların görülmesiyle hastalığın teşhis edilmesi arasında geçen süre genellikle 6-7 yıl şeklindedir.

İlgili yazı: Borderline kişilik bozukluğuyla ilgili gerçekler

Nedenler

Bazı insanlar çoklu kişilik bozukluğu yaşarken bazılarının bunu yaşamamasının nedeni tam olarak bilinemiyor. Ancak uzmanlar, çoklu kişilik bozukluğu hastalarının çoğunun çocukluklarında fiziksel veya cinsel istismara maruz kalmış kişiler olduklarını söylüyor. Ayrıca çoklu kişilik bozukluğu olan kişilerde genellikle travma sonrası stres bozukluğu da görülebiliyor. Uzmanlar hastalığın kalıtımsal özelliklerine de dikkat çekiyor. Öyle ki, yapılan birçok çalışma çoklu kişilik bozukluğu hastası olan kişilerin biyolojik akrabalarında aynı hastalığın görülme sıklığının, diğer insanlara göre daha yüksek olduğunu gösteriyor. Ayrıca hastalık ne kadar çok görüldükçe, teşhisi de o kadar zorlaşıyor.

Çoklu kişilik bozukluğu genellikle farklı kişiliklere kümelenmeden çok bir çeşi parçalanma olarak görülür.
Tedavi

Çoklu kişilik bozukluğunun başlıca tedavisi uzun süreli psikoterapiden geçiyor. Tedavinin hedefinde ise farklı kişiliklerin parçalanıp, daha sonra tek bir karakterde birleştirilmesi yer alıyor. Hastalığın tedavisi için özel bir ilaç bulunmuyor ancak uzmanlar antidepresan, anksiyeteyle mücadele eden veya sakinleştirici özelliğine sahip ilaçları, hastalığa bağlı diğer semptomların hafifletilmesi için önerebiliyor.

Kaynaklar:
Psychology Today
National Institute of Mental Health

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale