X

Travmatik stres nedir, belirtileri nelerdir, nasıl başa çıkılır?

Kişisel bir olumsuz deneyimden küresel bir krize kadar yaşamın parçası olan pek çok olay, travmatik etkiler yaratarak hayatımızın kontrolünü kaybetmemize, duygularımızın bizi sıkıştırmasına, kendimizi çıkmazda bulmamıza neden olabilir. Doğal afet, trafik kazası, küresel salgın, ekonomik kriz veya büyük kayıpların ardından travmatik stres açığa çıkabilir ve şok hali, endişe, korku, tükenmişlik, kafa karışıklığı veya benzeri tüm duygu ve durumları deneyimleyebiliriz.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Travma sonrası stres bozukluğundan farklı olarak tanımlanan travmatik stres, tehlikeli bir dünyada çaresiz ve savunmasız hissetmeye neden olabilir. Travmatik stres ve travma sonrası stres bozukluğunun belirtileri, bir felaket veya rahatsız edici olayın hemen ardından çok benzer etkilere sahip görünse de, süreç içerisinde farklı ilerler. Travmatik stresin semptomları ne kadar olumsuz olsa da travma etkisi yaratan olaydan kısa bir süre sonra özellikle duygusal ve zihinsel sağlığa dikkat edilerek, kademeli olarak iyileşme sağlanabilir. Ancak, etkiler hafiflemiyorsa ve olayın üzerinden çok uzun zaman geçmesine rağmen olumsuz semptomlar devam ediyorsa bu durum travmatik stresin travma sonrasın stres bozukluğuna dönüştüğünün habercisi olarak yorumlanır.

Travmatik stresin nedenleri ve semptomları

Pek çok farklı türde travmatik olay, kişinin travmatik stresi deneyimlemesine neden olabilir. İstismar, saldırı, şiddet, savaşa maruz kalma, ani kayıplar, işkence, doğal afetler, saldırı, cinayete tanıklık, terörizm, trafik kazası, ciddi tıbbı müdahaleler gibi bireysel, toplumsal veya küresel olaylar, travmatik stresin nedenleri arasında yer alır.

Travmatik bir olay kişiyi doğrudan ya da dolayı olarak etkilediğinde çok çeşitli yoğun duygulara ve olumsuz fiziksel tepkilere neden olabilir:

  • Uyuşukluk hissi
  • Sıkışıklık hissi
  • Çaresizlik ve tükenmişlik
  • Korku
  • Endişeli olma hali
  • Dünyadan kopmuş hissetme
  • Şok hali
  • Üzüntü, keder
  • Suçluluk
  • Öfke ve kızgınlık
  • Utanç
  • Baygınlık hissi
  • Mide ağrıları
  • Baş ağrıları ve baş dönmesi
  • Titreme
  • Terleme / soğuk terleme
  • Kalp çarpıntısı
  • Göğüs ağrısı
  • Nefes düzensizlikleri
  • Uyku bozuklukları
  • Açıklanamayan ağrılar
  • İştah kaybı
  • Kilo artışı / kilo kaybı
  • Madde kullanımı

Travmatik stresin fiziksel, zihinsel ve duygusal semptomları arasında yer alır. Travmatik stresle başa çıkmak için çeşitli yöntemler önerilir, bunların başında kişinin kendi iyi oluşunu önceliklendirmesi ve kendi duygularını, düşüncelerini kabullenmesi bulunur.

Travmatik stresle nasıl başa çıkılır?

Travmatik bir olay sonrasında duygusal dengeyi yeniden sağlamak zor görünse de birtakım değişiklikler ve düzenlemelerle iyileşme sağlanabilir. Travmatik stresin etkilerini azaltmak için önerilen yaşam düzenlemeleri arasında şunlar yer alır:

  • Hissetmenin “doğru” veya “yanlış” bir yolu olmadığını unutmayın. İnsanlar travmaya farklı şekillerde tepki verebilirler; bu yüzden kendinize (veya başka birine) ne düşünmeniz, hissetmeniz veya yapmanız gerektiğini söylemeyin.
  • Duygularınızı görmezden gelmeyin; bu sadece iyileşmeyi yavaşlatır. Duygularınızı deneyimlemekten kaçınmak o anda daha iyi görünebilir, ancak siz onlara dikkat edip etmeseniz de onlar varlar. Ne hissettiğinizi hissetmek için kendinize izin verirseniz, yoğun duygular bile geçer. Zaman, her şeyin ilacı olma rolünü üstlenir.
  • Travmatik bir olayı saplantılı bir şekilde yeniden yaşamaktan kaçının. Tekrar tekrar düşünmek veya korkunç etkili görüntüleri tekrar tekrar izlemek sinir sisteminizi bunaltabilir ve net bir şekilde düşünmenizi zorlaştırabilir. Mümkün olduğunca tekrar maruziyetinin önüne geçin.
  • Zihninizi meşgul eden aktivitelere katılın (okumak, film izlemek, yemek yapmak, oyun oynamak), böylece tüm enerjinizi ve dikkatinizi travmatik olaydan mümkün olduğunca farklı yerlere çekebilirsiniz.
  • Rutininizi yeniden inşa edin. Travmatik bir olaydan sonra, mümkün olduğunca normal rutininize geri dönmek, travmatik stresi, endişeyi ve umutsuzluğu en aza indirmenize yardımcı olabilir. Zor olsa da rutinlere dönmek, iyileşmeyi hızlandırabilir.
  • Önemli, büyük ve kritik kararları beklemeye alın. Travma geçirmişken ev, iş veya aile hakkında büyük kararlar vermek hayatınızdaki stresi artırabilir. Mümkünse, hayat sakinleşene, duygusal dengenizi yeniden kazanana ve daha net düşünebilene kadar beklemeye çalışın.
  • İhtiyaçlarınızı önceliklendirmek çok zor görünse de kişisel bakımınıza önem verin. Beslenmenize, uykunuza dikkat edin, mümkün olduğunca hareket edin, doğada zaman geçirin.
  • Mümkün olduğunca sosyal desteğinizi geniş tutun. Travmatik deneyimleriniz hakkında konuşmak zorunda değilsiniz. Başkalarıyla zaman geçirmek, travmatik olay hakkında konuşmak anlamına gelmez. Rahatlık, güvendiğiniz diğer kişilerle bağlı ve ilgili hissetmekten gelir. Arkadaşlarınız ve sevdiklerinizle, travmatik stresinizi tetikleyen olayla hiçbir ilgisi olmayan şeyler hakkında konuşun ve normal bir şeyler yapın.

Yakın çevrenizden destek almanın yanı sıra yalnız olmadığınızı ve profesyonel bir desteğin yardımıyla da iyileşme sürecinizi hızlandırabileceğinizi unutmayın.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

İlginizi çekebilir: Travma ve sonrası: Travmatik olaylar yaşamımızı nasıl etkiler?

Kaynak: helpguide.org, istss.org

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale