Kadınların başlarken zorlandığı, başladıktan sonra bırakamadığı, ömrü boyunca belki de küçük bir servet yatırdığı en zararlı alışkanlıklardan biri topuklu ayakkabı.
Kıyafet konusunda biraz rahatıma düşkün olduğum için şimdiye kadar topuklu ayakkabıyı yalnızca özel günlerde kullansam da, artık git gide günlük hayatımda da yer vermeye başladım. Günlük kullanım için biraz daha alçak topukları tercih ederek rahat ediyorum. Gece dışarı çıkarken şıklık daha ön planda olduğu için topuk boyunu biraz daha yükseltiyorum. Tabii topuk ne kadar yüksekse, çekilen acı da bir o kadar fazla oluyor. Gecenin sonunda “bir daha asla” diye kendi kendime söz versem de, bir sonraki çıkışımda yine gidip en yüksek topukluyu giyiyor, aynı acıyla ve şişmiş ayaklarla geceyi noktalıyorum. Daha çekici görünmek, daha seksi hissetmek için incecik iki çubuğun üstünde saatlerce durmaya çalışıyorum.
Herkes neden topuklu ayakkabı giymiş bir kadını daha çekici bulur? Topuklu ayakkabıyı ilk, kim niye giymiş? Erkekler neden topuklu ayakkabı giymiyor? Topuklu ayakkabı nasıl feminenliğin ve çekiciliğin simgesi olmayı başarmış?
Eğer kadınlar daha çekici olduklarını düşünerek yüzyıllardan beri incecik çubukların üstünde gezmeye çalışıyorsa, diğer rakiplerinden sıyrılmak için topuklu ayakkabılarıyla yarışıyorsa vardır bunun da evrimsel bir açıklaması dedim ve küçük çaplı bir araştırma yaptım.
Topuklu ayakkabının yürüyüş üzerindeki etkisi
İngiltere’de bulunan Portsmouth Üniversitesi Psikoloji araştırmacıları Paul Morris, Jenny White, Edward Morrison ve Kayleigh Fisher, yayınladıkları makalede kadınların neden topuklu ayakkabı tercih ettiğine evrimsel bir açıklama getirme amacı taşımışlar. Araştırmacılara göre kadınların ve erkelerin anatomik özelliklerinin farklı olmasının doğal bir sonucu olarak, iki cinsin yürüyüşü de birbirinden farklı. Topuklu ayakkabının buradaki işlevi ise basitçe, kadının daha kadınsı yürümesini sağlaması.
Erkekler kadınlara göre daha hızlı, daha geniş adım aralığıyla ve daha az adım atarak yürüyor. Aynı şekilde yürürken yana doğru yapılan hareketlenmelere bakıldığında da, erkeklerin yürürken aktif olan bölgesi kafayken, kadınların kalça bölgesinin diğer bölgelere göre daha fazla hareket ettiği gözlemleniyor.
Aynı araştırmacılar buradan yola çıkarak kadınların ve erkeklerin yürüyüş özelliklerinin farklılığını test etmek için bir çok farklı deney gerçekleştirdiler. Bu deneylerde deneklerin vücudunun belli bölgelerine sık aralıklarla noktalar konuldu ve yürürlerkenki görüntüleri kaydedildi. İzleyenlerin sadece noktaları görebildikleri bu kayıtlardan, noktaların hareketlerine dikkat ederek hareket eden şeyin kadın ya da erkek vücudu olduğunu anlamaları beklendi. Ekranda noktalar dışında herhangi bir görüntünün olmaması, izleyicilerin etkilenebileceği çekicilik, saç rengi, vücut şekli gibi dış etmenleri ortadan kaldırarak yalnızca harekete odaklanılmasına olanak sağlıyor.
Yapılan deney sonucunda, katılımcıların ekranda hareket eden noktalar dışında hiç bir şey görmemelerine karşın, yürüyen şeyin kadın ya da erkek olduğunu ayırt edebildikleri sonucu elde edildi.
Topuklu ayakkabı kadına ait özellikleri belirgin kılıyor
Aynı araştırmacılar, yaptıkları başka bir araştırmada topuklu ayakkabının kadının çekiciliği üzerindeki etkisini araştırmak için aynı kadına düz ve topuklu olmak üzere iki ayrı ayakkabı giydirerek sonuçları karşılaştırdılar.
Aynı noktalama metodunu kullanarak oluşturdukları 30 saniyelik videolarda, katılımcılardan bu sefer kadın ve erkek yürüyüşünü karşılaştırmak yerine aynı kadının topuklu ayakkabı ve düz ayakkabı giydiği görüntüleri karşılaştırmaları istenmiş.
“Evolution and Human Behavior” (Evrim ve İnsan Davranışı) isimli bilimsel dergide yayınlanan araştırmanın sonucuna göre, topuklu ayakkabıyla yürünen videolar hem erkek hem de kadın katılımcılar tarafından daha çekici olarak sınıflandırılmış.
Araştırmanın sonuçları, kadınların topuklu ayakkabı giyerek yürüdüklerinde daha kadınsı göründükleri teorisiyle tutarlılık taşıyor. Bunun sebebi ise, topuklu ayakkabının kadınlarda daha belirgin olan pelvik bölgesinin, kalçanın ve bacakların hareket alanını artırması ve adım sayısını yükselterek bu bölgelerin yürürken daha fazla ilgi çekmesi olarak açıklanıyor. Yani, yüksek topuklu ayakkabılar kadınların yürürken kendi cinslerine özel bölgeleri hareketlendirerek erkeklerin ilgisini çekmesine yardımcı oluyor. Kadının yürürken yaptığı hareketleri abartılı göstererek normal üstü bir tepki elde edilmesine olanak sağlıyor.
Görüldüğü gibi, kadınların topuklu ayakkabıyı tercih etmesinin nedeni, moda ve güzel görünme tutkusundan çok daha derin anlamlar taşıyor. İnsanlığın var oluşundan beri devam eden en iyi genleri üretme kaygısı, su toplayana kadar eziyet edilen ayakların da acısının önüne geçiyor. Her ne kadar evrimsel sürece hizmet etse de, dünya üstünde var olan tüm canlılarda çekici görünmek için kendisini kılıktan kılığa sokan cins erkek bireyken insan ırkında neden bu görevi dişi bireyin üstlendiği de (makyaj, saç, kıyafet çeşitliliğinin fazla oluşu, topuklu ayakkabı gibi ) başka bir yazının konusu olsun.
Yazarın diğer yazıları için tıklayınız. Kaynak: Psychology Today