İlişkiniz toksik mi: Toksik ilişkinin işaretleri ve başa çıkmanın yolları

Sağlıklı bir ilişkide, aşağı yukarı her şey yolunda gider. Elbette zaman zaman anlaşmazlıklar ve sorunlar ortaya çıkarlar ancak genel olarak kararları birlikte verirsiniz, ortaya çıkan problemleri açıkça konuşursunuz ve birbirinizle olmaktan keyif alırsınız. Toksik ilişkiler ise başka bir hikayedir. Sağlıksız bir ilişkide partnerinizle vakit geçirince mutsuz ve enerjisi çekilmiş hissedersiniz. Bu da bir şeylerin değişmesi gerektiği anlamına gelir. Belki ilişkiniz artık keyif vermiyordur ancak partnerinizi yine de seviyorsunuzdur. Fakat bazı sebeplerden dolayı birbiriniz ile sürtüşürsünüz ve küçük konular üzerine tartışmayı bırakamazsınız. Sadece onu görmek bile sizi rahatsız etmeye başlayabilir.

Toksik ilişkinin işaretleri nelerdir?

Toksik bir ilişkide olduğunuzda, bunun işaretlerini görmeniz her zaman o kadar kolay olmayabilir. Ayrıca bu işaretlerin bazılarını kendinizde, partnerinizde veya ilişkinizin kendisinde görmeniz gerekir.

Desteksizlik

Sağlıklı bir ilişkide hayatınızın tüm aşamalarında başarılı olmak için ortak bir arzu vardır. Ancak işler toksik olduğunda, her başarı bir rekabet haline dönüşür. Yani geçirdiğiniz zaman artık pozitif hissettirmez. Desteklenmiş hissetmesiniz ve size yardımcı olacağına güvenmezsiniz. Bunun yerine sizin ihtiyaç ve ilgilerinizin fark etmediğini, sadece onunkilerin fark ettiğini hissedersiniz.

Toksik iletişim

Nezaket ve ortak saygı yerine sohbetlerinizin büyük kısmı eleştiri ve sarkazmdan oluşur ve küçük görme doludur, bu bir boşanma işaretidir. Hatta gereksiz düşmanlık ve tartışmalardan kaçınmak için telefonlarını bile açmak istemeyebilirsiniz.

Kıskançlık

Arada bir küçük kıskançlıklar yaşamak normaldir ancak partnerinizin başarıları hakkında pozitif düşünemeyecek kadar kıskançlık yaşamanız normal değildir. Kıskançlık çok doğal bir insan duygusu olmasına karşın devamlı olarak güvensizliğe yol açıyorsa ilişkiye zarar vermeye başlar.

Kontrolcü davranışlar

Partneriniz devamlı olarak nerede olduğunuzu mu soruyor? Belki de mesajlara hemen cevap vermeyince sinirlenip devamlı cevap bekliyordur. Bu davranışlar güvensizlik veya kıskançlıktan kaynaklanabilirler fakat aynı zamanda kontrolcüdürler. İkisi de ilişkiye toksiklik katar. Bazı vakalarda kontrolcülük hissi istismara bile yol açabilir.

Gücenme

Gücenme zaman içerisinde yakınlığı bozar. Bir şey sizi rahatsız ettiğinde artış konuşmanın güvenli olduğunu düşünmezsiniz. Partnerinizin sizin endişelerinizi dinleyeceğine güvenemiyorsanız ilişkiniz toksik olabilir.

Dürüst olmamak

Devamlı olarak nerede olduğunuz, kimle buluştuğunuz konusunda yalanlar uydurmak zorunda kalırsınız. Bu partnerinizle zaman geçirmemek için de olabilir, ona gerçeği söylerseniz vereceği tepkiden korkmaktan dolayı da olabilir.

Saygısızlık örüntüleri

Kronik olarak geç kalmak, devamlı etkinlikleri unutmak, saygısızlık gösteren diğer tüm işaretler kırmızı işaretlerdir. Bazı insanlar planlara sadık kalmakta ve dakiklikte çok zorlanabilirler ve bu nedenle bu davranış hakkında konuşmak yardımcı olabilir. Eğer niyetli değilse açıkladıktan sonra bazı iyileşmeler görebilirsiniz.

Olumsuz finansal davranışlar

Partnerinizle ekonominizin ortak olması parayı nasıl harcayacağınız veya saklayacağınız konusunda bir anlaşmaya varmanızı gerektirir. Bununla birlikte bir partnerin diğerinin onaylamadığı konularda para harcaması illa ki sağlıksız da değildir. Ancak aranızda bir anlaşma varsa ve partneriniz bunu devamlı olarak bozuyorsa, büyük paraları harcıyorsa, toksik olabilir.

Devamlı stres

Yaşamın bazı zorlukları, örneğin bir aile bireyinin hastalığı veya işsizlik, ilişkinizde gerilim yaratabilir. Ancak dış bir stres kaynağı olmaksızın devamlı stres altında hissediyorsanız, bir şeyler bozuk demektir. Devamlı olarak stres fiziksel ve zihinsel sağlığınız üzerinde yük oluşturur ve hem fiziksel hem de ruhsal olarak bitkin, yorulmuş hissedersiniz.

İhtiyaçlarınızı göz ardı etmek

Kendi arzularınız ve konfor düzeyinize karşıt olacak şekilde devamlı partnerinizin isteklerini gerçekleştirmek toksiklik işaretidir. Örneğin sizin için önemli olan bir etkinlik varken ve bunu biliyorken aynı gün şehir dışında başka bir şey planladıysa ve siz de buna tamam diyorsanız, bir şeyler ters gidiyor demektir.

Kayıp ilişkiler

Partnerinizle çatışmaktan kaçınmak için aile ve arkadaşlarınızla görüşmeyi bıraktıysanız, veya partnerinizle uğraşmak, ilişkiniz konusunda endişe etmek başka bir şeye zaman bırakmıyorsa, toksik bir ilişki içerisinde olabilirsiniz.

Öz bakım eksikliği

Toksik bir ilişkide kendinize bakmayı bırakabilirsiniz. Sevdiğiniz hobilerden uzaklaşabilir, sağlığınızı göz ardı edebilir, boş zamanınızı feda edebilirsiniz. Bunun sebebi bu etkinliklere enerjiniz kalmaması olabilir veya partneriniz kendi işinize baktığınızda bunu onaylamayabilir.

Değişim umudu

İlk başlarda çok eğlendiğinizi hatırladığınız için ilişkide kalabilirsiniz. Kendinizi ve eylemlerinizi biraz değiştirirseniz onun da değişeceğini düşünüyor olabilirsiniz.

İpte yürümek

Problemlerden söz etmekten kaçınırsınız çünkü bu durum aşırı bir gerilim yaratabilir ve bu nedenle siz de tüm endişelerinizi kendi içinizde tutarsınız.

İlginizi çekebilir: Toksik ilişkilerin 10 göstergesi

Toksik bir ilişkiyi onarmak mümkün müdür?

Pek çok insan toksik ilişkilerin bitmeye mahkum olduğunu düşünse de tam olarak böyle değil. Ancak karar verici faktör, her iki partnerin de değişim istemesidir. Eğer sadece bir tanesi sağlıklı bir ilişki istiyorsa, maalesef olumlu bir sonuç almak zor olacaktır. Bu işi çözebileceğinize dair bir kaç işaret şöyle:

• Sorumluluğu kabullenmek: Eğer siz ve partneriniz ilişkinizin zorlandığını hissediyorsanız ve bunu iyileştirmek istiyorsanız, doğru yoldasınız demektir. Her iki tarafın da ilişkiye zarar vermiş olan geçmiş davranışları tanıması önemlidir. Ayrıca öz farkındalık ve öz sorumluluğa da ilgi göstermek gerekir. Yani ikiniz de toksikliğe katkıda bulunan eylemlerinizi görmeli, ve bunlar üzerine konuşmalısınız.
• Uğraşma arzusu: Eğer iyileştirmek için çaba harcamaya hazırsanız bu iyi bir işarettir. Örneğin sohbetlerinizi derinleştirebilirsiniz, birlikte kaliteli zaman geçirebilirsiniz.
• Suçlamaktan anlayışa geçmek: Eğer ikiniz de suçlamayı bırakır ve anlayışlı olmaya ve öğrenmeye odaklanırsanız, ilerleyebilirsiniz. Örneğin “senin suçun”, “her zaman böyle yapıyorsun” demek yerine “birbirimizi yanlış anladık, tekrar deneyelim” diyebilirsiniz.
• Dış yardım almaya açık olmak: Bazen işleri yoluna sokmak için danışmanlık almanız gerekebilir. Profesyonel yardım almakta utanılacak bir şey yoktur. Bazen toksikliğe sebep olan şeyleri kendiniz bulamazsınız ve ilişki terapistleri bu konuda tarafsız bir destek sunabilirler. Ayrıca zorlukları çözme konusunda yeni stratejiler önerebilirler.

Nasıl ilerleyebilirsiniz?

Toksik bir ilişkiyi tamir etmek zaman, sabır ve özen ister. Pek çok toksik ilişki hem geçmiş ilişkilerden kalan problemler hem de mevcut ilişkinin problemlerinin birleşiminden kaynaklanır. Aşağıdaki adımlar bu konuda size yardımcı olacaklardır:

Geçmişe takılmayın: İlişkinizi onarmak için elbette bazı geçmiş olaylara bakmanız gerekecek. Ancak ilişkinizin geleceği için sadece bunlara odaklanmayın. Devamlı olarak geçmişin negatif senaryolarından bahsetmeyin çünkü bu durum ikinizin de gerilmesine sebep olabilir.

Partnerinize şefkatli yaklaşın: İlişkideki tüm problemlerin partnerinizden kaynaklandığını düşünüyorsanız, bir adım geriye atın ve davranışlarının sebeplerini biraz düşünün. İşyerinde zorlu zamanlar mı yaşıyor? Kafasında ailesine dair bir dram mı var? Bu zorluklar kötü davranışları haklı çıkarmazlar ancak nereden geldiklerini anlamanıza yardımcı olurlar. Kendi katkılarınızı da düşünün. Kızınca endişelerinizi paylaşmak yerine içinize mi kapanıyorsunuz? Sizin yolunuzda gitmeyen partnerinizi hemen eleştiriyor musunuz? Bunlar da rol oynayabilirler.

Terapiye başlayın: Terapiye açık olmak ilişkiyi düzeltmek için iyi bir işarettir. İlişkinin ilerlemesi için çift terapisi gerekli olabilir ancak bireysel terapilerden de fayda görebilirsiniz.

Destek alın: Terapi dışındaki destekleri de reddetmeyin. Yakın bir arkadaşınız ve güvendiğiniz bir insan size destek olabilir. Ayrıca benzer problemler yaşayan insanların olduğu gruplara da katılabilirsiniz.

Sağlıklı iletişim kurun: Birbirinizle nasıl konuştuğunuza dikkat edin. Nazik olun. Sarkazm ve küçük görmelerden uzak durun.

Sorumluluk alın: Her iki partner de toksikliği beslediğinin farkında olmalıdır. Yani ilişkideki eylemlerinizi tanımlamalı ve sorumluluk almalısınız. Ayrıca anda kalmalısınız ve sohbetten kaçmamalısınız.

Bireysel olarak iyileşin: İlişkiden istediklerinize ve sınırlarınıza karar vermeniz gerekir. Hali hazırda ihtiyaç ve sınırlarınızı biliyorsanız, bunları partnerinizle de paylaşın. Sınırları konuşmak çok iyi bir ilk adımdır. Ancak unutmayın ki sınırlar esneyebilirler ve bu nedenle onları zaman içerisinde konuşmak önemlidir. Hasar görmüş bir ilişkiyi tekrar inşa etme süreci kendinizi değerlendirmenize de olanak tanır.

Toksiklik ve istismar arasındaki farklar

İlişkide toksikliğin pek çok şekli olabilir ve duygusal ve sözlü istismar da bunlar arasındadır. Yine de her zaman toksiklik ve istismar arasında çizgi çizmek mümkün olmaz. Toksik ilişki de sağlıksızdır ancak illaki istismar dolu olmaz. Bazen kötü bir davranış niyetli değildir ama bu onu daha az zararlı hale de getirmez. Pek çok sağlıksız ilişkide her iki partner de toksik davranışlarda bulunur ve kimse istismarcı değildir. İstismar ise bir başkası ve onun davranışları üzerinde güç isteğinden kaynaklanır. Genelde aşama aşama ve belirsizce gelir ve tanımak kolay olmaz. İstismar için bir özür yoktur. Herkes için değişim mümkün olsa da partnerinizin değişimini siz sağlayamazsınız. Bunu kendisi yapmalıdır. Bu nedenle aşağıdaki fiziksel ve ruhsal istismar örneklerini tanımanız iyi olacaktır. Böylece ilişkiyi ne zaman bitirmeniz gerektiğinin farkına varabilirsiniz.

Öz değerinizde azalma

Partneriniz yanlış giden her iş için sizi suçlar, hiç bir işi doğru yapamıyormuşsunuz gibi hissettirir. Sizi devamlı utandırabilir, küçük görebilir. Bunun sonucunda genelde küçülmüş, kafası karışmış, utanmış ve bitkinleşmiş hissedersiniz.

Kronik stres, anksiyete ve şüphe

Partnerinize karşı zaman zaman çileden çıkmak ve geleceğe dair endişelere sahip olmak normaldir. Ancak zamanınızın büyük kısmını ilişkinizin geleceği veya güvenliğinize dair endişelenmekle geçirmemeniz gerekir.

İstismarcı bir partner ilişkinizin geleceği veya kendi değeriniz konusunda sizi şüphelere düşürecek şeyler söyler:

• “Herkesle olabilirdim, benimle olduğun için şanslısın.”
• “Benimle ilişkiye girmek istemezsen, isteyen birisini bulabilirim.”

Aile ve arkadaşlardan ayırmak

Bazen toksik bir ilişki ile başa çıkmak, aile ve arkadaşlarınızdan uzaklaşmanıza sebep olabilir. Ancak istismarcı bir partner sizi destek ağınızdan zorla uzaklaştırır. Konuşurken telefonu elinizden alabilir, sizin yerinize cevap verebilir, meşgul olduğunuzu söyleyebilir veya yaptığınız planları iptal ettiğini söyleyebilir. Ayrıca sevdiklerinizin sizinle görüşmek istemediğine de sizi ikna edebilir.

İşe ve okula karışmak

İstismarcı bir partner iş aramanıza engel olur, sizi izole etmeye çalışır. Ayrıca sizi okul veya iş yerinizde küçük düşürmeye çalışır, patronunuzla veya öğretmeninizle konuşur, iş arkadaşlarınıza yalan söyler.

Korkutmak

İstismarcı bir partner korkutma taktikleri uygulayabilir. Örneğin duvarı yumruklayabilir veya kavgada evden çıkmanıza izin vermeyebilir.

Lakap takma ve küçük görme

Sizi küçültecek ve ilgi alanlarınızı küçümseyecek hakaretler, görüntünüze ve başarınıza takılmak gibi şeyler sözlü istismara girerler. Sözlü istismar uygulayan birisi şunları söyleyebilir:

• “Değersizsin.”
• “Hiç bir işi doğru yapamıyorsun.”
• “Kimse seni sevemez.”

Finansal sınırlamalar

Finansal istismar teknikleri şöyle:

• gelen parayı kontrol etmek
• kendi banka hesabınızın olmasına engel olmak
• kredi kartlarına erişiminizi kısıtlamak
• size günlük harçlık vermek ve bunu hep yetersiz yapmak

Gaslighting

Gaslighting, kendi duygularınızı, içgüdülerinizi ve sağlığınız sorgulamanıza sebep olan bir manipülasyon tekniğidir. Gaslighting uygulayan birisi şunları deneyebilir:

• olmamış bir şeyi hatırladığınızı iddia etmek
• açıkça hatırladığınız bir şeyi asla söylemediğini belirtmek
• sizin sinir ve kontrol problemleriniz olduğunu söylemek

Kendine zarar verme tehditleri

Kendine zarar verme tehdidinde bulunmak birisini manipüle etmek için uygulanır. Eğer intihardan bahsederse hemen güvenlik birimlerine haber verin.

Fiziksel istismar

Tehditler ve sözlü istismar, fiziksel şiddete varabilir. Eğer sizi itiyorsa, vuruyorsa, zorluyorsa, bu toksik ilişkinizin tehlikeli hale geldiği anlamına gelir.

Toksik ilişkiden nasıl ayrılabilirsiniz?

Eğer bu ilişkinin bittiğine karar verdiyseniz, aşağıdaki stratejiler bunu güvenle yapmanızı sağlayabilirler:

• Bir terapistten veya avukattan destek alarak güvenle çıkışınızı sağlayacak yöntemi araştırın.
• Sevdiklerinize açılın. Bunu yalnız yapmak zorunda değilsiniz. Aile ve arkadaşlarınız duygusal destek verebilirler ve ayrıca kalacak bir yer de sağlayabilirler.
• Arkadaşınızı getirin. Eğer partnerinizle ayrılma konuşmasını yalnız yapmaktan çekiniyorsanız, sevdiğiniz birisi yanınızda olsun.
• Telefon numaranızı değiştirin. Bu mümkün değilse onu her yerden engelleyin.
• Kendinize iyi bakın. Herhangi bir ilişkiyi bırakmak zor olabilir ancak rahatlayın, uyuyun, kendinize bakın. Böylece iyileşmeye başlayabilirsiniz.

Sonuç olarak toksik iletişim ve davranış örüntüleri ilişkinizi temelden yıkabilirler ancak bu süreci illa ki durup izlemeniz gerekmez. Hem siz hem de o değişim yaratmak istediğinde, ilişki terapisti bu toksikliğe sebep olan faktörleri tanımlamanıza ve doğru şekilde yaklaşmanıza olanak tanıyabilir.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Toksik bir ilişki yaşayan arkadaşınıza destek olmak için neler yapabilirsiniz?