İlişkiler ruh sağlığımızı en çok etkileyen dinamiklerdir. Bir kere başladığında, hayatımızın büyük bir bölümünü kaplar ve uzun yıllar sürer. Ancak romantik ilişkiler; ebeveynlerimizle, kardeşlerimizle ve özellikle kendimizle kurduğumuz ilişkiden farklıdır. Bu farklardan ilki, içine doğmuş olduğumuz değil, yaptığımız seçimlerle o ilişkide bulunuyor olmamızdır. İkinci fark ise, bir gün bu ilişkinin bitebilecek olmasıdır.
Kendi seçimimizle kurduğumuz her ilişki, bizim sorumluluğumuzdadır. Bir kişinin, ebeveynleri ile ters düşmesi, iyi geçinememesi, ilişkilerini iyileştirememesi olağandışı bir durum değildir. Çünkü hangi anne babayı istediğimizi biz seçmeyiz. Fakat hayatımızı kiminle birleştireceğimiz ve sürdüreceğimiz bizim elimizde olan bir karardır. (Öyle olması gerekir!) Dolayısıyla bu ilişkinin; her iki tarafı da besleyici, geliştirici ve destekleyici olması beklenir. Hiçbirimiz kendi ellerimizle, kendimize ve gelişimimize ket vuracak bir şey yaratmak istemeyiz değil mi? Ama bazen kendimizi öyle bir ilişkinin içinde bulabiliriz, hiç istememiş bile olsak.
Toksik ilişki kötü hissettirir ve hayatınızı her anlamda olumsuz etkiler. Bir kere böyle bir ilişkinin içine çekildiğinizde, durumunuzu fark etmek ve sonlandırmak hiç kolay değildir. Eğer böyle bir ilişkinin içinde olduğunuzu düşünüyorsanız, emin olmak için, bazı belirtilere dikkat etmeniz gerekir.
Sürekli kötü mü hissediyorsunuz?
Toksik ilişkilerde, ilişki artık sizi mutlu ve iyi etmekten uzaklaşmıştır. Devamlı olumsuz hisler içindesinizdir. Hatta, tartışmaktan ve kavga etmekten kaçınabilir, bu sebeple gergin hissediyor olabilirsiniz.
Pasif-agresif davranışlara maruz kalıyor musunuz?
Pasif agresif davranışlar öfke ya da üzüntü gibi duyguların doğrudan değil dolaylı olarak ifade edilmesidir. Bu davranışlar ilişkide bir manipülasyon yöntemi olarak kullanılabilir. Karşınızdaki kişi, beğenmediği bir davranışınız karşısında size bunu direkt olarak söylemiyor ama suratını asıyorsa, sizinle konuşmaktan kaçınıyorsa; bir sorun olup olmadığını sorduğunuzda olmadığını söylediği halde buna devam ediyorsa pasif agresif davranıyor olması muhtemel. Bu tarz davranışlarla karşılaştığınızda cezalandırılıyor gibi hissedersiniz ve bunu ortadan kaldırmak için pek çok şeyden feragat etmeniz muhtemeldir.
İkinizi de ilgilendiren bir karar alınırken, sizin fikriniz ne kadar etkili oluyor?
Fikriniz soruluyor mu? Onun hoşuna gitmeyen, ona zıt düşen bir fikriniz olduğunda bunu dile getirmekten pişman olmuş bir şekilde kalıyor musunuz? Ve sonunda, örneğin sırf bir tartışmadan kaçınmak için, aslında istemeseniz bile onun kararına mı uyuyorsunuz?
Devamlı tedirgin ve gergin misiniz?
Birinci maddeyle oldukça ilişkili bir durum. Toksik ilişkilerde, sorun ve kavga çıkmasından endişe duyarsınız. Partneriniz tarafından yargılanmaktan, eleştirilmekten, beğenilmemekten endişe duyduğunuz için davranışlarınızı kısıtlarsınız, ve sürekli onun onayını beklemeye başlarsınız.
Sınırlarınız ve gizliliğiniz ne kadar korunuyor?
Bir ilişki içinde olmak demek hayatınızın tüm kapı ve pencerelerini açarak, kontrolü karşı tarafa tümüyle bırakmak demek değildir. Herkes bazı kapı ve pencerelerin kapalı olmasını tercih etme hakkına sahiptir. Toksik ilişkilerde gizliliğinizi ihlal edecek davranışlar mevcuttur. Bu davranışlar ilişkide güvenin yeterli olmadığını gösterir ki güven duygusu bir ilişkinin temelini oluşturan en önemli taşlardan biridir.
Sadece siz mi çabalıyorsunuz?
Her ilişki karşılıklı çaba ile yürür. Eğer ilişkiniz için tek uğraşan kişi sizseniz burada bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz. Aynı şekilde, sevgi, şefkat gibi duygularını gösteren tek kişi yine sizseniz, burada bir sorun mevcuttur.
Şiddete maruz kalıyor musunuz?
Şiddet iki türlüdür, sözlü ve fiziksel. Fiziksel şiddet daha belirgin ve anlamamanın mümkün olmadığı bir türdür. Ancak sözlü şiddet genellikle pas geçilir. Hâlbuki sözler de fazlasıyla yaralayıcı olabilir. Hakaret, küfür, aşağılama, azarlama… Bunların hiçbirini hak etmiyorsunuz. Tartışmalar esnasında öfkeyi dışa vururken dikkatli olmak gerekir. Çünkü hiçbir öfke hakareti, aşağılamayı haklı çıkaramaz. Şunu unutmayın, sizi gerçekten seven biri, sizi hiçbir şekilde yaralamaz ve size zarar vermez.
Buraya kadar olan maddeler toksik ilişkilerin nasıl yürüdüğünü anlamanızı sağlamıştır. Eğer böyle bir ilişkide olduğunuzdan şüpheleniyorsanız ilişkinizde neler olup bittiğine dikkat etmeniz ve belirtileri kontrol etmeniz önemlidir. Bu ilişkiler sizi yorar, tüketir, sosyal hayattan izole eder, mutsuz biri yapar ve özgüveninizi de yavaş yavaş kemirir. Bu nedenle bu ilişkileri sonlandırmak en doğrusudur. Eğer bu tarz bir ilişkideyseniz kendinizi duygusal olarak güçlendirmeniz önemlidir. Durumunuzun kolay olmadığını bilin ve yardım almaktan çekinmeyin. Bir ilişkiyi sonlandırmak zordur ama toksik bir ilişkiyi sonlandırmak ve aşmak çok daha da zordur.
İlginizi çekebilir: Zor kişilik tipleri ve onlarla yaşamayı kolaylaştıracak birkaç ipucu