Yapmak istemedikçe yapılan ve kötü hissettiren hareketler: Tikler

Tikler, çocuklarda ve erişkinlerde ortaya çıkan tekrarlayıcı istemsiz hareketlerdir. Baskı altına alınabilse de, bu istemsiz hareketler sadece ertelenebilmektedir. Baş sallama, göz kırpma, burun çekme, omuz atma davranışları yanında, ses çıkarma, boğazdan hırıltı çıkarma, genzi temizleme sesleri de sıkça görülebilen tikler arasındadır. 

Kişi tikleri yapmak için içinde zorlanma duyar, yapar ve sonrasında tekrar sıkıntı duyar. Yapmak istemez ama içinde yapma isteği konusunda zorlanma duyduğu için yapmadan duramaz. Özellikle çocuklar, okulda arkadaşları tikleriyle alay ettikçe bu istemsiz hareketleri daha çok yapar, daha çok yaptıkça arkadaşları daha fazla alay eder ve bu bir kısır döngü haline gelir. 

Tikler sıkıntı, huzursuzluk ve korkuyla daha da artabilir. Bir anda ortaya çıkabilir. Tikler kimi zaman taklitle de başlayabilir. Çocuklar, tikleri olan bir arkadaşı ya da akrabasının yanında zaman geçirdiğinde onu taklit ederek bu tikleri tekrar eder. Ya da ufak ufak bir hareket yaptığında bu kalıcı olarak devam edebilir. Örneğin, gözlüğü burnundan düşüyordur, burnunu yukarı doğru çeker. Sonra bunu sürekli yapıp bu hareketi bir tik haline getirebilir. Tikler yalnızca çocukların değil, yetişkinlerin hayatını da olumsuz etkilemektedir.

Tikler kimi zaman dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğuyla birlikte olabildiği gibi, kimi zaman da takıntı bozukluğuyla birlikte ortaya çıkabilmektedir. Böyle olduğu durumlarda iki bozukluğun tedavisinin birlikte yapılması daha iyi olacaktır.

Yaşamı olumsuz etkileyen tikler, heyecan durumlarında artabildiği gibi, çocuklar için büyüklerin ikazı ve kızması hatta arkadaşlarının alaylarıyla da şiddetlenebilir. Erişkinler ise yapmak istemedikçe, kendilerine hakim olamayıp yapamadan duramadıkları için tiklerinin şiddeti giderek artabilmektedir. TV seyrederken ya da heyecanlı bir durum olduğunda da bu tikler sıkça tekrar edilir. 

Tikler tedavi edilebilen hastalıklardır. Erkek çocuklarda biraz daha çok görülebilmektedir. Tedavide bilişsel ve davranışçı terapiler uygulanabilinmekte, bunların yetmediği durumlarda ise ilaç tedavisi gerekebilmektedir.

İlginizi çekebilir: Basit sanılsa da yaşamı kısıtlayan bir durum: Hayvan korkusu