Tesadüfler, insana rehberlik edebilir mi?

Pek çoğumuz tesadüflerin anlamlı hissettirdiği anlar yaşarız ve bunun gerçekleşmesi için bazen gerçekten sadece şans gerekir. Belki de yıllardır konuşmadığınız bir arkadaşınızı aramayı düşünüyorsunuz ve sonrasında telefonunuz çalıyor, o arıyor. Belki de kariyer değiştirmeyi planlıyordunuz ve bir anda tam hayal ettiğiniz gibi bir iş teklifi aldınız. Bu tip tesadüfler genellikle işaretler gibi hissettirirler. Sonrasında yaşama dair zorlu bir tercihin kıyısındayken, bize rehberlik edecek bu tip olaylar ararız. Peki tesadüfler ne kadar iyi rehberlik sağlarlar? Bazı tesadüfler diğerlerinden daha iyi midirler? Pyschology Today yazarlarından Sharon Hewitt Rawlette bu konuyu ele alıyor ve hayatından örneklerle şöyle anlatıyor:

Mükemmel iş

Somut bir örnekle başlayalım:

Bir arkadaşım akademik kariyerini bırakma kararı aldı ve gerekli pozisyonlara başvuru yapmadı. Fakat birkaç ay sonra bu kararının doğru olup olmadığını merak etmeye başladı. Pozisyonların başvuru tarihleri çoktan geçmişti ancak yine de ilanlara bakmaya karar verdi, çünkü ilaç sektörü ilgisini gerçekten çekmezse bu, tercihinin doğru olduğunu gösterecek mükemmel bir işaret olurdu. Fakat tam olarak mükemmel bir ilan buldu! Bulunduğu ilde bir üniversitedeydi, en sevdiği konumlardan birisindeydi ve tam olarak onun yeteneklerine sahip birisini arıyorlardı. Bunun yanında başvuru süreci uzatılmıştı ve bu onun için başvurması gerektiğini gösteren bir işaretti. Sonrasında referanslarından tavsiye mektupları istedi. Ancak üniversitenin yakınlarına bile gitmekten çekindi. Dışarıda kahvaltı ederken caddenin karşısında bilgisayarları başında çalışan insanları gördü ve bu akademik iş konusunda kafasında tekrar soru işaretleri oluştu. Çünkü bir ofiste akşama kadar oturma fikri onu rahatsız etti. Dolayısıyla sahip olduğu açık işarete rağmen o işe başvurmadı ve aradan seneler geçmiş olmasına rağmen hiç de pişman değil.

Tüm tesadüfler şansa mı bağlıdır?

Peki o zaman tüm tesadüfler tamamen şansa mı bağlı? Hiçbirisinin anlamlı bir rehberlik yapma ihtimali yok mu?

Cevap o kadar da basit değil.

Pek çok insan tesadüfler sayesinde içgüdüleriyle de desteklenen güzel sonuçlar almayı başarmıştır. Yukarıda bahsettiğim kişi de yukarıdaki tesadüflerden yıllar sonra başka bir kariyer değişimi için hazırdı. Bu değişimi doğru zamanda yapmak için kendine bir ay seçti ama yeni gelir kaynağının ne olacağına dair hiç bir fikri yoktu. Fakat bir yabancıdan şans eseri bir iş teklifi aldı ve yeni bir kariyere giriş yaptı.

Gözlemlediğim bu tür etkinlikler tesadüf adı verilen fenomeni uzun süre incelememe sebep oldu ve onu olasılık teorisi perspektifinden olduğu kadar, psikolojik etki ve sonuçlar çerçevesinde de inceledim. Bu çalışma sonucunda bu olayların büyük kısmında şanstan biraz daha fazlası olduğu dikkatimi çekti. Dünyamızın fizik biliminden anlaşılanlara göre daha belli belirsiz organizasyonel prensipleri var ve bunlar derin arzu ve ihtiyaçlarımızla bağlantılılar.

Tesadüflere dair kanıtların bütünü onların sadece şanstan öte olduklarını gösteriyorlar ancak o anda neyin etki ettiğini söylemek o kadar da kolay değil. Neyse ki tesadüflere nasıl tepki vereceğimize karar vermek için bu sorunun cevabını araştırmamız gerekmiyor.

Tesadüfleri yorumlama konusunda üç prensip

Aşağıdaki üç prensipten tesadüfleri rehberlikte kullanırken faydalanabilirsiniz; çünkü bu prensipler onların tamamen şans mı olduğunu yoksa daha anlamlı bir şey mi olduklarını ortaya koyar.

• Asla içgüdülerinizin aksine işaretlere güvenmeyin. Eğer bir şey yanlış hissettiriyorsa, yapmayın. Tesadüf sizi ne kadar o yöne doğru götürürse götürsün yapmayın. Kendi hayatınızın en büyük otoritesi olduğunuzu unutmayın.
• Tesadüfleri kendi içgüdülerinizi düzenlemek için bir araç olarak kullanın. Tesadüfler genellikle bize kendi düşünce ve hislerimizi yansıtırlar. Yani onları doğrudan ilahi işaretler olarak yorumlamamalı, onları kullanırken kendi düşünce ve duygularımızı daha açıkça anlamak için değerlendirmeliyiz. Belli bir tesadüf sizde hangi duyguları uyandırdı? Ona verdiğiniz tepkiye şaşırdınız mı? Dikkate almanız gereken bazı duygu ve düşünceleri bir kenara mı ittiniz? Tesadüfler hayatınızdaki değişmesi gereken bazı noktalara dair rahatsız edici hisleri size getirebilirler.
• Rüya yorumlama araçlarını keşfedin. Rüyaları anlamlandırmak için geliştirilmiş pek çok teknik tesadüflerde de geçerli olur. Eğer tesadüf rüyada ortaya çıktıysa onun önemi nedir?

Son olarak, tesadüfler ilahi bir kaynaktan da gelseler, kendi seçici dikkatinizin bir ürünü de olsalar, çok kullanışlı olma ihtimalleri var. Ancak bu, onları sadece kendimizi daha iyi anlamak için kullanırsak olur. Tesadüfler sizin için sorunlarınızı çözmezler veya sizin için karar vermezler. Ancak işleri kendiniz nasıl yapacağınıza dair ipuçları verebilirler.

Kaynak: psychologytoday

İlginizi çekebilir: Hayatı kendi yolumuzda, ‘kendimizce’ yaşamak için atmamız gereken adımlar