Birçoğumuz Ağustos ayı içerisinde başlayan Eylül ayında Avrupa şampiyonluğu ile sonuçlanan A Milli Kadın Voleybol Takımı’nın maçlarını keyifle izledik. Hem bireysel performanslarına hayran kaldık hem de takım olarak gösterdikleri birlik ve beraberliğin ışığında ekranın diğer tarafında heyecanımızı coşku ile yaşadık. Bu süreçlerin hepsinde takım çalışmasının ne kadar büyüleyici olduğuna şahit olduk. Fakat, takım çalışmasını sadece spor müsabakaları içerisinde ele almak çok yetersiz kalmaktadır. Her birimiz günlük hayat içerisinde ya da geçmiş deneyimlerimizde bir takımın üyesi olarak görev almışızdır. Okul projelerinde, takım sporlarında, ev içerisinde sorumluklarımızda, müzik gruplarında takım üyesi olarak takım çalışmasının içerisinde görevlerimizi gerçekleştirmişizdir. Bir arada olmanın, sorumlulukları bölüşmenin, yaşadığımız yoğun duyguları paylaşmanın rahatlığını dahil olduğumuz takım çalışmasında deneyimlemişizdir. Değişen dünya düzeni ile birlikte bireyselliğin ön planda tutulduğu günümüzde takım çalışmasını değerlendirmek ve olumlu yanlarına vurgu yapmak hatırlatıcı olacaktır. 

Peki nedir bu takım çalışması?

Takım çalışması, iki ya da daha çok bireyin bir araya gelerek ortak bir amaç için performans göstererek hedefe ilerlemesi olarak tanımlanmaktadır (Becerikli, 2013). Takım çalışması ile birlikte farklı yeteneklere, becerilere ve perspektiflere sahip bireylerin bir araya gelerek hızlı ve etkili çözümler üretmesi amaçlanmaktadır. Takım üyeleri sahip oldukları çeşitli ve birbirlerini tamamlayıcı bilgi ve becerileri ile yaratıcı ve yenilikçi sonuçlara hızla ulaşmayı hedeflemektedir (West, 2012). Takım çalışması ile üyelerin kendilerini geliştirmek ve büyütmek için tüm imkan ve kaynakları verimli bir şekilde kullanabileceği bir alan oluşturulmaktadır (Oakland, 1993, akt. Zehir ve Özşahin, 2008).

Takım çalışmasında üyeler birbirlerine ve ulaşmak istedikleri hedefe dair sorumluluklarının farkındadır. Bireysel yeteneklerini gerçekleştirmenin yanı sıra takımın diğer üyeleri ile bir bütün halinde ilerlemeyi takım çalışmasının merkezine almaktadır (Becerikli, 2013). A Milli Kadın Voleybol Takımı’nı düşündüğümüzde her bir üye kendi yetenek ve becerilerine dair görevlerini almaktadır. Takım üyesi olarak üyeler kendi bireysel performanslarını en iyi düzeye çıkarmaya çalışırken takımın diğer üyeleri ile birbiri arasında sinerjiyi devam ettirmektedir. Hedefe ulaşma sürecinde her üye sorumluluklarını merkeze almakta takım çalışmasının amaçları doğrultusunda adımlarını atmaktadır.

Takım çalışmasının olumlu yanları nelerdir?

Takım üyelerinin bireysel olarak sahip oldukları bilgi, beceri ve yetenekleri sınırlı kalmaktadır. Kişilerin bireysel bir performans göstermesi istenilen hedefe ulaşma sürecinde daha yavaş ve kısıtlayıcı olmaktadır. Bu sebeple takım çalışması ile üyeler kendi yeteneklerine ve hızlarına göre belirlenip istenilen hedefe daha hızlı ulaşabilmektedir (Pınar, 2006). Takım çalışması ile üyeler süreçte karşılaştıkları sorunlara karşı daha hızlı cevap vermekte ve performans göstermektedir. Takım üyeleri aldıkları sorumluluk karşısında kendilerini daha az stresli hissetmekte, yalnızlık hissini daha az deneyimlediklerini belirtmektedir (Demir, 2022). Duygularını, hatalarını ya da olumlu ilerleyişlerini birlikte paylaşmakta ve deneyimlemektedir. Bu sebeple karşılaştıkları durumlar ile baş etmeleri daha kolay olmaktadır. Takım üyeleri diğer üyelerden geri bildirim aldıkça kendilerine karşı olumlu değerlendirme yapma konusunda hızla ilerleyebilmektedir. Farkına varma ve çevresine karşı farkındalık geliştirme konusunda takım çalışması daha destekleyici olmaktadır.

Takım çalışmasında dikkat edilmesi gerekenler

• Hedeflerin tüm takım üyeleri için net olması: Takım çalışmasının etkili olabilmesi için ulaşmak istenilen hedef ya da amacın tüm takım üyeleri için ölçülebilir ve anlaşılabilir olması gerekmektedir. Hedefin tüm üyeler için anlaşılır olması ve görevleri ile nasıl bu hedefe ulaşabileceğine dair planlama yapabilmesi önemli bir adım olarak ifade edilir (Locke ve Latham, 2002).
• Üyelerin görev ve sorumluklarının tanımlanması: Takım, farklı bilgi ve yeteneklere sahip bireylerden oluşmaktadır. Bu sebeple her üye kendi görev ve sorumluklarına dair gerekli bilgiye sahip olmalıdır. Kısa vadeli ve uzun vadeli takımın içerisinde yapması gerekenleri planlaması ve herhangi bir karışıklığın yaşanmaması için üyelerin görev ve sorumluklarının tanımlanması etkili takım çalışması için önemli bir olarak ifade edilmektedir.
• İletişim becerilerine dikkat edilmesi: Üyeler kendi aralarında görevleri gerçekleştirme süreçlerinde durmaksızın bir iletişim halindedir. Duygu ve düşüncelerin etkili bir şekilde paylaşılması, yapıcı ve sürdürülebilir bir iletişimin merkeze alınması takım çalışmasının etkililiğini olumlu olarak etkilemektedir. Takım üyelerinin yaşanabilecek iletişim aksaklıklarına karşı önleyici önlemler alması, takım çalışmasının iletişimini güçlendirecek planlamaların yapılması takım çalışmasının etkililiğini arttırmaktadır. 

İlginizi çekebilir: Zirveye giden yolda birlik olmanın gücü: ‘Group flow’