X

Tahmin ettiğiniz kadar güçsüz değilsiniz: Bilişsel önyargılarımız nasıl aleyhimize çalışır?

Bizler farkında olmasak da zihinlerimiz şeylere, olaylara ve durumlara çok çabuk alışır” ve asıl sorunu yaratan bunun farkında olmamamızdır. Normal rutinimde atölyelerimde bu özelliği mutluluğumuza etkisi üzerinden anlatıyorum. Ancak yaşadığımız bu pandemi döneminde endişe ve talihsiz olaylar üzerinden anlatacağım.

Genelde “o işe girdiğimde, terfi aldığımda, maaşım arttığında, evlendiğimde, o evi aldığımda… mutlu olacağım” gibi mutlulukla ilgili rasyonel olmayan inançlara sahibiz. Aslında bunun tam tersi de geçerli; başımıza gelmesinden korktuğumuz talihsizlikler yüzünden de büyük yıkımlar yaşayacağımıza inanıyor ve kaygılanmaya başlıyoruz. Oysa psikoloji bu konuda yanılma eğilimimizin çok büyük olduğunu gösteriyor. Yanılmamızın nedeni de gelecekte yaşayacağımızı düşündüğümüz duygularımızla ilgili önyargılarımız.

İstediğimiz şeyi elde ettiğimizde duygusal olarak yaşayacağımız mutluluğun çok daha yoğun ve uzun süreceğini varsayıyoruz. Oysa “hedonik adaptasyon” denilen bir özelliğimiz yüzünden işler beklediğimiz gibi gerçekleşmiyor, iyi şeylere çok çabuk alışıyoruz ve mutluluk seviyelerimiz “denge noktası” denilen normal durumuna beklediğimizden çok daha çabuk geri dönüyor.

İşler istediğimiz gibi gitmediğinde yaşayacağımız yıkımla ilgili de aynı yanılgıya sahibiz. Araştırmalar, çoğu zaman işler ters gittiğinde beklediğimiz kadar kötü hissetmediğimizi gösteriyor. Bu yanılgımızın kaynağı “Etki Önyargısı”, başka bir deyişle gelecekte yaşanacak bir durumun üzerimizdeki duygusal etkisi (yoğunluğu ve süresi) konusunda yanlış tahminde bulunma eğilimimiz.

Harvard Üniversitesi’nde sosyal psikolog olan Dan Gilbert özellikle olumsuz olaylarla baş etme ve onlara alışma konusunda farkında olmadığımız kadar güçlü bir psikolojik dayanıklılığa sahip olduğumuzdan bahsediyor. Travmatik olaylar Dan Gilbert’ın “psikolojik bağışıklık sistemlerimiz” olarak adlandırdığı şeyi tetikleme eğiliminde. Psikolojik bağışıklık sistemlerimiz sayesinde beynimiz kaçınılmaz ve olumsuz bir durumdan, olumlu bir görünüm çıkarma yeteneğine sahip.

Örneğin bir ilişki bittikten iki ay sonra insanların genellikle bekledikleri kadar mutsuz olmadıklarını, sporseverlerin genellikle takımları kazandığında bekledikleri kadar mutlu olmadıklarını, travmatik olayları yaşayan kişilerin ve fiziksel sağlığını kaybedenlerin sonrasında eski mutluluk seviyelerine döndüklerini gösteren çalışmalar mevcuttur. ABD’de üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bilimsel bir çalışmaya göre, küçük/büyük olayların öğrencilerin duygu durumlarına etki süresi maksimum 3 aydır.

Neleri göz ardı ediyoruz?

Bu önyargılarımızın bir nedeni de sadece bir duruma odaklanıp (Covid 19 gibi), hayatımızda olan diğer şeyleri göz ardı etme eğilimi olarak tanımlanabilecek “Focalism”, yani odaklanma önyargısıdır. Hayatlarımızda olumsuz giden şeylerin yanı sıra hala iyi giden şeyler olacaktır. Ancak bizler bu iyi şeylerin gelecekteki etkisini göz ardı ederek sadece olumsuzluklara odaklandığımız için felaket senaryoları yazarız.

Oysa insanların başlarına gelenleri rasyonelleştirme eğilimi vardır. “Kötü” bir şey olduğunda başlangıçta mutsuz oluruz, ancak hemen altta yatan nedenleri aramaya başlarız. Bu kötü olayın nedenlerine karar verdiğimizde, daha iyi hissetmeye başlarız. Bizim için tahmin edilebilir ve rasyonel açıklamaya yol açan kötü olaylar rastgele açıklanamayan kötü olaylar kadar korkutucu değildir.

Bilişsel önyargılarla nasıl baş etmeli?

Bahsettiğim önyargıları öğrendikten sonra gelecekteki bir etkinliğin bizi nasıl etkileyeceğini düşünürken unutmamamız gereken 2 pratik var…

1. “Focalism” tuzağıyla baş et: Sadece olumsuz senaryo yerine, gelecekte gerçekleşebilecek diğer tüm olayları düşünün; gelecekteki odağınızı bilinçli olarak genişletin.

2. Psikolojik bağışıklığına güven: Beynimizin herhangi bir olayı genellikle hızlı bir şekilde rasyonelleştirebilme özelliği sayesinde üzerimizdeki duygusal etkisini azaltma ve olumsuz bir durumdan olumlu bir görünüm çıkarma yeteneğine sahip olduğunu hatırlayın.

Bu dönemde whatsapp üzerinden Mutluluk Bilimi Pratiklerini paylaştığım “Endişeyi Azaltmak için Mutluluk Ritüelleri” online takipli grup çalışmama katılmak ya da online bireysel danışmanlık almak istersen bilgi için bilgi@iremulgu.com adresine mail atabilirsin. Pozitif psikoloji pratikleri ve hayat deneyimlerimi paylaştığım Instagram hesabıma, Youtube kanalıma ulaşabilirsin.

Kocaman sevgiler…

İlginizi çekebilir: Karantina zamanlarında iyi hissetme ritüelleri: Modunuzu yükseltecek 5 öneri

İrem Ülgü Orhan: Berkeley, North Carolina ve Pennsylvania Üniversitelerinde bulunan Pozitif Psikoloji kürsülerinde, Pozitif Psikoloji alanında eğitimler almış olan İrem Ülgü Orhan, bu eğitimlerini şamanik öğretiler ile besleyerek, doğu batı senteziyle kendi mutluluk atölyelerini tasarlıyor. Bireysel danışmanlık pratiğinde, özellikle kişilerin hedefleri önünde engel oluşturan, farkında olmadıkları düşünce ve davranış kalıplarını fark ettirme ve değişim yaratmaya dayalı kendine has koçluk metodlarını kullanıyor. Amacını "Her geçen gün daha çok kişinin potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olmak" olarak özetliyor. İrem kurucusu olduğu HUB Consulting şirketi ile koçluk, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermenin yanı sıra, İrem Ülgü Orhan adlı Youtube kanalı aracılığıyla kendi alanıyla ilgili video içerikleri paylaşıyor.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale