X

Sumak nedir, faydaları ve kullanım alanları nelerdir?

Sumak Akdeniz ve Ortadoğu kültürlerinde yaygın kullanılan bir baharattır. Buna ek olarak bitkisel tıp uygulamalarında da terapötik olarak kullanılır.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Sumak nedir?

Sumak Anacardiaceae adı verilen bitkiler ailesine dahil olan çiçek açan bir çalıdır. Kaju ve mango bitkileri ile akraba olduğunu söylemek mümkün. Subtropik ve sıcak bölgelerde yetiştirilmektedir ancak üretimi özellikle Akdeniz, Asya ve Afrika bölgelerinde yoğunlaşmaktadır.

Sumağın 200’den fazla türü bulunuyor ancak özellikle Suriye kökenli olan türü mutfak ve tıpta en sık kullanılan türüdür. Büyük, yoğun ve parlak kırmızı renkli meyveleri ile bilinir. İnsanlar bu taze meyveleri demleyerek çayını yapabilirler fakat genellikle kurutulurlar ve toz haline getirilip baharat olarak tüketilirler.

Sumağın potansiyel faydaları nelerdir?

Sumak en bilinen baharatlardan bir tanesidir ve bunun yanında yüzyıllar boyunca tıbbi bir bitki olarak da kullanılmıştır. Sumağın insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair bilimsel kanıtlar az sayıdalar ancak erken dönem araştırmalara göre sağlığa pek çok faydası olabilir.

1. Önemli besinler barındırır

Sumağın tam besin profili temel olarak bilinmiyor ancak bazı araştırmalara göre pek çok faydalı bileşene sahip. İçinde lif, sağlıklı yağlar ve bazı temel vitaminler bulunuyorlar.

2014 yılında yapılan bir analize göre kuru sumakta %71 oranında karbonhidrat, %19 yağ ve %5 protein bulunuyor. Sumakta bulunan yağların büyük kısmı oleik asit ve linoleik asit adı verilen türlerden geliyor.

Oleik asit kalp sağlığı ile ilişkilendirilen yaygın bir tekli doymamış yağ asididir. Aynı zamanda zeytin, avokado gibi diğer yaygın bitkisel gıdalarda bulunan temel yağdır.

Linoleik asit ise çoklu doymamış yağ asididir ve cilt ile hücre duvarı mekanizmalarının sağlıklı kalmasını sağlar.

2004 yılında taze sumak meyvesi ile yapılan bir kimyasal analize göre %14 liften oluşuyor ve bu da sindirim sağlığını destekliyor.

Sumağın net profili üzerine çok az veri var ancak bazı araştırmalara göre C, B6, B1 ve B2 vitaminlerine dair içerikleri mevcut.

2. Antioksidanlar bakımından zengindir

Sumak çeşitli antioksidan bileşenler bakımından zengindir. Uzmanlar bunun sumağın terapötik potansiyelinin temel sebebi olduğuna inanıyorlar.

Sumakta güçlü antioksidan etkiler gösterebilen tannin, anthosiyaninler ve flavonoidler bulunuyorlar. Bu antioksidanlar bedeninizdeki oksidatif stresin yarattığı hasarı azaltıyorlar.

Ayrıca sumak gibi gıdalardaki antioksidanların inflamasyonları azaltma konusunda da etkili oldukları gösteriliyor. Kalp hastalıkları ve kanser gibi inflamatuar hastalıkları önleyebilecekleri düşünülüyor.

3. Kan şekerini dengeleyebilir

Bazı araştırmalara göre sumak tip-2 diyabeti olanlarda kan şekerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

2014 yılında 41 diyabetli kişiyle yapılan bir çalışmada günde 3 gramlık sumak dozunun kan şekeri ve antioksidan düzeyleri üzerindeki etkileri incelenmiş.

3 aylık çalışmanın sonucuna göre sumak takviyesi alanların kan şekeri ve antioksidan düzeylerinde plasebo alan gruba göre ciddi bir düzelme olmuş.

Benzer bir çalışmada 41 diyabetli kişiye 3 ay boyunca 3 gramlık sumak tozu verilmiş. Sumak grubunun kanında dolaşan insülin düzeyi %25 daha az olmuş ve bu nedenle insülin hassasiyetlerinin artmış olduğu düşünülüyor.

Bu noktada sumağın diyabet yönetimi için nasıl kullanılacağına dair daha fazla araştırma gerekiyor.

4. Kas ağrılarını azaltabilir

2016 yılında 40 sağlıklı kişiye ya sumaklı bir içecek ya da plasebo verilmiş ve kas ağrıları üzerindeki etkileri incelenmiş. 4 haftalık çalışmanın sonucuna göre sumak içeceği tüketen grupta spor kaynaklı kas ağrıları plasebo içenlere göre daha düşük olmuş.

Sumak grubu aynı zamanda kanında dolaşan antioksidan miktarı konusunda ciddi artışlar yaşamış. Bu da ağrıların azalmasının bir sebebi olabilir.

Bu sonuçlar umut verici olsalar da insanların sumağı kas ağrılarını azaltmak için nasıl kullanacaklarına dair daha fazla araştırma gerekiyor.

Potansiyel dezavantajları ve güvenlik önerileri

Sumağın güvenilirliği yüksektir ve klinik araştırmalarda bir yan etki gözlenmemiştir.

Bununla birlikte sumak kaju ve mango ile akraba olduğundan bu gıdalara alerjisi olanların sumaktan da uzak durmaları faydalı olabilir. Sumak kan şekerini düşürebildiği için kan şekerini düşüren ilaçlar kullananlara da pek önerilmez.

Sumağın beyaz türü zehirli olduğu için asla tüketilmemelidir, her zaman kırmızı ve mor renkli olmalıdır.

Mutfakta kullanımı

Çoğu insan sumağı baharat olarak tüketir. Pek çok diğer baharat gibi yemeğin aromasını ve rengini güzelleştirir. Özellikle Akdeniz ve Ortadoğu kültürlerinde yaygın kullanılır.

Zengin bir kırmızı rengi, turunçgil benzeri bir kokusu vardır ve limon suyuna benzer. İnsanlar onu bazen sumaklı limonata adlı tatlı ve ekşi içeceği yapmak için de kullanırlar.

Sumak kurutulup ezildiği zaman sert bir dokusu vardır. Bu sumak yemeklere asitlik, parlaklık ve renk eklemeyi sağlar. Ayrıca ızgara et ve sebzelere, tahıllara, hamur işi gıdalara ve tatlılara katılabilir.

Ayrıca soslarda ve salatalarda da aromayı arttırmak için kullanılabilir.

Bitkisel takviye olarak kullanımı

Sumak ticari olarak besin takviyesi formunda satılır. Genellikle kapsül formunda olur ancak çay olarak da satılır.

Verilerin eksikliğinden dolayı onun tıbbi kullanımına dair net bir doz yoktur. Bununla birlikte günde 3 gram kadar alımının güvenli olduğu düşünülüyor. Ancak yine de herhangi bir besin takviyesi almadan önce doktorunuza danışmanız daha iyi olacaktır.

Sumak tüm dünyada yetişen bir bitkidir ve genel olarak kırmızı meyveleri ile kendini belli eder. İnsanlar bu meyveleri kurutup öğütürler ve hem baharat hem de tıbbi bir ilaç olarak kullanırlar. Sumağın besin çeşitliliği ve antioksidan bileşenleri zengindir. Erken dönem araştırmalara göre kan şekeri kontrolü ve kas ağrılarının azaltılması için kullanılabilir. Fakat bu konuda daha fazla araştırma gerekiyor.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Zerdeçal, kilo vermeye yardımcı olur mu?

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Akbank’tan sürdürülebilirlik yolunda ilham veren bir rehber

Sürdürülebilirlik, günümüz dünyasında her zamankinden çok daha büyük bir öneme sahip. Çünkü, doğal kaynaklarımız hızla tükenirken yalnızca kendi geleceğimizden çalmakla kalmıyor, gelecek nesillerin sahip olabileceği yaşamdan da çalıyoruz. İklim değişikliği ve çevresel sorunlar bir yana, kişisel tercihlerimiz, hızla artan tüketim alışkanlıkları, teknolojik gelişmeler ve daha pek çok sebep, sürdürülebilirliğin ne kadar hayati bir gündem olduğunu defalarca gözler önüne seriyor. Artık yalnızca bugünü değil, yarınları da düşünerek doğal kaynaklarımızı korumak, geleceğimizi ve gelecek nesillerin geleceğini garanti altına almak, daha yaşanabilir bir dünya yaratmak için adımlar atmalı, değişimi geç kalmadan başlatmalıyız. Sürdürülebilirlik, artık bir tercih değil; kendimiz için, dünyamız için, geleceğimiz için benimsememiz gereken bir zorunluluk. Aksi halde yarınlar, hayalini kurduğumuz yarınlardan çok uzak olacak.



Bu bağlamda sürdürülebilirlik konusunu merkezine alan ve hem bireysel hem toplumsal farkındalığı artırmayı hedefleyen Akbank, sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için “Sürdürülebilirlik insan için, #Hepimizİçin” diyor ve sürdürülebilirlik odaklı bloguyla bizleri buluşturuyor. Sürdürülebilirliği yalnızca çevresel boyutuyla ele almayan, sosyal ve ekonomik boyutunu da göz önünde bulunduran Akbank, bu önemli konuda liderlik ederek sürdürülebilirliğin her yönüyle ilgili bilgi ve farkındalık dolu içerikleri kaleme alıyor. Hem sürdürülebilirlik konusunda neler yapabileceğini merak eden herkese hem de bu konudaki bilgi birikimini artırmak isteyenlere geleceğimizi koruma yolunda ilham verici bir rehber oluyor. Peki, bu rehberde başka neler var, gelin yakından bakalım.

Akbank Sürdürülebilirlik Blog’da neler var?

Akbank, sürdürülebilirlik konusundaki farkındalığı artırmayı amaçladığı bu blogda, bireyleri harekete geçmeye teşvik edecek güncel bilgileri ve sürdürülebilir alışkanlıkları hayata dahil etmenin pratik yollarını aktarıyor. ‘Herkes için sürdürülebilirlik’ mesajını paylaşarak toplumun tüm kesimlerini kapsamayı ve bireysel olarak atılabilecek adımlar konusunda da ilham vermeyi amaçlıyor.

“Sürdürülebilirlik, çevrenin yanında insan için, toplumun gelişmesi için” anlayışını benimseyen Akbank, eğitimden gönüllülüğe, yatırımdan sanata her alanda toplumun kalkınması ve sürdürülebilir yarınlar için çalışıyor. Bu bağlamda Akbank’ın sürdürülebilirlik blogunda yer alan, farklı alanlara hitap eden başlıklardan bazıları ise şöyle:

Sürdürülebilir Kalkınma İçin: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının hem toplumsal bilincin artmasında hem de kalkınmanın sağlanmasında kritik bir öneme sahip olduğunu biliyor muydunuz? Akbank, blogunda yer verdiği Sürdürülebilir Kalkınma İçin: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği yazısında bu konuyu detaylıca ele alıyor ve UN Women’ın verilerinden yola çıkarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının getireceği faydaları, ekonomik, sosyal ve daha pek çok açıdan sürdürülebilirlik bağlamında değerlendiriyor.

Yeşil Bütçe Nasıl Oluşturulur?

Sürdürülebilir bir yaşam biçimi benimsemenin en önemli adımlarından biri de hiç şüphesiz bireysel olarak finansal sürdürülebilirliği sağlamaktan geçiyor, bunun da en etkili yolu bireysel yeşil bütçeler oluşturmak. Yeşil Bütçe Nasıl Oluşturulur? yazısında Akbank, çevreyi korumaya odaklanan harcamaların nasıl planlanacağından yeşil bütçe oluşturmanın pratik yollarına kadar pek çok kolay uygulanabilir yöntem paylaşıyor.



5 Adımda Minimalist Yaşama Geçiş

Günümüzde hızla yaygınlaşan tüketim çılgınlığının hem bütçeye hem doğaya verdiği zarar aşikar. Bu tüketim alışkanlıkları, doğal kaynakların bilinçsizce harcanmasından karbon ayak izinin artmasına, çevre kirliliğinden biyoçeşitlilik kaybına kadar gezegenin doğal dengesini bozan pek çok olumsuz sonucun ortaya çıkmasına zemin hazırlıyor. Karşılığında ise ‘az, çoktur’ anlayışını benimseyen minimalizm, bu gereksiz harcama alışkanlıklarına bir panzehir olma görevi üstleniyor. Akbank’ın sürdürülebilirlik blogunda yer alan 5 Adımda Minimalist Yaşama Geçiş yazı da modern dünyada minimalist alışkanlıklar benimsemenin yollarını aktarıyor.

Sanatta Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirliğin genellikle pek değinilmeyen ya da bağlantısı sorgulanmayan fakat aslında çokça göz önünde bulunan kısmı; sürdürülebilirlik ve sanat ilişkisi üzerine hiç düşündünüz mü? Sanat, yüzyıllardır toplumsal bilinci artırmada ve en zor görünen konuları bile daha anlaşılır kılmada güçlü bir iletişim aracı. Bu gücü onu sürdürülebilirlik konusunda da etkili bir özneye dönüştürüyor. Sanat eserlerinde kullanılan materyallerden sanatçıların toplumsal konulara farkındalık yaratmak amacıyla benimsedikleri yaklaşımlara kadar sanat ve sürdürülebilirlik bağını pek çok açıdan ele almak mümkün. Akbank Sürdürülebilirlik Blog’ta yer alan Sanatta Sürdürülebilirlik başlıklı paylaşım da bu bağın ne denli güçlü olduğuna dikkat çekiyor.

Sürdürülebilir Turizm, Karbon Nötr, Doğa Dostu Teknoloji ve dahası

Sürdürülebilirliği tüm yönleriyle ele alan Akbank, blogunda daha pek çok konuya dikkat çekiyor. Sürdürülebilir turizmden, karbon nötr kavramına, doğa dostu teknolojik gelişmelerden sürdürülebilirlik alanında öne çıkan yeni trendlere kadar yaşama, insana, dünyaya ve geleceğe dair her alanda sürdürülebilirliğin önemine ve etkisine değiniyor. Hayatın her alanına yayılan stratejilere ihtiyacımız olduğunun farkında olan Akbank, sürdürülebilirliğin kalbinde insan var diyor ve toplumsal dönüşüm için bütünsel bir yaklaşım benimsemenin gerekliliğini vurguluyor.

Siz de çok geçmeden bir adım atmak ve daha yaşanılabilir bir dünya için bugünden neleri değiştirebileceğinizi öğrenmek istiyorsanız Akbank’ın sürdürülebilirlik odaklı bu blogunu takip edebilir, hem kendiniz hem de gelecek nesiller için değişimi başlatabilirsiniz.

*Bu yazı, Akbank katkılarıyla hazırlanmıştır.



Orkid, “Sporla Güçlen” projesine verdiği destekle kız çocuklarının geleceğine ışık tutuyor

Bir kız çocuğu düşünün: Günün ilk ışıklarıyla birlikte koşuya çıkan, her sabah elinde topuyla antrenman yapan, büyük bir hevesle hem bedenini hem de zihnini beslemek için yıllarca gönül verdiği spor dalı uğruna çalışmaya devam eden ve uzun yıllar sonra gözlerinden ışıklar saçarak ilk kupasını milyonların önünde havaya kaldıran… Ne harika bir tablo, öyle değil mi?



Toplumun her köşesinde, binlerce kız çocuğu bu anı yaşamayı hak ediyor. Ancak, ne yazık ki birçoğu için spor; erişilmesi çok güç bir lüks, uzak bir hayal gibi kalıyor hayatları boyunca. Oysa spor, sağlığın, özgüvenin, azmin, başarının, kararlılığın, istikrarın temellerini atan, kız çocuklarının güçlü bireyler olarak yetişmesine katkı sağlayan en önemli araçlardan biri. Bu önemin farkında olan ve kız çocuklarını spor yoluyla güçlendirmek isteyen Orkid, Watsons iş birliği ile Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da yürüttüğü “Sporla Güçlen” projesine destek veriyor.

Geleceğe atılan adımlar: Kız çocukları, ‘sporla güçleniyor’

Türkiye’de kadınları ilk kez hijyenik pedle buluşturan P&G’nin kadın bakım markası Orkid, 45 yılı aşkın süredir dünyadaki tüm kadınların hayatını kolaylaştırmak, onları her alanda desteklemek için imza attığı çalışmalarına bir yenisini daha ekleyerek “Sporla Güçlen” projesiyle kız çocuklarının yanında oluyor.

Kız çocuklarına sporla yeni yollar açmayı ve kız çocuklarının geleceğini aydınlatmayı hedefleyen Orkid, yürüttüğü bu iş birliğiyle kız çocuklarının eğitim ve spor yaşamlarını desteklemeyi, onların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamayı amaçlıyor. Kız çocuklarının hayatta karşılaşacakları tüm zorluklar karşısında çok daha güçlü durmalarını sağlayan, onların bütüncül gelişimini desteklerken duygusal dayanıklılık kazanmalarına da zemin hazırlayan sporun gücü, yadsınamayacak kadar fazla. Öyle ki; Orkid’in, İpsos ile Türkiye genelinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kadınların %77’si, sporun bugün oldukları kişi olmalarına yardımcı olduğunu belirtiyor. Dahası, yapılan bu araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kızlar, istedikleri kişi olmalarına yardımcı olabilecek özgüven ve becerileri sporla kazanıyor.

Buna rağmen genç kızların neredeyse yarısının düzenli spor yapmadığı sonucuna ulaşan Orkid, TMOK ve Watsons iş birliği ile kız çocuklarının sporla güçlenmesi için onların yanında yer alıyor. Kız çocuklarının hem eğitimlerine hem de spora devam etmelerine yönelik gerekli spor malzemelerinin temin edilmesini destekleyen Sporla Güçlen projesi ile Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da bulunan okullardaki kız öğrenciler dönem boyunca badminton, basketbol ve voleybol dallarında eğitim alıyor.



Kadınların daha özgüvenli olmasını destekleyen ve spor ile olan bağlarını güçlendirmeye odaklanan bir marka olarak Orkid, hiçbir kız çocuğunun bu haklarından mahrum kalmaması için çalışıyor. Bu sayede geleceğin sağlıklı, özgüvenli, başarılı ve belki de milli sporcuları bugünden yetişmeye başlıyor. Gelecek nesillerin hayallerine ulaşmalarına yardımcı olmak için onların yanında olmaya ve onları cesaretlendirmeye devam eden Orkid, kız çocuklarına yeterli imkan sağlandıkça daha eşit ve aydınlık yarınların mümkün olduğuna inanıyor.

Kız çocuklarını genç yaşta sporla tanıştırarak onların kendi potansiyellerini keşfetmelerine olanak tanıyan bu projenin ve başta Orkid ile Watsons olmak üzere projenin tüm destekçilerinin ülkemize ve dünyaya ilham olması, kız çocuklarının ışıl ışıl bir geleceğe doğru çok daha emin adımlarla yürümesi hepimizin en büyük temennisi.

Güçlü kadınlar, güçlü yarınlar için, #SporlaGüçlen projesine destek veren Orkid ürünlerini Watsons’ta keşfetmek için tıklayın.

*Bu yazı Orkid katkılarıyla hazırlanmıştır.



İlgili Makale