Suçluluk duygusu ile barışıp hatalardan ders çıkarın

Yeteri kadar emek vermedim mi? Gereken ilgiyi göstermedim mi? Acaba davranışım yanlış mı anlaşıldı? O durumla ilgili şöyle yapmasaydım da böyle mi yapsaydım?
 
Bir iş yolunda gitmediğinde, bir ilişki iyi bir şekilde sürmediğinde veya herhangi bir süreç olumsuz sonuçlandığında kişinin aklından buna benzer düşünceler geçebilir.
 
Bu düşüncelerin kişide yarattığı duygu suçluluk duygusudur. Suçluluk duygusu öyle büyüktür ki insanın zihninde durmadan dönen düşünceler halini alır ve ruhu yıpratıp, bedeni yorar. 

Kendisiyle ilgili olumsuz inançları (kusurluyum, yetersizim) olan kişi her olumsuz sonuçlanan olaydan kendisini sorumlu tutar. Suçluluk duygusunu çok sık yaşayan kişilerin en sık yaptığı düşünce hatası; yaşanan tüm olumsuz olayların etkisinin çok büyük olduğuna inanmasıdır. Suçluluk psikolojisinde olan kişi isterse küçücük bir şeyden bile kendisini suçlayacak bir şey bulabilir. Hem yaptıkları için, hem yapmadıkları için…

 
Her insan hata yapar, her sorumluluk sahibi insan yaşanan olumsuzluktan sonra süreci gözden geçirip “Başka türlü davransaydım nasıl olurdu acaba?” diyebilir. Ancak bunun ne sıklıkta olduğu ve kişinin duygularının ne kadar yoğun olduğu önemlidir.
 
Yaşanan her olayın ardından kişi kendisini suçluyorsa, kişide bazı düşünce hataları var demektir.
 
Bu düşünce hatalarını yeniden yapılandırmak için onların yerine daha onarıcı, gerçek ve yapıcı düşünceleri koymak gerekir. Şöyle ki:

• Yaşanan her olayda pek çok farklı dışsal dinamik vardır (diğer kişilerin olay üzerindeki etkileri, içinde bulunulan koşullar, etkiye-tepki durumu gibi). Dolayısıyla her sonuç sadece sizin yaptıklarınızla ilgili olamaz. 
• Bu denli dışsal faktör söz konusu iken, bir olayın tek belirleyicisi siz olamazsınız. Kendi davranışlarınıza böyle bir güç atfetmeyin.
• İnsanların bir olayla ilgili ne düşündükleri ve nasıl bir değerlendirme yaptıkları sizinle değil, kendi yorumlamaları ile ilgilidir. Siz kendi söylediklerinizden sorumlusunuz, karşınızdakinin anladığından değil. Fazla empati kurmak durumu doğru değerlendirmenizi olumsuz yönde etkileyebilir. 
• Herkes zaman zaman kendisini suçlu hissedeceği durumların içinde bulabilir. Önemli olan niyettir. Niyet iyi olduktan sonra sorunlar da daha kolay çözülür. 
• Bizim dışımızdaki nedenlerden dolayı sonuç da pek çok zaman kontrolümüz dışındadır. Kontrolünüz dışında olan bir şey için bu kadar yıpratmayın kendinizi. 

Son olarak ve bana göre en önemli olan kısım ise; şayet bir durum size suçluluk hissettiriyorsa oradan ne öğreneceğinize bakabilirsiniz. Hata yapmak insana mahsustur. Yapılan her hata kişiyi daha doğru yapmaya yöneltir. Ortada bir suçluluk duygusu varsa bunu fırsata dönüştürüp kişisel gelişiminiz için araç olarak kullanın. 
 
Sevgiyle kalın…
 
 
İlginizi çekebilir: Çocuk kadar aileyi de etkileyen süreç: Sınav kaygısı