Bireysel su tasarrufu nasıl yapılır? Bu soru artık Türkiye’de yaşayan herkes için büyük önem taşıyor.

Dünyadaki suyun %97,5’i insan kullanımı için fazla tuzlu olan denizlerde ve okyanuslarda; kalan %2,5’lik kısmın çoğu ise buzullarda saklı durumda. Yani biz insanlar, yaşamımızı sürdürebilmek için küçücük bir parçaya güveniyoruz. Üstelik suyu sadece içmek için kullanmıyoruz. Onunla yıkanıyor, temizleniyor, giysiden yiyeceğe kadar her şeyi üretmek için ondan destek alıyoruz. İşte tüm bunlar, tatlı su kaynakları üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor. Hal böyleyken, bir de iklim değişikliğinin, zaten tükenmekte olan kaynaklarımız üzerinde her geçen yıl daha fazla baskı oluşturması bekleniyor.

Dünya Su Stresi Haritası’na (WRI) göreDünya Su Stresi Haritası’, 2040 yılında ülkemiz su kıtlığı çekecek ve iklim krizinden en fazla etkilenecek ülkelerden biri. Ülkemizde ayrıca yer altı suları da çok ciddi risk altında, bu nedenle kuraklığı da çok şiddetli yaşayacağı belirtiliyor. Eğer hızlı bir şekilde su tasarrufu yapmazsak, çok yakında su kıtlığıyla karşı karşıya kalacağız!

Gezegenimiz için su ayak izinizi azaltın

Söz konusu su kaynakları ve su kaynaklarının korunması olduğunda, su ayak izinden bahsetmemek olmaz. Su ayak izi, bir bireyin, işletmenin, topluluğun, şehrin veya ülkenin hem doğrudan hem de dolaylı su tüketimine bakan bir göstergedir.

• Doğrudan su tüketimi, musluktan çıktığını gördüğümüz suyu ifade eder; yani her gün içmek, yemek pişirmek, duş almak, bulaşık ve elbise yıkamak, bahçe işleri yapmak için kullandığımız tatlı su.
• Dolaylı su tüketimi ise tükettiğimiz veya ürettiğimiz malları ve hizmetleri üretmek için kullanılan suyun yanı sıra, kirlilik nedeniyle kullanılamaz hale gelen veya kullanılmama nedeniyle boşa harcanan tüm suları ifade eder. Yani tükettiğimiz gıdaları yetiştirmek; kıyafetleri, kitapları ve mobilyaları üretmek için kullanılan; ayrıca kullandığımız enerjiyi üretmek için gerekli tüm su.

İşte dolaylı su tüketimi, “görünmez” olsa da genelde sandığımızdan çok daha fazlasını tüketiriz. Örneğin, Avrupa’da bir insanın, günlük doğrudan su tüketimi, 100-150 litre civarında. Ancak yaşadığı yere ve tüketim alışkanlıklarına bağlı olarak dolaylı su tüketimi günde 1.500-10.000 litre gibi çarpıcı bir rakama yakın!

Su ayak izlerini ölçmek, bize günümüz toplumunda suyun nasıl kullanıldığına dair net bir resim verebilir, bu sayede daha sürdürülebilir su kullanımı için stratejiler geliştirmek de mümkün olabilir. Siz de su ayak izinizi buraya tıklayarak ölçebilirsiniz.

Bireysel su tasarrufu nasıl yapılır?

Siz de geleceğimizi korumak için bazı bireysel önlemler alarak evde su tasarrufu sağlayabilir, gezegenimizdeki su ayak izinizi azaltabilirsiniz. Su tasarrufu nasıl yapılır, merak ediyorsanız bireysel su tüketimi konusunda alabileceğiniz önlemleri keşfetmek için okumaya devam edin.

1. Muslukları kapatın

Evde su tasarrufu için su tüketiminizin kontrolden çıkmasına izin vermeyin. Sadece dişlerinizi fırçalarken musluğu kapatarak dakikada 6 litre su tasarrufu sağlayabilirsiniz. Ayrıca sızdıran muslukları da onarın ve her hafta 60 litre suyun doğrudan gidere akmasının önüne geçin.

2. Daha az su ile duş alın

Basınçlı duşta geçirdiğiniz her dakika, 17 litreye kadar su kullanmış oluyorsunuz. Bu yüzden duşlarınızın kısa ve su tasarruflu olması için duşa girerken telefonunuzda bir zamanlayıcı ayarlayın. Ayrıca verimli bir duş başlığına geçmek de daha az su tüketmenizi sağlar. Böylece hem sudan tasarruf eder hem de faturalarınızı azaltırsınız.

3. Kirlilerinizi yeterince birikmeden yıkamayın

Su tasarrufu nasıl yapılır, öğrenmeye devam ediyoruz… Acaba kaçımız kirli sepeti tamamen dolduğunda çamaşır makinesi çalıştırıyoruz? Makinede tam yük çamaşır yıkamak, iki yarım yükten daha az su ve enerji kullanır. Bu da yine hem evde su tasarrufu yapmak hem de faturaların düşmesi anlamına geliyor.

4. Gıda israfını azaltın

Tahıl, meyve ve bunlar gibi çoğu gıdayı üretmek çok fazla su gerektirir. Buna karşılık ülkemizde her yıl tam 19 milyon ton gıdanın çöpe gittiği biliniyor! Siz de evinizdeki gıda israfını en aza indirerek su kaynaklarının korunmasına katkıda bulunabilirsiniz.

5. Sifon hacmi az bir tuvalet alın

Eski tarz tuvaletlerin sifon hacimleri çok yüksek olduğu için her basımda genellikle 8-10 litre kadar su kullanır. Modern tuvaletlerde bu sistemler gelişmiş olduğu için büyük miktarda su tasarrufu sağlayabilir. Eğer yeni bir tuvalete yatırım yapamıyorsanız, eski tarz tuvaletiniz için su tasarrufu sağlamanın farklı yollarını deneyin.

6. Elde bulaşık yıkamayın

Eğer bulaşık makineniz varsa çalıştırmak için tamamen dolmasını bekleyin. Kirli bulaşıkları suyla akıtmak yerine süngerle temizleyerek makineye yerleştirin. Böylece elde yıkadığınızdan çok daha az miktarda su kullanmış olacaksınız.

7. Bahçe işlerine zaman ayırın

Suyun güneş ışığında ve ısıda hemen buharlaşmasını durdurmak için dış mekan bitkilerini sabahın erken saatlerinde veya günün sonunda sulayın. Toprağı sulayın, böylece sıvı doğrudan ihtiyaç duyulan köklere gider. Sıcak havalarda hayvanların da suya ihtiyacı vardır. Çimlerinizi sulamak yerine, kuşların içmesi için dışarıya su dolu bir kap bırakın. Susamış arılar ve diğer böcekler, içinde su bulunan bir tabağa veya kaseye ihtiyaç duyacaktır.

Ayrıca bahçenizi sulamak için yağmur suyunu da değerlendirebilirsiniz. Su izmaritleri, yılda 5.000 litreye kadar su tasarrufu sağlar. Bununla birlikte otomatik sprinkler kullanmak yerine bitkileri manuel olarak sulayarak da su kullanımını %33 oranında azaltabilirsiniz.

8. Sadece ihtiyacınız kadar su kaynatın

Görüldüğü gibi, su tasarrufu nasıl yapılır diye düşünsek de aslında gözden kaçırabileceğimiz sayısız günlük yaşam adımı var! Örneğin çoğumuz bir bardak çay demlemek için çaydanlığı sonuna kadar dolduruyoruz… Bunun yerine sıcak içecekleri hazırlarken, ihtiyacınız kadar bardak su kaynatarak su, para ve enerji tasarrufu yapabilirsiniz.

9. Kaliteli ve mevsiminde beslenme benimseyin

Et ve süt ürünleri için hayvan yetiştirmek ve avokado gibi mahsulleri büyük ve sürdürülemez ölçekte hasat etmek inanılmaz derecede su harcıyor. Siz de bireysel et ve süt tüketimini azaltarak veya keserek; bunun yerine mevsim sebzeleri yiyerek su tasarrufuna yardımcı olabilirsiniz. Bunu yapmak ayrıca iklim değişikliğini önlemeye de katkı sağlar, çünkü et ve süt endüstrileri, küresel ısınmayı ciddi şekilde tetikliyor.

10. Sebzelerinizi buharda pişirin

Su kullanımını azaltmak ve daha fazla doğal besin maddesini korumak için yemeklerinizi buharda pişirin. Eğer onları kaynatırsanız kalan suyu çorbalarda kullanmayı düşünün. Veya soğumaya bırakın ve bitkileri sulamak için kullanın.

11. Tesisatları kontrol edin

Mutfak borularınızı ve bulaşık makinesi hortumunda ince sızıntı olup olmadığını düzenli olarak kontrol edin. Evinizdeki stop vanasının nerede olduğunu öğrenin ve açıp kapatabildiğinizden emin olun. Böylece olası bir boru patlağında evinizi sular altında kalmadan akışı kesebilirsiniz. Ayrıca su tesisatı için bir iletişim numarası bulun, böylece bir sızıntı yakaladığınızda ona haber verebilir, suyun israfını hızlıca durdurabilirsiniz.

12. Su gaspçılarına para vermeyin

Dünyanın dört bir yanında arazi satın alan bazı şirketler ve yatırımcılar, su kıtlığına ve kirliliğe katkıda bulunuyor. Hatta bazen yerel halkın suya erişimini engelliyor, su yollarını kirletiyor veya kaynakları tüketiyor. Sonuçta yerel toplulukların tarım yapma ve güvenli içme suyuna erişme becerileri olumsuz biçimde etkileniyor.

Bu nedenle birikimlerinizin veya emekli maaşınızın nereye yatırıldığını bildiğinizden emin olun. Ayrıca kullandığınız ürünleri üreten şirketlerin yerel su kaynaklarını nasıl kullandığını da kontrol edin. Bu şekilde, su israfını ve kirlenmeyi destekleyip desteklemediğinizi görebilirsiniz.

Su tasarrufu nasıl yapılır, artık biliyorsunuz. Siz de tüm bu bireysel önlemlerle hem doğrudan hem de dolaylı su tüketimini; başka bir ifadeyle gezegendeki su ayak izinizi azaltabilir; gelecek nesillere daha sağlıklı bir yaşam bırakabilirsiniz.

Kaynaklar: en.reset.org, friendsoftheearth.uk

İlginizi çekebilir: Karbon ayak izini azaltmak için etkili ipuçları