Beyin stres altındayken normalden farklı davranır. Kalp atışlarının hızlanmasına neden olan kortizon hormonunu salgılar ve düşüncelerimizi bulanıklaştırır. İşin kötü yanıysa, tam anlamıyla net düşünemiyor olmamız, sağlıklı düşünemediğimizin farkına da varamamıza neden olur. Bu nedenle, böyle anlarda yanlış kararlar verebilir ve olumsuz şeyleri daha fazla yaşantılayabiliriz.
Peki böyle anlarda, işlerin daha da kötüleşmesini sağlayabilmemiz mümkün mü? Bir başka ifadeyle, vücudumuzda salgılanan kortizonla ve bulanık haldeki düşüncelerimizle beynimiz tam bir alarm halindeyken biraz sakin kalıp işlerimizi yoluna koymamızın bir yolu olabilir mi? Sinirbilimci Daniel Levitin’a göre; bu sorunun yanıtı evet. Levitin, büyük olumsuzlukların yaşanmasından hemen önceki sürece psikolojide ‘ölüm öncesi’ dendiğini ifade ediyor ve bazı yöntemlerle bu anlarda daha doğru davranabileceğimizi söylüyor. İşte Levitin’a göre zihnimizi düzenlemeye yardımcı olarak stres anında işimizi kolaylaştıracak şeyler:
Çevrenizi kullanın
Levitin, stres anında bir şeyleri unutmamamız için çevremizi kullanabileceğimizi ifade ediyor. Örneğin; bir sonraki gün yağmur yağacağını öğrendiğimizde, bunu ertesi gün hatırlamayı beklemek yerine, kapının hemen yanına bir şemsiye koyabilir ve bu şekilde yağmura hazırlıksız yakalanmaktan kaçınabiliriz.
İlginizi çekebilir: Bir odaya girdiğimizde oraya ne için geldiğimizi neden unuturuz?
Yazının gücünden faydalanın
Yazmak, sinirbilime göre, oldukça faydalı bir eylem. Bu şekilde yazdığınız bilgiyi beyninizde daha derin bir işleme tabi tutmuş oluyorsunuz ve bu da onu hatırlamanızı kolaylaştırıyor. Dolayısıyla stresli olduğunuz bir anda, daha önceden yazdığınız önemli bir bilgiyi de daha hızlı hatırlama şansınız oluyor. Ancak bu noktada elle yazmanın daha yararlı olduğunu, bilgisayarda yazmakla eş tutulamayacağını da belirtmeliyiz.
Levitin’dan zihnimizi organize etmeye dair ipuçlarını öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:
Mekansal hafızanıza güvenin
Ev içinde sürekli kaybettiğimiz bazı şeyler vardır. Kumanda, anahtarlar veya cep telefonunu bunlar arasında sayabiliriz. İşte bu gibi kolayca kaybolan eşyalar için daimi yerler belirlemeli ve örneğin; anahtarlarınızı sürekli kapının yanındaki askıya koymalısınız. Bu şekilde; bir süre sonra otomatik olarak anahtarlarınızı aynı yere koymaya başlayacak ve stresli olduğunuz bir anda kaybettiğiniz anahtarlarla uğraşmayacaksınız.
Daniel Levitin’ın stresli anlarda doğru davranabilmeyi anlatan TED konuşmasını aşağıdaki videoda bulabilirsiniz:
İlginizi çekebilir: Stresi yönetmek için kullanabileceğiniz 12 maddelik eylem planı
Kaynak:
CBC Radio
TED