Sosyal medya konusunda en çok merak edilen şeylerden biri, nasıl oluyor da bazı mesajlar, fotoğraflar veya fikirler hızla yayılırken diğerleri ilgi görmeden kalıyor? Bu farklılığın nedeni sadece içeriğin kendisinden kaynaklanıyor olamaz. İçeriğin yanı sıra paylaşımın yapıldığı ağın bazı özellikleri olmalı ve bu özellikler sayesinde bazı fikirler diğerlerinden daha fazla yayılıyor olmalı.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Kristina Lerman ve arkadaşlarının araştırması sayesinde artık bu sorunun yanıtını bulmak mümkün. Lerman ve ekip arkadaşları, sosyal ağlarla ilişkili sıra dışı bir ilüzyon olduğunu ve bu ilüzyonun bazı hileler yapabildiğini keşfetti. İşte bu, neden bazı şeylerin hemen popülerleştiğini veya bazı riskli veya anti-sosyal davranış örneklerinin kolayca yayılabildiğini açıklıyor.
İlgili yazı: Daha mutlu olmanızı sağlayacak sosyal medya alışkanlıkları
Sosyal ağları paradoksal bir yapısı olduğu zaten biliniyordu. Hatta en bilinen örnek de arkadaşlık paradoksu: Arkadaşlarınızın ortalama arkadaş sayısı, sizin arkadaş sayınızdan daha fazla. Bunun nedeni, sosyal ağlardaki arkadaş dağılımının bir çeşit güç yasasına göre olması. Yani birçok insanın arkadaş sayısı az iken, sadece çok az insanın arkadaş sayısı fazla oluyor. Böylelikle birçok insan ortalamayı yakalayamıyor. Bu sadece arkadaş sayısı için geçerli değil. Örneğin Twitter’da takip ettiğiniz insanlar, sizden daha fazla mesaj giriyor. Bu liste böyle uzayıp gidiyor.
Lerman ve ekibindeki diğer araştırmacılar da benzer bir paradoks daha keşfetti ve buna “çoğunluk ilüzyonu” demeyi uygun gördü. Buna göre bir kişi kendi sosyal ağındaki arkadaşlarının birçoğunda belli bir davranışı veya paylaşımı çok fazla görebilir ancak bu, sosyal ağın bütününde az olabilir.
Lerman ve ekibi bu ilüzyonu kanıtlamak için teorik bir örnekten yararlandı. 14 düğüm noktası olan ve birbirine bağlı ufak bir ağ düşünün, aynı gerçek bir sosyal ağ gibi. Araştırmacılar daha sonra bu düğüm noktalarından üçünü renklendirdi ve geri kalan düğüm noktalarından kaç tanesinin tek bir adımda birbirleriyle bağlanacağını gözlemlemeye başladılar.
Hazırlanan düzeneği üstteki iki görselde görmek mümkün. Soldaki örnekte, renksiz noktalar, daha fazla. Sağdakinde ise tam tersi. Oysa her iki örnekte de ağın yapısı aynı. Farklı olan tek şey, renkli noktaların yeri.
İlgili yazı: Sosyal medyanın üzerinizdeki 5 etkisi ve bunları kontrol etmenin yolları
İşte çoğunluk ilüzyonu tam olarak böyle bir şey. Bir şeyin yarattığı yerel etki, o şeyin küresel gerçeğinden çok farklı olabiliyor. Bunun nedenini görmek o kadar da zor değil. Çoğunluk ilüzyonu, en popüler noktaların renklendirilmesiyle oluşuyor. Yani bağlantı sayısı daha fazla olan noktalar renklendirildiğinde, etki gücü daha fazla oluyor.
Lerman ve ekip arkadaşları bu teorik örneği gerçek sosyal ağlara uyguladıklarında da aynı sonucu elde ettiler. Takipçileri daha aktif olan sosyal medya hesaplarının etki gücü diğerlerinden daha fazla oluyor. Buradan şunu çıkarmak mümkün; çoğunluk ilüzyonu, kalabalıkların doğru olmayan bir şeye inandırılması için kullanılabilir. Üstelik bu fenomen, bazı içeriklerin nasıl daha hızlı yayılırken, diğerlerinin neredeyse hiç yayılmamasını da açıklıyor.
Kaynak:
MIT Technology Review
Finnpr