X

Sosyal çocuk: Arkadaşlarıyla ve yakın çevresiyle iyi anlaşan çocuklar yetiştirmek

İster evde olsun, ister okulda, isterse de sokakta, her ortamın ayrı bir davranışı, bambaşka bir deneyimi vardır çocuk üzerinde. Çocuklar bazen bir ortamda onaylanan davranışlar sergilerken, bir başka ortamda uygunsuz davranabilmektedirler. O halde nedir bu ortam geçişlerinde çocukları zorlayan? Paylaşamama, tartışmalar, itişmeler, bağırışmalar, şikayetler… Her anne-baba zaman zaman bu sözcüklerle karşı karşıya kalmakta, nasıl bir tutum sergileyecekleri konusunda kafa karışıklığı yaşayabilmektedirler. Sosyal beceriler, sosyal ortamlar, sosyal yaşantılar. Haydi çocuklarımızı “sosyal”leştirelim!
Sosyal beceri; bir çocuğun, insanlarla veya insanların yer aldığı gruplarla nasıl bir etkileşim başlatıp sürdürdüğünü, kurulan etkileşimsel ortamda çocuğun sergilediği davranışları ve bu davranışlardan doğan duygu durumunu kapsamaktadır. Sosyal beceri gerektiren ortamlarda sergilenen uygun olan ve uygun olmayan davranışları biz yetişkinler, zaman içerisinde deneme-yanılma gibi gözlemsel yöntemlerle öğrenirken, girdiğimiz farklı ortamların gerekliliklerini öngörüp, ona göre davranmaktayız. Neden-sonuç ilişkisini kurma, gözlemsel öğrenme, sorun çözme ve durum yönetimi becerileri henüz gelişmemiş çocuklarda, sosyal beceri adaptasyonu zaman zaman zorlu olabilmekte, hem çocuk hem de aile için bu süreci yönetmek beceri öğretimi ve işbirliği gerektirmektedir.
Sosyal beceri öğretimine başlamadan önce, kendinize çocuğunuzla ilgili hedefler belirleyin. Evde, okulda veya dış ortamlarda uygun olmadığını düşündüğünüz davranışlarını not edin. Büyük hedefe ulaşabilmek için her zaman basit olandan başlayın. Böylece başardıkça, hem sizin hem de çocuğunuzun motivasyonu artacaktır.

Hedefinizi belirledikten sonra çocuğunuzla konuşun; çünkü işbirliği her zaman en anlamlı yöntemdir.

Hedefinizi belirledikten sonra çocuğunuzla konuşun. İşbirliği her zaman en anlamlı yöntemdir. Çocuğunuza açık ve net bir dil ile davranışının uygun olmadığını, bu davranışın neden sosyal ortamlarda kabul görmeyeceğini ve bu davranış yerine alternatif olarak nasıl bir uygulamada bulunabileceğini anlatın. Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerine mutlaka önem verin. Onu dinleyin ve uygun olmayan davranışları neden sergilediğini anlamaya çalışın. Size anlattıklarını not edin ve problemin ana kaynağını ve başlangıç noktasını bulup, desteklenmesi gereken becerileri belirleyin. Örneğin, oyuncaklarını paylaşmak istemeyen bir çocuk, oyuncaklarına çok değer verdiğini söylemesinin ötesinde, aslında arkadaşıyla nasıl iletişim kuracağını bilemiyor, etkileşimsel oyunun keyifli olabileceğini tahmin edemiyor ve arkadaşıyla oynarken nasıl davranacağını öngöremiyor olabilir. Böylece, “yalnız” bir oyun onun tercihi olabiliyor. Bu durumda, uygun olmayan davranışın belirlenmesinin dışında, üç beceri alanını belirlemiş olduk: Etkileşim başlatma-sürdürme, etkileşimsel oyun ve sosyal iletişim.

Neler yapabiliriz?

1. Çocuğunuza model olun

Çocuğunuza rol modeli olarak nasıl davranabileceğine dair çıkarsamada bulunmasına yardımcı olun.

Çocuğunuza gözlemsel öğrenme fırsatı sunmak, problemleri adlandırmadan ve telkinde bulunmadan, çocuğunuzun davranışsal olarak kendini izlemesi ve nasıl davranabileceğine dair çıkarsamada bulunması için en anlamlı yöntemlerden biridir. Çocuğunuzla sizin için değerli olan eşyalarınızı, yiyeceğinizi, anılarınızı paylaşın. Sözel veya sözsüz paylaşım çocuğunuzda, bu durum başkalarının da paylaşırken en az sizin kadar keyif alacağı izlenimi yaratır. Olumlu yaşantılar en güzel davranış artırıcılardır.

İlgili yazı: Güçlü bireyler yetiştirmek için çocukları kontrol altında mı tutmalı yoksa özgür mü bırakmalı?

2. Çocuğunuzun bu duruma alışması için fırsatlar yaratın

Etkileşimsel oyunlar ve sıra almalı oyunlar bu ortamı yaratmak için size yardımcı olabilir. Sıra almanın nasıl bir davranış olduğunu ona anlatın. Beklemenin kolay olmadığını ama onun ne kadar güzel başardığını söyleyin ve övün.

3. Hedeflerinizi her zaman küçükten büyüğe doğru yönetin

Çocuğunuzun en küçük paylaşımlarını bile övün, ödüllendirin. Sosyal davranışları pekiştirmek, çocuğunuzun öz güvenini de arttıracaktır. Uygulamalarınızdan sonra, çocuğunuzun hazır olduğunu düşündüğünüz zaman, evinize çocuğunuzun yakın arkadaşlarını davet edin. İlk önce bir arkadaş davet ederek başlayabilir, çocuğunuzun etkileşim ve oyun becerisi geliştikçe, kişi sayısını artırabilirsiniz. Her davette çocuğunuza ve arkadaşına minik sürprizler hazırlayarak, böylece onların oyununu, paylaşımlarını ve arkadaşlıklarını canlandırabilirsiniz.
Çocuğunuzla birlikte keyifli oyunlar ve paylaşımlar dileğiyle…

Uzm. Psk. Sandra Pasensya: Uzm. Psk. Sandra Pasensya, psikoloji eğitimini Fransa’da Sorbonne-Paris V-Üniversitesi’nde tamamlayarak, İngiltere’de Liverpool Üniversitesi’nden klinik psikoloji uzmanlığını onur derecesiyle almıştır. “Otizmli Çocukların Duyusal Süreçlerinin Davranış Problemlerine Etkisi” konulu uzmanlık tezi uluslararası platformda birinci seçilerek, Uzm. Psk. Sandra Pasensya’ya başarı ödülleri kazandırmıştır. Yurtdışındaki özel eğitim kurumlarında edindiği deneyimin ardından, davranış terapisti olarak başladığı yolculuğuna, Tohum Otizm Vakfı Rehberlik Birimi’ni kurarak devam etmiştir. Birçok araştırma ve bilimsel çalışmaya imza atan uzman psikolog, ulusal ve uluslarası kongrelere konuşmacı olarak davet edilmekte, başlattığı “Otizme Işık Tut” projesiyle sosyal sorumluluk çalışmaları kapsamında otizm farkındalığını daha geniş kitlelere tanıtmaktadır. Kurucusu olduğu RENKLER OTİZM AKADEMİSİ ile uzmanlık alanları olan psikoloji ve eğitimi, “psikoeğitim” çatısı altında buluşturarak, otizm alanına yenilikçi bir bakış açısı kazandırmıştır.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale