Her insan yaşamının bir bölümünde sivilce problemleri yaşayabiliyor. Peki, sivilce nedenleri neler? Cildimizde bulunan ve “gözenek” adı verilen küçük delikler yağ, bakteri, kir ve ölü cilt hücreleri tarafından tıkandığında “sivilce” veya “akne” denilen cilt problemleri gelişebiliyor. Sivilce, hayati tehlike oluşturmasa da son derece yaygın bir cilt hastalığı olarak biliniyor.(*) Özellikle şiddetli olduğunda acı verici olabiliyor ve duygusal sıkıntılara da yol açabiliyor. Örneğin yüzünüzde beliren bir sivilce, özgüveninizi etkileyebiliyor ve zamanla kalıcı fiziksel yara izlerine neden olabiliyor. Neyse ki sivilce için pek çok etkili tedavi seçeneği bulunuyor. İşte sivilcelerle ilgili bazı basit gerçekler:
- Sivilce problemi, 11- 30 yaşları arasındaki her 4 kişiden 3’ünü etkiler.(*)
- Tehlikeli değildir, ancak bazı ciltlerde iz bırakabilir.
- Tedavi süreci, ne kadar şiddetli ve kalıcı olduğuna bağlı olarak değişebilir.
- Risk faktörleri arasında genetik, adet döngüsü, kaygı ve stres, sıcak ve nemli iklimler, yağ bazlı makyaj kullanımı ve sivilce sıkma gibi durumlar yer alabilir.
Sivilce nedenleri ve sivilce tedavisi hakkında daha fazlasını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edin.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Sivilcelerin belirtileri nelerdir?
Sivilce nedenleri hakkında daha fazlasını açıklamadan önce belirtilerine bakmakta fayda var. Sivilceler, vücudunuzun hemen her yerinde ortaya çıkabilir. Ama en sık yüzünüzde, sırtınızda, boynunuzda, göğsünüzde ve omuzlarınızda gelişir. Eğer bu sorundan muzdaripseniz genellikle beyaz veya siyah olduklarını fark edeceksiniz. Hem siyah hem de beyaz noktalar “komedon” olarak da bilinir.
Siyah noktalar, genelde cildin yüzeyinde bulunur ve havadaki oksijen nedeniyle siyah bir görünüme sahiptir. Beyaz noktalar ise cildin yüzeyinin hemen altında kapalı şekilde yer alır ve bu da onlara beyaz bir görünüm kazandırır.
Sivilce konusunda en sık görülen lezyonlar, beyaz nokta ve siyah nokta iken, başka tipler de ortaya çıkabilir. Enflamatuar lezyonların cildinizde yaraya neden olma olasılığı daha yüksektir. Bu sivilce türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Papüller: İltihaplı veya enfekte kıl köklerinin neden olduğu küçük, kırmızı, kabarık şişliklerdir.
- Püstüller: Uçlarında irin bulunan küçük kırmızı sivilcelerdir.
- Nodüller: Cildinizin yüzeyinin altında katı, genellikle ağrılı topaklardır.
- Kistler: Cildinizin altında irin içeren ve genellikle ağrılı olan büyük topaklardır.
Sivilce nedenleri
Peki, hangi bölgede neden sivilce çıkar? Mesela yüzde çıkan sivilceler neyin habercisi? Vücuttaki sivilcelerin anlamı, konu sivilce olduğunda en fazla merak edilen soruların başında geliyor. Bunu anlamak için öncelikle sivilce nedenlerini anlamak gerek.
Sivilceler, yukarıda da belirttiğimiz gibi çoğunlukla cildinizdeki gözenekler yağ, ölü deri veya bakteriler ile tıkandığında oluşabilir. Cildinizdeki her bir gözenek bir folikülün açılmasıdır. Folikül, bir kıl ve bir yağ bezinden oluşur. Yağ bezi sebum (yağ) salgılar ve bu sebum kıla doğru ilerler, gözeneklerden dışarı çıkar ve cildinize ulaşır. Sebum, cildinizi yağlı ve yumuşak tutar. Yağlama işleminde meydana gelen bir veya birden fazla sorun, sivilce oluşumuna neden olabilir. Bu sorunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Folikülleriniz tarafından çok fazla yağ üretildiğinde,
- Ölü deri hücreleri gözeneklerinizde biriktiğinde,
- Gözeneklerinizde bakteri biriktiğinde,
Tüm bunlar, sivilce gelişimine katkıda bulunabilir. Bakteriler tıkanmış bir gözenekte büyüdüğünde ve yağ dışarı çıkamadığında, sivilce ortaya çıkabilir.
Sivilce nedenleri: Sivilce oluşumu için risk faktörleri neler?
Geçmeyen sivilce sebepleri konusunda; sivilceye neden olabilecek risk faktörlerini anlamanın yardımı olabilir. Neden sürekli sivilce çıkar, merak ediyorsanız okumaya devam edin.
Birçok insan çikolata veya patates kızartması gibi yiyeceklerin sivilce oluşumuna neden olacağına inanıyor. Bu efsanelerle ilgili bilimsel bir destek bulunmamakla birlikte, sivilce oluşumu için belirli risk faktörleri elbette mevcut:
- Ergenlik veya hamilelikten kaynaklanan hormonal değişiklikler
- Bazı doğum kontrol hapları veya çeşitli ilaçlar
- Ekmek, cips gibi rafine şeker veya karbonhidrat açısından yüksek bir diyet
- Sivilce sorunu yaşayan ebeveynlere sahip olmak en yaygın risk faktörleri arasında.
İnsanların en çok ergenlik döneminde sivilce geliştirme riski altında olduğu düşünülüyor. Çünkü bu süre zarfında vücut, hormonal değişikliklere uğruyor. Bu değişiklikler yağ üretimini tetikleyerek sivilce riskinin artmasına neden olabiliyor. Ergenliğe bağlı hormonal sivilce, yetişkinliğe ulaştığınızda genellikle azalıyor veya düzelebiliyor.
Neden sürekli sivilce çıkar?
Eğer geçmeyen veya azalmayan bir sivilce sorunu yaşıyorsanız yaşam alışkanlıklarınızı gözden geçirmeniz faydalı olabilir.
- Cildinize temas eden saç şekillendirme ürünleri, zaman zaman sivilce oluşumuna yol açabilir.
- Yüz epilasyonu (ağda, jilet vb. yöntemlerle) beklenmedik bir şekilde sivilceye neden olabilir.
- Çok fazla komedonojik cilt bakım ürünü kullanmak, cildi ağırlaştırarak sivilcelere neden olabilir.
- Makyaj temizleyiciniz veya makyajınızı yeterince temizlememeniz sivilceleri tetikleyebilir.
- Yeni bir yere seyahat etmek, dolayısıyla farklı çevre koşullarına maruz kalmak da cildinizde hasara yol açabilir, sivilcelere katkıda bulunabilir.
- Ağır güneş kremleri, sivilce sorunlarını teşvik edebilir.
- Akne riskini artıran hormonal değişikler, beraberinde stres artışına neden olabilir. Stres ise sivilce oluşumunun yaygın nedenleri arasında yer alır.
- Cep telefonları, sivilceye neden olabilecek bakterileri yüzünüze taşıyabilir.
- Kuru cilt ve yağlı cilt gibi cilt tipleri, sivilce oluşumunun olası suçluları olabilir.
Yaşam alışkanlıklarınızı gözden geçirmenize rağmen sivilce probleminiz devam ediyorsa, mutlaka bir dermatoloğa başvurun. Doktorunuz sivilce nedenleri arasından sizinkini tespit edecek ve size en uygun sivilce tedavisini uygulayacaktır.
Sivilce tedavisi: Sivilceler nasıl geçer?
Vücuttaki sivilcelerin anlamı, geçmeyen sivilce sebepleri gibi konuları detaylıca açıkladıktan sonra, sivilceler nasıl geçer, gelin daha yakından inceleyelim. Sürekli olarak sivilce sorunu yaşayan kişiler 1 gecede sivilce kurutma, 1 saatte sivilce yok etme gibi gerçekçi olmayan mucizevi tedaviler arayabiliyor. Peki sivilce en hızlı nasıl geçer? Sivilce kaç günde iyileşir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, sivilce belirtileriniz varsa doktorunuz cildinizi inceleyerek teşhis koyabilir. Doktorunuz en iyi tedaviyi belirlemek için lezyon türlerini ve ciddiyetlerini belirleyecektir. Bununla birlikte sivilce tedavisi konusunda izlenebilecek yolları şu şekilde açıklamak mümkün:
Evde bakım: Sivilce evde nasıl geçer?
Sivilceleri önlemek ve temizlemek için evde deneyebileceğiniz birkaç kişisel bakım yöntemi var. Sivilce için ev tedavileri arasında bilinen en yaygın uygulamalar aşağıdaki gibi:
- Fazla yağ ve kiri temizlemek için cildinizi her gün yumuşak bir temizleyici ürünle temizleyebilirsiniz.
- Saçınızı düzenli olarak şampuanlayın ve yüzünüzden uzak tutun.
- Su bazlı veya “komedojenik olmayan” (gözenekleri tıkamayan) etiketli makyaj malzemeleri kullanın.
- Bakteri ve fazla yağı yayan sivilceleri sıkmayın veya ellemeyin.
- Şapka veya sıkı saç bandını çok sık takmayın.
- Yüzünüze dokunmayın.
İlaç tedavisi: Sivilceler için ne iyi gelir?
Eğer evde kişisel bakımınıza dikkat etmeniz sivilcelerinize yardımcı olmazsa, reçetesiz satılan bazı içeriklerden yardım alabilirsiniz. Bu içeriklerin çoğu, bakterileri öldürmeye veya cildinizdeki yağı azaltmaya yardımcı olabilecek bileşenler içeriyor ancak en etkili sonucu alabilmeniz için doktor kontrolünde kullanılması gerekiyor:
- Benzoil peroksit: Birçok sivilce kremi ve jelinde bulunur. Mevcut sivilceleri kurutmak ve yenilerini önlemek için kullanılır. Benzoil peroksit ayrıca sivilceye neden olan bakterileri öldürür.
- Kükürt: Bazı losyonlarda, temizleyicilerde ve maskelerde bulunan kendine özgü kokusu olan doğal bir bileşendir.
- Resorsinol: Ölü deri hücrelerini çıkarmak için kullanılan daha az yaygın bir bileşendir.
- Salisilik asit: Genellikle sabunlarda ve yüz yıkama ürünlerinde kullanılır. Gözeneklerin tıkanmasını önlemeye yardımcı olur.
Bazen sivilce belirtileri yaşamaya devam edebilirsiniz. Eğer geçmeyen sivilce sorununuz varsa tıbbi yardım alın. Doktorunuz semptomlarınızı azaltmaya ve yara izini önlemeye yardımcı olabilecek bazı ilaçlar reçete edebilir:
- Oral veya topikal antibiyotikler, iltihabı azaltır ve sivilcelere neden olan bakterileri öldürür. Tipik olarak, antibiyotikler yalnızca kısa bir süre için kullanılır, böylece vücudunuz direnç oluşturmaz ve sizi enfeksiyonlara yatkın hale getirmez.
- Retinoik asit veya reçeteli benzoil peroksit gibi topikal kremler genellikle reçetesiz tedavilerden daha güçlüdür. Yağ üretimini azaltmak için çalışırlar. Benzoil peroksit sivilceye neden olan bakterilerin antibiyotiklere direncini önler. Aynı zamanda orta derecede komedon yok edici ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Sivilce nasıl önlenir?
Sivilceleri önlemek zordur. Ancak doğru tedavi ile birlikte sivilcelerin önlenmesine yardımcı olacak adımlar atabilirsiniz:
- Yüzünüzü yağsız bir temizleyici ile günde iki kez yıkayın.
- Fazla yağı gidermek için doktor önerisiyle sivilce kremi kullanın.
- Yağ bazlı makyaj ürünlerinden kaçının.
- Makyajınızı çıkarın ve yatmadan önce cildinizi iyice temizleyin.
- Egzersiz yaptıktan sonra duş alın.
- Dar giysilerden kaçının.
- Sağlıklı bir diyet benimseyin.
- Yaşamınızdaki stresi azaltın.
Sivilcelerinizi yönetmek için benimseyebileceğiniz stratejiler hakkında daha fazla bilgi edinmek için doktorunuzla konuşun.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Uplifers Cilt Bakımı Koleksiyonu’nu incelemek ve ürünleri satın almak için tıklayın.Uplifers Cilt Bakımı Koleksiyonu’
İlginizi çekebilir:
Sivilceler sağlığınızla ilgili önemli şeyler anlatıyor olabilir
Fiddy Metodu: Gözenekleri temizleyerek siyah noktalardan arındıran cilt bakım trendi
Kaynaklar: American Academy of Dermatology Association, Healthline, Cleveland Clinic