Şikayet etmek her zaman kötü değildir: Verimli şikayet nedir?

Onları tanıyorsunuz. Hani durmadan şikayet eden insanlardan bahsediyorum. Onlar şikayet edecek konu sıkıntısı hiç çekmezler. En kötü ihtimalle havadan şikayet ederler, trafikten şikayet ederler, anlayacağınız ne yapıp edip mutlaka şikayet edecek bir konu bulurlar. Eğer siz de bu şikayetçiler grubunun asil bir üyesi olduğunuzu düşünüyorsanız yazımızı okumaya devam edin.

Hayatta en önemli unsurlardan biri dengedir. Dolayısıyla hiç şikayet etmemek gibi bir hedef olamaz. Ayrıca şikayet etmek bizi harekete geçirdiği zaman işe yarayan bir eylemdir. Bazen şikayet etme isteğimiz bize bir şeylerin yolunda gitmediğini gösterir. Diyelim bir restoranda yemek yiyorsunuz, çorbanız sıcak değil, salatanız taze gözükmüyor. İşte bu durumda ettiğiniz şikayet, sizi hoşunuza gitmeyen bir durumu düzeltmeniz açısından harekete geçireceği için verimli bir şikayettir. Yani eğer şikayet etme eylemimiz bizi bir durumu düzeltmeye, iyileştirmeye sevk ediyorsa faydalı bir eylem olarak görülebilir. Şikayeti verimli bir hale dönüştüren anahtar kelimeyse “harekete geçmektir”. Evet şikayetlerimiz ancak bizi harekete geçiren bir tarzdaysa verimlidirler. Örneğin hava durumundan şikayet etmek, hava durumunu değiştirme üzerinde hiçbir gücümüz olmadığı için verimsiz bir şikayettir.

Bir de değiştirme gücüne sahip olduğumuz halde değiştirmek yerine sadece şikayet etmekle yetindiğimiz durumlar vardır. Diyelim işinizden çok şikayetçisiniz. Bu şikayetinizi sık sık ailenizle, arkadaşlarınızla paylaşıyorsunuz. İşinizle ilgili ettiğiniz şikayetlerde, durumun içeriğine bağlı olarak yapabileceğiniz birçok şey varken, eğer hiçbir şey yapmayıp sadece şikayet etmeye devam ediyorsanız verimsiz bir şikayet örneği sergiliyorsunuz demektir. Bu tip bir şikayet etme tarzı bizi kurban psikolojisine sokar, bizi pasifleştirir. Sürekli bu şekilde şikayet edip durmak yüzünden hayatımızı kendimiz yönetmiyormuşuz gibi hissedebiliriz. Oysa hayat bizim başımıza gelen bir şey değildir, verdiğimiz kararlar neticesinde hayatımızı biz şekillendiririz.

Peki insanlar neden bu kadar şikayet edip duruyorlar? Şikayet etmek risksizdir, şikayet etmek bedavadır, şikayet etmek güvenlidir. Uzun lafın kısası çözüm üretmek, harekete geçmek zor ve korkutucu, şikayet etmekse tanıdık ve kolaydır. Değiştirebilecekleri konular hakkında harekete geçmek yerine şikayet etmeyi yeğleyen insanların bu durumdan bir çıkarları olabilir. Şikayet ederek ilgi çekmeyi arzuluyor olabilirler örneğin. Ya da kişi kendini sabote eden bir yapıya sahiptir ve şikayet etmeyi bu amaç için kullanıyordur. Siz de şikayet etmeyi bir harekete geçme aracı olarak kullanmak yerine, sadece şikayet edip duruyorsanız bunun neden böyle olduğunu hiç düşündünüz mü? Durmadan şikayet ederek kendinizi sabote ediyor olabilir misiniz? Şikayet etmenizin ardında yatan neden, kendinizi yeterince sevmemeniz mi?

Sık sık şikayet etmek insanın enerjisini tüketebilir. Şikayet etmek için harcadığınız enerjiyi hayatınızı daha güzel bir hale getirmek için harcamaya ne dersiniz? Bir deftere, sürekli olarak şikayet ettiğiniz konuların bir listesini yapın. Aralarından hangileri sizi en çok rahatsız ediyor? Bu konulardan hangilerini düzeltebilir ya da değiştirebilirsiniz? Diyelim kilonuzdan şikayetçisiniz. Bu konu hakkında neler yapabilirsiniz?

Gelelim listenizde olan ama değiştiremeyeceğiniz konulara. Artık bu konular hakkında şikayet etmek yerine onları kabullenebilir misiniz? Unutmayın şikayet etme konusunda önümüzde iki seçenek var, ya şikayet ettiğimiz konuyu kabul edip artık o konu hakkında şikayet etmeyeceğiz, ya da şikayet ettiğimiz konuyu düzeltmek için harekete geçeceğiz. Gördüğünüz gibi seçenekler arasında “bir konu hakkında durmadan şikayet edip enerjimizi boş yere harcamak” yok.

Size tüm enerjinizi faydalı şekilde kullanacağınız günler diliyorum. Bu arada size bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık Öz Sevgi eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için [email protected] adresine yazabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

İlginizi çekebilir: Pozitif psikolojiyi günlük hayatınızda nasıl uygulayabilirsiniz?