X

“Sen ne düşünürsen O’sun”: İrrasyonel inançlarınızın farkına varın

“Dostum sen düşünceden ibaretsin.
Gerisi et ve kemiktir.
Gül düşünürsen gülistan
Diken düşünürsen dikenlik olursun”
Mevlana

Evet, yazımın başlığı için ilham aldığım Mevlana’nın da dediği gibi biz ne düşünürsek oyuz. Peki senin zihninin içi ne alemde? Gün boyunca zihninin içinden kendin, yaşantın ve dünya hakkında ne gibi düşünceler geçiriyorsun? Bazı düşüncelerinin, hayatını olumsuz bir şekilde etkilediğinin farkında mısın?

Kendimiz ve dünya hakkındaki düşüncelerimiz çocukluk dönemimizde hayatımızdaki otorite figürleri tarafından şekillendirilir. Belki ailen seni, şanssız bir aile olduğunuza dair bir inançla yetiştirdi ya da belki senden hayatının her alanında mükemmellik bekledi. Şimdi ailenden duyduklarının sadık bir mirasçısı olarak, küçükken sana söylenilen lafları bu sefer sen kendine söylüyorsun. Hoşuna gitmeyen düşüncelerinle sürekli bir mücadele içindesin. Ve haklı olarak bu durum seni epey yoruyor. Peki bu konu hakkında neler yapabilirsin?

Düşüncelerinle savaşma, onları kabullen

Şimdi ilk başta yazımın başlığıyla çelişkili gibi görünen bir konseptten bahsedeceğim; düşüncelerimizi kabul etmekten. Eğer biz ne düşünürsek oysak, negatif düşüncelerimizle savaşıp onlardan kurtulmaya çalışmamız gerekmez mi? Bu sorunun cevabı koca bir hayır. Senin de başına gelmiştir. Hoşumuza gitmeyen bir düşüncemizden kurtulmaya çalıştıkça, o düşünce iyice güçlenir ve kimi zamanda günümüzü yaşamımızı engeller.

Zen Budizmde sık sık kullanılan bir benzetme vardır; zihnin gökyüzüdür, düşüncelerinse bulutlar. Tıpkı gökyüzünde geçip giden bulutlar gibi, düşüncelerin de zihninden geçip giderler. Genelde hepimiz bize sıkıntı veren düşüncelerden kaçma eğilimi gösteririz. Ancak hoşumuza gitmeyen düşüncelerimizden kaçmak yerine onları kabullendiğimizde, o tip düşüncelerin bizim üzerimizdeki hükmü azalacaktır.

Bir dahaki sefere kafanın içine seni rahatsız eden düşünceler dolmaya başladığında, hiçbir şey yapmadan sadece düşüncelerini izle. Ve düşüncelerinden kaçmak yerine onları selamla. Hoşuna gitmeyen düşüncelerinden korkma. Onlar sadece düşünce, sana hiçbir zarar veremezler. Bizi rahatsız eden düşüncelerimize onları yargılamadan ve de onlardan korkmadan yaklaşmayı öğrendiğimizde, zihnimizde pozitif düşünceleri yeşertmemiz kolaylaşacaktır. Bu arada olumsuz düşüncelerimizi kabullenmemiz yerimizde saymak olarak algılanmamalı. Psikolojide hümanistik yaklaşımın öncülerinden olan Amerikalı psikolog Carl Rogers’ın da söylediği gibi “En ilginç ikilem, kişinin ancak kendini olduğu gibi kabul ettikten sonra değişebilmesidir.

İrrasyonel inançlarının farkına var

Düşüncelerini kabullenmeye başladıktan sonra, artık onları objektif bir şekilde analiz edebilirsin. Sana bunu yapmanda yardımcı olacak yöntemlerden biri Akılcı Duygucu Davranışçı Terapi olabilir. Bilişsel-davranışçı bir yaklaşım olan Akılcı Duygucu Davranışçı Terapi (Rational-Emotive Behavior Therapy-REBT), bir kişilik kuramı ve psikoterapi yöntemi olarak Dr. Albert Ellis tarafından geliştirilmiştir.

Ellis’e göre duygularımızı belirleyen temel durum düşüncelerimizdir. İçsel konuşmalar kişinin inanç sistemini oluşturur. Ellis’in kuramı rasyonel ve irrasyonel inançlar üzerine kurulmuştur. İrrasyonel inançları Ellis (1971) bireylerin kendisini başarısızlığa, yenilgiye uğratan, onları işlevsiz kılan ve yaşamlarını zora sokan düşünceler olarak tanımlamaktadır (Akt. Yıldırım, 2016). İrrasyonel inançlar gerçeklikle uyumlu değildir, mantık dışıdır, katıdır, yanlıştır ve dogmatiktir, aşırı genellemelere neden olur, kişinin hedeflerine ulaşmasını engeller (Dryden ve Neenan, 2004).

Ellis’e göre dört tip irrasyonel (akılcı olmayan) inanç vardır:

  1.  Aşırı talepkarlık: İrrasyonel inançların temeli olarak görülür. Bunlar -meli, -malı kalıplarını bulunduran ifadelerdir. Örnek; “Hiç hata yapmamalıyım, hep mükemmel olmalıyım” gibi.
  2. Felaketleştirme: Kişinin başına gelen olayları olduğundan daha kötü görmesidir. Örneğin terfi edilmeyen kişinin bunu çok kötü bir durum olarak algılaması.
  3. Rahatsız olmaya katlanamamak: Kişinin ortaya çıkması olası durumlara ve sonuçlara katlanamayacağına yönelik irrasyonel inançları. Örnek; “Öfkeli olmak katlanılmaz bir duygu ve ben bu tür hisler içinde olmaya katlanamıyorum.
  4. Kendini veya diğerlerini veya hayatı değersizleştirme: “Takdir edilmemem benim değersiz biri olduğumu gösterir” inancı kişinin kendini veya diğerlerini değersiz gördüğü durumdur (Ellis, & Dryden, 1997, Akt. Yıldırım, 2016).

Kişi yaşadıklarına dair irrasyonel bir inanca sahip olmasından ötürü depresyon, kaygı, öfke, kendinden nefret etme, kendini eleştirme ve kendini eksik görme gibi duygular yaşayabilir. Sürekli olarak mükemmeliyetçilik beklentisi içinde olmak, olayları felaketleştirme ve diğer irrasyonel inançlar kişiyi yorabilir, hayattan zevk almasını engelleyebilir. Çalışmalarında Akılcı Duygucu Davranışçı Terapi teknikleri kullanan bir psikoloğun da desteğiyle olumsuz düşüncelerinizin, irrasyonel inançlarınızın hayatınızı negatif şekilde etkilemesinin önüne geçebilirsiniz. Size zihninizin içinde gül bahçesi oluşturduğunuz günler diliyorum.

2021 yılını “Kendini Sevme ve Hayatı Güzelleştirme Yılı” ilan ettim. Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşıyorum. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Dryden, W. ve Neenan, M. (2004). The rational emotive behavioural approach to therapeutic change. London: Sage Publications.
Ellis, A. (1971). Reason And Emotion İn Psychotherapy. New York: Lyle Stuart.
Ellis, A. & Dryden.W. (1997). The Practice Of Rational Emotive Behavior Therapy (2nd Ed.). NY: Springer Publishing Company.
Yıldırım, R. D. (2016). İrrasyonel İnanışların Ontolojik İyi Olma Değişkenleri İle Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. T.C.İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı.

İlginizi çekebilir: Yaşamınızı şekillendirin: Kendinize yaşatmak istediğiniz gerçekliği iyi seçin

 

Psikolog Rana Kutvan: İstanbul doğumlu olan Rana Kutvan lise öğrenimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı. Önce LCC’de bir sene akabinde de İstasyon Sanat Merkezi’nde iki sene süren bir moda eğitimi aldıktan sonra çeşitli firmalarda stilist olarak görev aldı. 1997-2008 tarihleri arasında New York’ta ikamet etti. Türkiye’de almış olduğu moda eğitimini Parsons School of Design’dan almış olduğu derslerle pekiştirdi. Kutvan moda eğitiminin yanı sıra City University of New York’a bağlı Hunter College’da Psikoloji ve Sanat Tarihi üzerine çift anadal lisans eğitimi görerek cum laude (yüksek onur) derecesiyle mezun oldu. Hunter College’a devam ettiği süre zarfında dünyanın önde gelen psikologlarından Albert Ellis’in Enstitüsünde staj yaptı. Bu staj süresince Ellis’in bulmuş ve de geliştirmiş olduğu Rational Emotive Behavior Therapy (REBT)’i yakından inceleme fırsatı buldu. Kutvan, Albert Ellis Enstitüsündeki stajının yanı sıra New York’un önemli psikoloji enstitülerinin düzenlediği workshoplara katıldı. Kutvan 2008 Mayıs ayında Türkiye’nin ilk Kişisel Gelişim ve Stil Danışmanlığı merkezi Karakter A’yı kurdu. Kurumsal ve bireysel hizmetler veren Rana Kutvan’ın referansları arasında Braun, CNN TÜRK, Aras Kargo, TURKCELL, Kuveyt Türk, Doğan Holding gibi şirketler vardır. Kutvan bireylere ve kurumlara Stres Yönetimi, Kadın Liderliği, İş Özel Yaşam Dengesi, Zaman Yönetimi, Kadın Ruhu isimli workshop çalışmaları düzenlemektedir. Kutvan Karakter A’nın yanı sıra 2008-2012 tarihleri arasında Profesör Dr. Kerem Doksat’dan süpervizyon aldı. Kutvan psikoloji ve kişisel gelişim çalışmalarında holistik bir yaklaşım uygulamaktadır. Rana Kutvan anadili olan Türkçe’nin yanı sıra anadili düzeyinde İngilizce, iyi derecede Fransızca, İtalyanca konuşmaktadır.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale