Dengeli bir beslenme, tip-2 diyabet yani şeker hastalığı için en önemli faktörlerden bir tanesidir. Kısa vadede yediğiniz yemekler ve atıştırmalıklar kan şekeri düzeylerinizi etkilerler ancak uzun vadede yeme alışkanlıklarınız şeker hastalığı kaynaklı komplikasyonlara dair risk oluşturur.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Porsiyonları kontrol altında tutun
Eğer fazla kiloluysanız, beden ağırlığınızın %5-10’unu vermek kan şekeri düzeylerinizin düşmesine yardımcı olur. Ayrıca kilo vermek şeker hastalığının yaygın bir komplikasyonu olan kalp hastalıkları geliştirme riskinizi de azaltır. Sağlıklı kiloya ulaşmanın ve orada kalmanın en doğru yolu ise porsiyon kontrolü uygulamaktır.
Mevcut kilonuza, yeme alışkanlıklarınıza, tıbbi geçmişinize bağlı olarak doktorunuz aldığınız kalorilerin azaltılmasını talep edebilir. Porsiyon kontrolü kan şekeri düzeylerinin hedef aralıkta kalmasına yardımcı olur.
Besin yoğunluğu yüksek gıdalar seçin
Besin yoğunluğu yüksek ve çeşitli gıdalar tüketmek, bedeninizin besin bakımından ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olacaktır. Besin yoğunluğu yüksek gıdalar demek, içerisinde vitamin ve mineraller başta olmak üzere besinlerin bol bulunduğu ancak kalori değerinin olabildiğince düşük olduğu gıdalar demektir.
Bazı besin yoğunluğu yüksek gıdalar şöyle:
- meyve ve sebzeler
- baklagiller
- tam tahıllar
- kuruyemişler ve çekirdekler
- yağsız protein kaynakları
- balık ve yumurta
- süt ürünleri
Ancak sağlık ihtiyaçlarınıza bağlı olarak doktorunuz bazı gıdaları sınırlandırmanıza da karar verebilir. Örneğin şeker hastalığı olan bazı kişilerde düşük karbonhidratlı beslenmenin gerekli olması nedeniyle meyveler, nişastalı sebzeler, kuru baklalar ve tahılların yenmesi pek istenmez.
Eğer durum sizin için de böyleyse, karbonhidrat değerleri düşük ama besin yoğun gıdalar tüketin. Yani yağsız proteinler, kuruyemişler gibi seçenekleri kullanabilirsiniz. Yeşillik olan pek çok sebze de besin yoğun olmasına karşın düşük karbonhidrat düzeyine sahiptir.
Yeme düzeniniz ne olursa olsun, her öğünde bol besinli şeyleri tercih etmeniz gerekir.
Rafine karbonhidrat alımınızı sınırlandırın
Rafine karbonhidratların besin değeri düşük, kalori değeri yüksektir. Çok fazla tüketimleri kan şekerini yükseltir ve kilo alımına sebep olur.
Rafine karbonhidratı bol bazı gıdalar şöyle:
- şekerli içecekler ve gıdalar
- rafine tahıl ürünleri, yani beyaz pirinç, beyaz ekmek ve makarna
- meyve suları
Kan şekerini ve kiloyu kontrol altında tutmak için bu gıdaları sadece arada bir tüketin. Bunun yerine besinler ve lifler bakımından zengin tam tahıllı ürünleri ve diğer gıdaları tercih edin.
İlginizi çekebilir: Kan şekerini hızlıca düşürmenin yolları
Kalp dostu yağlara sahip gıdaları seçin
Amerikan Diyabet Derneği’ne göre yediğiniz yağ türü, yediğiniz yağ miktarından daha önemlidir. Kalp hastalıkları riskini azaltmak için bu nedenle tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri bakımından zengin gıdalar öneriliyor.
Bu sağlıklı yağların en önemli kaynakları şöyle:
- avokado
- kuruyemişler
- çekirdekler
- yağlı balıklar
- soya ürünleri
- zeytinyağı
- kanola yağı
- pamuk yağı
- keten yağı
- yer fıstığı yağı
- aspir yağı
- soya fasulyesi yağı
- ayçiçeği yağı
Diğer yandan, doymuş yağlar ve trans yağlardan da olabildiğince kaçınmak gerekiyor.
Bazı doymuş yağ kaynakları şöyle:
- yüksek yağlı etler
- yüksek yağlı süt ürünleri
- tereyağı
- hindistan cevizi yağı
- palm yağı
Trans yağ kaynakları ise şöyle:
- cips gibi işlenmiş gıdalar
- margarin
İlginizi çekebilir: Sağlıklı pişirme yağları: Yüksek ısılara dayanıklı yağlarla sağlıklı sofralar
Diyetisyeninizden öneri alın
Bu temel ilkelere ek olarak herkese uyacak bir beslenme düzeni yok. Bazı insanlar Akdeniz tipi beslenmeden fayda görürken, yani tam tahıllar, baklagiller ve diğer kompleks karbonhidratlardan faydalanırken, bazıları ise düşük karbonhidratlı beslenmeden fayda görebiliyor.
Bu nedenle en iyi tercih size uygun olanı olacaktır.
İşe yarar bir beslenme planı oluşturmak için doktorunuza veya diyetisyeninize danışabilirsiniz.
Diyetisyen, yani beslenme uzmanı, kişisel sağlık ihtiyaçlarınıza uygun bir plan ortaya çıkartacaktır.
Kan şekeri düzeylerini, kiloyu ve şeker hastalığı kaynaklı komplikasyonları riskini kontrol altında tutmak için dengeli bir beslenme önemlidir.
Porsiyon kontrolü uygulamak hedeflerinize ulaşmanıza ve o hedeflerde kalmanıza yardımcı olur, bunun yanında kan şekerini de kontrol altında tutar.
Temel besinler bakımından zengin gıdaları tercih edin ve fazla kalori, rafine karbonhidrat, doymuş yağ ve trans yağlardan uzak durun.
Daha iyi bir beslenme planı için beslenme uzmanınıza danışmayı unutmayın.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline
İlginizi çekebilir: Çok şeker tüketmek diyabete sebep olur mu?