Özellikle kış aylarının vazgeçilmezi olan salep yalnızca lezzetiyle değil, sağlık faydalarıyla da bilinen bir içecektir. Üzerine damak tadınıza göre bol tarçın ekleyerek tüketebileceğiniz salep aslında bir tür orkideden elde ediliyor. Orkide ailesine ait olan bitkilerin yumrularından elde edilen salepte bitki toz haline getirilip süte eklenerek tüketilebildiği gibi çeşitli içeceklerin ve yiyeceklerin içerisine eklenerek de kullanılabiliyor.
Salep Besin Değeri
Salep, sütle yapılan bir içecek olduğu için fazla tüketildiğinde yüksek kalorili bir içecek haline gelebilmektedir. Yaklaşık 90 ml’lik salebin besin değerleri şu şekildedir:
Kalori: 79
Protein: 4,1 g
Yağ: 2,4 g
Karbonhidrat: 10,2 g
Kalsiyum: 153 mg
Demir: 0,1 mg
Fosfor: 119 mg
Çinko: 1 mg
Sodyum: 63 mg
A vitamini: 256 IU
Tiamin: 0,05 mg
Riboflavin: 0,21 mg
Niacin: 0,13 mg
C vitamini: 1 mg
Salebin Faydaları
Salepte yer alan bazı bileşiklerin sağlık üzerinde faydalı olduğu bilinmektedir. Salep yıllardır felç, mide rahatsızlıkları, artrit, inflamasyon, adet düzenliği ve astım gibi pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmıştır.
Lif bakımından zengindir
Salepte bulunan lif olan glucomannanın sağlık üzerinde çok sayıda faydası bulunmaktadır. Yapılan çeşitli araştırmalarda salepin bebek ve çocuklarda yaz ishalini, yetişkinlerde ise kronik ishali gidermede etkili olduğu görülmektedir.
Salepte bulunan lif aynı zamanda bağırsaktaki safra tuzlarını bağlayarak vücuttaki kolesterol seviyelerini düşürme etkisine sahiptir. Aynı zamanda kandaki trigliseritleri ve kötü kolesterolü azaltma etkisine de sahip olduğu düşünülmektedir.
Kilo vermeye yardımcıdır
Salep, kalori alımınızı azaltmanızı sağlayarak kilo vermenize katkıda bulunabileceği gibi kan şekeri ve insülin seviyelerinizi kontrol altına almanızı da sağlayabilir. Salep sayesinde kendinizi daha tok hissettiğinizde sonrasında gün içinde daha az yiyecek tüketerek aldığınız kalorileri azaltabilirsiniz.
Bağırsak sağlığı için faydalıdır
Salepteki glucomannan, vücutta küçük bağırsakta sindirilemeyip kolonda fermente edilir ve kalın bağırsağa taşınır. Aynı zamanda bağırsak dostu bakterilerin oluşumunu destekler. Bu yüzde bağırsak sağlığı için faydalıdır ve bağırsak kanserine karşı korunmaya yardımcı olabilir.
Yağ yakmaya yardımcı olabilir
Salep sütle hazırlandığı zaman içerisinde bulunan kalsiyum ve proteinle birlikte vücudunuzu daha fazla yağ yakması için teşvik edebilir. Süt, kaslarınızı korumanıza ve yağ hücrelerinin yakılmasına yardımcı olur. Bununla birlikte sütle hazırlanan salebin kalorisi yüksek olabileceği için salep tükettiğiniz zaman gün içinde yediğiniz diğer şeylere dikkat etmeli ve kilo vermeyi hedefliyorsanız belli bir kalori miktarını aşmamaya dikkat etmelisiniz.
Salebi tarçınla tükettiğinizde tarçının sağlık üzerinde sağladığı şu faydaları elde edebilirsiniz:
Baş ağrısını geçirebilir
Özellikle kış aylarında kapalı ve havasız ortamlarda daha fazla zaman geçirildiği için baş ağrıları daha sık görülebilmektedir. Baş ağrılarından kurtulmak için dışarı çıkıp temiz hava almak ya da pencereleri açmak faydalı olabilse de sıcak bir salep de rahatlatıcı etki sunabilir. Tarçının ağrı kesici etkileri olduğu için salebinizin üzerine tarçın dökerek hem içeceğinizi daha lezzetli hale getirebilir hem de baş ağrınızın geçmesine yardımcı olabilirsiniz.
Antioksidan kaynağıdır
Antioksidanlar, vücudunuzu serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresten korumaya yardımcı olur. Tarçın, polifenoller gibi antioksidanlar bakımından zengin bir kaynak olduğu için vücudunuzun serbest radikallerle savaşmasına yardımcı olacaktır.
Anti-inflamatuar etkilere sahiptir
Vücutta gerçekleşen inflamasyonlar dikkate alınması gereken tepkilerdir. Vücudunuz, enfeksiyonlarla savaşırken ve dokuları onarırken inflamasyon tepkisi vermekle birlikte bu sorun kronik hale geldiğinde vücut için zararlı olabilmektedir. Araştırmalar, tarçının anti-inflamatuar etkileri olduğunu göstermektedir. Tarçının bu etkisi, hastalıklara yakalanma riskinizin azalmasına yardımcı olacaktır.
Kalp hastalıkları riskini azaltabilir
Tarçının, kalp hastalıkları riskini azaltabileceği bilinmektedir. Toplam kolesterolde kötü (LDL) kolesterolü ve trigliseritler azaltma ve iyi (HDL) kolesterolü sabit tutma etkisi gösteren tarçın bu etkileri sayesinde kalp sağlığınızı desteklemeye yardımcı olacaktır.
İnsülin hormonu hassasiyetini azaltabilir
İnsülin, metabolizmayı ve enerji kullanımı düzenleyen önemli bir hormondur. Aynı zamanda kan şekerinin, kan dolaşımından hücrelere taşınması için de önemlidir. İnsüline karşı direnç gerçekleşmesi durumunda metabolik sendrom ve tip 2 diyabet gibi önemli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Tarçın tüketerek insülin direncinizin azalmasına yardımcı olabilirsiniz.
Diyabet karşıtı etkilere sahiptir
Tarçın, kan şekerini düşüren etkilere sahiptir. Tarçının açlık kan şekerini düşürdüğünü ve diyabet karşıtı etkileri olduğunu gösteren çeşitli araştırmalar bulunmaktadır. Tarçının bu etkisinden en iyi şekilde yararlanmak için günde 0,5 ila 2 çay kaşığı tarçın tüketebilirsiniz.
Bakterilerle ve mantarlarla savaşmaya yardımcı olabilir
Tarçının içerisinde bulunan cinnamaldehyde isimli aktif bileşenin çeşitli enfeksiyonlara karşı savaşmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Öyle ki tarçın yağının bakteri kaynaklı solunum yolu enfeksiyonları ile bazı bakterilerin çoğalmasını engellemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir. Tarçının antimikrobiyel etkisi ise diş çürüklerini ve kötü ağız kokusunu engellemeye yardımcı olabilmektedir.
Yağlı yemeklerin etkilerini azaltmaya yardımcıdır
Tarçın gibi baharatları beslenme düzeninize dahil ederek vücudunuzun yağlı yemeklere gösterdiği tepkiyi azaltmanız mümkün olabilir. Tarçın, vücuttaki antioksidan aktivitesini arttırdığı ve insülin yanıtı ile trigliseritleri azalttığı için yağlı yemeklerden yedikten sonra vücutta olumlu etkiler gösterebilmektedir.
Alzheimer ve Parkinson hastalığı belirtilerini azaltabilir
Alzheimer ve Parkinson hastalıkları tedavi edilemese de bu hastalıklarda belirtileri kontrol altına almak önemlidir. Tarçının nöronlar ve motor fonksiyonlar üzerindeki etkileri, bu hastalıkları yaşayan kişilerde belirtilerin kontrol altına alınmasında yardımcı olabilir.
Salep Nasıl Yapılır?
Evinizde lezzetli ve sağlıklı salep hazırlamak istiyorsanız, aşağıda yer alan tarifi uygulayabilirsiniz.
Malzemeler:
- 2 çay kaşığı toz salep
- 2,5 yemek kaşığı şeker
- 4 bardaktan biraz az süt
- 1 çay kaşığına yakın tarçın
Salebi ve şekeri küçük bir tencereye alıp iyice karıştırın. Topaklanmayı engellemek için soğuk sütü yavaşça ve karıştırarak karışıma ekleyin. İçeceği 10-15 dakika kısık ateşte yoğunlaşana ve pürüzsüzleşene kadar pişirin ve sürekli karıştırın. İçeceği ocaktan alın ve bardaklara dökün. Üzerine tarçın serpin ve sıcakken tüketin.
Salep Kilo Yapar mı?
Ölçülü olmazsak yediğimiz ve içtiğimiz her şey kilo aldıracaktır. Salep söz konusu olduğunda ise içeceğin içerisinde yer alan şekerin kilo aldırabileceğinin farkında olmak gerekir. İçerisinde şekerin yanı sıra yağlı bir içecek olan süt bulunan salep, fazla miktarlarda tüketildiğinde kilo almaya neden olacaktır.
Salebin kilo aldırmamasını istiyorsanız, ufak bir bardak hazırlayabilir ya da az yağlı süt kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra salebe koyacağınız şeker miktarını azaltmanız da içeceğin kalorisinin az olmasına yardımcı olacaktır. Tarçınla tatlandırdığınız salebinizin fazla şeker eklemeden de sağlıklı olduğunu görebilirsiniz.
Salep piyasada hem toz olarak hem de hazır halde satılsa da kilonuza dikkat ediyorsanız, toz halindeki salepleri tercih edebilirsiniz. Bu sayede koyacağınız sütün ne kadar yağlı olacağına ve içerisine ne kadar şeker ekleyeceğinize kendiniz karar verebilirsiniz.
Salebin Zararları
Salep, ölçülü bir şekilde tüketildiğinde herhangi bir zararı olmamaktadır. Bununla birlikte içecek sıcak şekilde tüketildiği için ağzı yakabileceğinden dolayı içerken dikkatli olmak gerekir.
Salebin içerisinde bulunan şeker ve karbonhidrat, diyabet hastalarında kan şekerinin yükselmesine yol açabileceği için diyabet hastalarının salep tüketmemesi gerekir.
Başka sağlık sorunlarınız varsa ya da hamileyseniz, salebin sağlığınız üzerindeki etkilerini ve dikkat etmeniz gereken noktaları doktorunuza danışabilirsiniz.