Şakayık çiçeği, bahçenize ilkbaharda açan çiçekler eklemek için harika bir tercihtir. Büyük ve gösterişli çiçeklere ve harika bir kokuya sahip olan şakayık çiçeğinin pek çok türü bulunmaktadır.
Şakayık çiçeği, soğuk kış aylarında toprağa ekildikleri zaman ilkbaharda gelişirler. Şakayıkların açması için dikkatli bir şekilde planlama ve bakım yapmak gerektiğinden dolayı şakayıklar istilacı bitkiler değillerdir. Ancak ufak bir yerde bakmak için çok büyük boyutlara ulaşabileceklerinden dolayı şakayık çiçeği bakılacak yerin iyi seçilmesi gerekir.
Şakayık çiçeğine dair merak ettiklerinizi ve şakayık çiçeği bakımında dikkat etmeniz gereken püf noktalarını bu yazıda okuyabilirsiniz.
Şakayık Çiçeği Nedir?
Şakayık çiçeği, bahçede bakabileceğiniz en güzel bitkilerden bir tanesidir. Şakayıkların ne zaman çiçek açacağı, çeşidine göre değişiklik göstermekle birlikte çiçeklenme döneminin ilkbahar sonundan yaz sonuna kadar devam ettiği söylenebilir. Genelde bahçeye kışın ekilen şakayıklar kök salmak için yeterli zamana sahip olur. Saksıda bakılan şakayıklar için ise sonbaharda ekim yapılabilir.
Şakayık çiçeğinin genel özellikleri ve ihtiyaçları şu şekildedir:
Botanik adı: Paeonia
Türü: Otsu, çok yıllık, odunsu çalı
Güneş isteği: Tam
Toprak isteği: Drenajı iyi toprak
Toprak pH’ı: 6,5-7
Çiçeklenme dönemi: İlkbahar sonundan yaz sonuna kadar
Çiçek rengi: Beyaz, pembe, kırmızı, koyu mor, mercan
Kökeni: Asya, Avrupa, Kuzeybatı Amerika
Toksisite: İnsanlar için hafif düzeyde, evcil hayvanlar için yoğun düzeyde zehirlidir.
İlginizi çekebilir: Ortanca Çiçeği Bakımı Nasıl Olur?
Şakayık Çiçeği Nasıl Bakılır?
Şakayık çiçeği, uygun koşullar sağlandığında az bakımla yıllarca yaşayabilen bir bahçe bitkisidir. Tüm bahçe bitkileri içinde en uzun ömürlülerden biri olan şakayık için ilk dikimin nereye yapıldığı önemlidir. Şakayık, yerinin değişmesinden hoşlanmayan bir bitki olduğundan dolayı bitkinizi en başta doğru yere dikmeniz gerekir.
Bahçenize şakayık çiçeklerini dikerken bitkilerin ileride çok kalabalık olmasını engellemek için her bir bitkiye yeteri kadar alan tanımanız gerekir. Bunu bitki başına yaklaşık 90-120 cm’lik bir çap olarak düşünebilirsiniz. Ayrıca bitkileriniz için güçlü rüzgarlardan etkilenmeyen bir yer seçmelisiniz. Şiddetli yağmurlar ve fırtınalar şakayıkların bükülmesine neden olabilir.
Dikim zamanı dikkat etmeniz gereken noktalar haricinde şakayık bakımında göz önünde bulundurmanız gereken faktörler şu şekildedir:
Işık ihtiyacı
Şakayık çiçekleriniz için günde en az altı saat güneş ışığı alan ve öğleden sonraları gölge olan bir yer seçmeniz gerekir. Özellikle iklimin sıcak olduğu yerlerde şakayıkların öğleden sonra gölgede olmaları önemlidir. Yeteri kadar güneş ışığı alamayan şakayıklar mantar hastalıklarına karşı hassas hale gelebilir veya çiçeklenmede azalma görülebilir.
Su ihtiyacı
Şakayık çiçeğini düzenli olarak sulamak gerekir. Bu nedenle çiçeklerinizi her 10 günde bir derin bir şekilde sulamalısınız. Düzenli sulama, bitkinin ilk yılında kök sisteminin derin ve sağlıklı olmasına yardımcı olur. Bu sayede ilerleyen yıllarda bitkinin kuraklığa dayanıklı hale gelmesi sağlanır.
Toprak ihtiyacı
Şakayık çiçeğine bahçede bakacaksanız, yakında ağaç ve çalı köklerinin olmadığından ve toprağın drenajının iyi olduğundan emin olun. Şakayık için uygun toprağın drenajının iyi, hafif asidik ila nötr pH’a sahip olması gerekir. Bitkilerinizi organik madde bakımından zengin toprağa dikerek toprağa tutunmalarını kolaylaştırabilirsiniz.
Sıcaklık ve nem ihtiyacı
Şakayıkların dinlenme dönemine girmesi için belli bir süre soğuk havaya ihtiyaçları vardır. Bunun yanı sıra şakayıklar, çiçeklenme dönemi boyunca nemin veya sıcaklığın çok yüksek olmamasını ister. Yaz sıcağının uzun sürdüğü yerlerde şakayıklar daha erken dönemde çiçek açar.
Gübre ihtiyacı
Şakayıkların yılda iki kez gübrelenmesi, ilk yıldan sonra her yıl çiçek açmayı sağlar. Şakayıkları 5-10-10 gibi düşük oranda nitrojen içeren bir gübre ile besleyebilirsiniz. Gübrelemeyi ilk olarak ilkbaharda yapabilir ve sonbaharda tekrarlayabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Kahve Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Şakayık Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Şakayık çiçeğini çoğaltmanın en kolay yolu, bitkiyi topraktan kaldırmak ve köklerini ayırmaktır. Şakayıklar yaklaşık 10 yıl sonra canlılıklarını yitirdiklerinden bu işlemi yapabilirsiniz. Bitkinizi sonbaharda çoğaltabilir ve kökleri bölmeden önce yaprakları toprak seviyesine kadar kesmelisiniz.
Şakayık çiçeğini çoğaltmak için bitkiyi topraktan çıkarın ve hortumla ıslatarak kökte mümkün olduğunca toprak kalmamasını sağlayın. Kökleri, üzerlerinde 3-5 göz bulunacak şekilde parçalara ayırın ve kökleri kesmek için keskin bir bıçak kullanın.
Kestiğiniz parçalarda bulunan tüm küçük kökleri kesin ve geriye yalnızca büyük ve etli kökler kaldığından emin olun. Kestiğiniz parçaları mümkün olan en kısa sürede yeniden dikin.
Şakayık Çiçeği Saksı Değişimi Nasıl Yapılır?
Şakayık çiçeği genelde büyük saksı veya plastik torba içerisinde çıplak kök şeklinde satılır. Saksı veya torba içerisinde aldığınız çiçeklerinizi yeni saksılarına veya bahçeye dikebilirsiniz.
Şakayık seçerken öncelikle yapraklarında leke olan veya zayıf görünen sapları olan bitkileri almamalısınız. Çıplak köklü bitkileri dikerken kökün en az 3-5 gözü olduğundan emin olmalısınız. Yalnızca birkaç gözü olan köklere sahip bitkilerin büyümesi mümkün olsa da bunların çiçek açmaları genelde daha uzun sürmektedir.
Bir süredir baktığınız şakayıklarınızı başka yere taşıyacaksanız, kökleri fazla rahatsız etmemek için dikkatli bir şekilde dikim yapmalısınız. Şakayıklar aynı yerde yıllarca büyüyebildiği için bunları aniden hareket ettirmek ölmelerine neden olabileceği için dikkatli davranmalısınız. Bitkilerinizi taşımak için sonbaharı tercih edebilirsiniz.
Şakayıklarınızı taşıdığınız yeni ortamda toprağı yaklaşık 30-45 cm derinliğe kadar sürmeli ve toprağa kompost veya torf karıştırmalısınız. Çiçeklerinizi taşımadan birkaç gün önce sulamalı ve iyice nemlendiğinden emin olmalısınız.
Kürek yardımıyla köklerin etrafını kazmalı ve mümkün olduğunca fazla toprak çıkarmalısınız. Köklerin sağlam kalması için kökleri dikkatlice kaldırın ve yeni yerine taşıyın. Yeni dikim yerinin kökle aynı derinlikte ve kökün iki katı genişliğinde olmasına dikkat edin. Şakayıkları diktikten sonra etrafını toprakla doldurun ve taban kısmına kompost ya da malç ekleyin. Bunu yaparak bitkilerinizin nemli ve serin kalmalarını sağlayabilirsiniz.