Akdeniz diyeti kendine has özellikleri ile bilinen, sağlık açısından oldukça yararlı bir beslenme ve hayat tarzı olarak belirtilen bir yaşam şeklidir. Peki nedir bu diyetin ayrıntılı özellikleri?
Akdeniz iklimi; sıcak ve kurak yaz mevsimleri, ılık ve yağışlı kış mevsimleri ile karakteristik özellikler taşır. İklimi ile birlikte gelen bu karakteristik özellikleri zeytin bahçeleri, pirinç, incir ağaçları, badem, ceviz, limon, kayısı, üzüm, portakal, mandalina (turunçgiller) yetişmesine olanak tanımaktadır.
Akdeniz bölgesinde insanlar nasıl beslenir?
- Öncelikle meyve ve sebzeler, tam tahıllar, baklagiller ve kuruyemiş gibi bitki bazlı yiyecekler tercih edilmelidir.
- Zeytinyağı gibi bitkisel yağ, tereyağı yerine tercih edilmelidir.
- Akdeniz diyetinin tuz içeriği yüksektir. Zeytin, tuzla kurutulmuş peynirler, hamsi, kapari ve zeytinyağlı salatalar gibi yiyeceklerin tümü yüksek seviyede tuz içerir.
- Haftada en az iki kez balık ve kümes hayvanları tüketilir.
- Kırmızı et bu diyette sınırlandırılır.
- İsteğe bağlı olarak ölçülü olarak kırmızı şarap yemeklere eşlik edebilir.
- Akdeniz diyetinde kahve sert tüketilir, isteğe bağlı olarak baharat ve şekerle birlikte servis edilebilir. Bal, çeşitli tatlılarda kullanılır. Yoğurt, salata ve çorbalarda kullanılır.
- Akdeniz diyeti fiziksel olarak aktif olmanın altını çiziyor.
- Ve bu bölgede yaşayan bireylerin beslenme alışkanlıklarından biri de aile ve arkadaşlarla birlikte yemek yemek olup sofralarda uzun süreler sohbet eşliğinde oturmak denebilir.
- Akdeniz diyetinin odak noktası toplam yağ tüketimini sınırlamak değil, daha sağlıklı yağ türlerini seçmektir.
- Akdeniz diyetinde bulunan zeytinyağının sağlığa etkileri olduğu bilinmektedir.
Akdeniz diyetinin destekledikleri
- Sebzelerinizi ve meyvelerinizi yiyin – ve kepekli tahıllara geçin: Çeşitli bitkisel besinler, öğünlerinizin çoğunu oluşturmalıdır.
- Fındık, badem, ceviz gibi kuruyemişler: Lif, protein ve sağlıklı yağ kaynaklarıdır.
- Tereyağından uzak durun: Zeytinyağını tereyağı veya margarinin yerine sağlıklı bir alternatif olarak deneyin.
- Baharatlayın: Otlar ve baharatlar yiyecekleri lezzetli yapar; yemek tariflerinizde tuz ve yağ bulundurun.
- Balık tüketin: Haftada en az iki kez balık yiyin. Taze veya konserve ton balığı, somon, alabalık, uskumru ve ringa balığı sağlıklı seçimlerdir.
- Kırmızı eti sınırlayın.
- Az yağlı süt seçin: Tam yağlı süt, peynir ve dondurma gibi daha yüksek yağlı süt ürünlerini sınırlayın.
- Türkiye’de yetişen Akdeniz Diyet tipine uygun ürünler: Zeytin, zeytinyağlılar, turunçgiller, süt ürünleri (süt-peynir vb), mısır, bal, otlar-bitkiler, fındık, keçiboynuzu, domates, şarap olarak sıralanabilir.
Akdeniz diyetinin sağlığa faydaları
- Büyük miktarlarda taze meyve ve sebze, fındık, balık ve zeytinyağından oluşan geleneksel bir Akdeniz diyeti yeterli fiziksel aktivite ile birlikte kalp hastalığı, bazı kanserler, diyabet, Parkinson ve Alzheimer hastalıklarının riskini azaltır.
- Bir Akdeniz diyeti lif bakımından zengindir, sindirimi yavaşlatır ve kan şekerinde büyük dalgalanmaları önler. Böylece tip 2 diyabete karşı koruma sağlar.
- Akdeniz yemeklerinde rafine ekmekler, işlenmiş yiyecekler ve kırmızı et tavsiye edilmez, kalp hastalıklarının oluşma riski azalır.
- Akdeniz diyeti ile alınan besinler, yaşlıların kas zayıflığı ve diğer kırılganlık belirtileri riskini yüzde 70 azaltabilir.
- Araştırmacılar, Akdeniz diyetinin kolesterol ve kan şekeri seviyelerini ve genel kan damarı sağlığını iyileştirebileceğini düşünmektedir, böylece diyetin Alzheimer hastalığı veya demans riskini azaltabilecek faktörlere sahip olduğu düşünülmektedir.
- Hücrelerin oksidatif stres adı verilen zarar verici bir sürece maruz kalmasını önleyen yüksek düzeyde antioksidan içeren bir diyette Parkinson hastalığı riski pratik olarak yarı yarıya azalmaktadır.
- Akdeniz diyetini takip ettiğiniz gibi, kalp hastalığı veya kanser gelişiminde bir azalma olduğunda, herhangi bir yaşta %20 oranında daha düşük ölüm riski vardır.
İlginizi çekebilir: Omega-3 yağ asitlerini yakından tanıyın: Ne kadarı faydalı, nasıl tüketmeli, hangi besinlerden almalı?