Sağlıklı bir karaciğere sahip olmak için neler yapabileceğimize geçmeden önce karaciğeri biraz tanıyalım… Karaciğer, karın boşluğunun sağ üst kısmında yer alan en büyük organlarımızdan biridir. Toksinlerin vücuttan uzaklaştırılması, kan pıhtılaşma faktörlerinin üretimi, enzim ve diğer proteinlerin üretimi, demir, bazı vitaminler, yağ ve şekerin depolanması, alkol, ilaç vb. toksik maddelerin temizlenmesi gibi pek çok hayati işlevi gerçekleştirmektedir. Karaciğer ayrıca yağları sindirmeye yardımcı olan bir sıvı olan safrayı da üretmektedir.
Karaciğer hastalığının belirti ve semptomları şunlardır:
- Sarımsı görünen cilt ve gözler (sarılık),
- Karın ağrısı ve şişme,
- Bacaklarda ve ayak bileklerinde şişme,
- Kaşınan cilt,
- Koyu idrar rengi,
- Soluk dışkı rengi,
- Kronik yorgunluk,
- Mide bulantısı ya da kusma,
- İştah kaybı.
Karaciğer hastalığının nedenleri
Karaciğer hastalığının birçok nedeni vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Enfeksiyon (Hepatit A, B, C),
- Genetik faktörler,
- Kronik alkol bağımlılığı,
- Karaciğer yağlanması (alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı),
- Bazı bitkisel bileşikler.
Risk faktörleri
Karaciğer hastalık riskini artırabilecek faktörler de şunlardır:
- Ağır alkol kullanımı,
- Obezite,
- Tip 2 diyabet,
- Bazı kimyasallara veya toksinlere maruz kalma,
- Ailede karaciğer hastalığı öyküsü.
Karaciğer hastalığından korumanın yolları nelerdir?
1. Sağlıklı kilonuzu koruyun.
- Kilo fazlalığınız varsa, karaciğer hastalığının en hızlı ilerleyen türlerinden biri olan alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına (NAFLD) yol açabilecek yağlı bir karaciğere sahip olma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
- Kilo kaybı, karaciğer yağlanmasının azaltılmasına yardımcı olmada önemli bir rol oynar.
2. Düzenli egzersiz yapın.
- Düzenli bir şekilde egzersiz yaptığınızda, vücut depolanmış yağ olan trigliseritleri yakmaya başlar ve ayrıca karaciğer yağlanmasının azalmasına yardımcı olabilir.
3. Alkol tüketiminizi sınırlandırın.
- Alkollü içecekler birçok sağlık sorununa neden olabilir. Alkolü tamamen bırakmak en iyi seçenektir. Eğer tüketecekseniz; kadınlar için günde 1 birim, erkekler için günde 2 birimle alkol alımınızı sınırlandırın.
4. Dengeli beslenin.
- Hazır paketli şeker ve yağ içeriği yüksek ürünlerden, doymuş yağdan, rafine karbonhidratlardan kaçının.
- Rengarenk olan çeşitli sebze ve meyveleri ve tam tahıllı ürünleri tüketerek lif alımınızı artırın.
- İşlenmiş et ürünlerinden, sakatatlardan uzak durun. Kırmızı et tüketiminizi sınırlandırın.
- Basit şeker tüketiminizi azaltın.
- Son yıllarda yapılan çalışmalar düzenli kahve tüketiminin de karaciğer sağlığının korunmasında önemli bir rol oynadığını göstermektedir.
Son olarak, US News & World Report 2022 tarafından en sağlıklı diyet olarak gösterilen Akdeniz Diyeti’nin karaciğer sağlığını korumak adına da uygulanabilir en iyi beslenme şekli olduğunu söyleyebiliriz.