İlk resmi sağlık tanımı 1948 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanmıştır: “zihinsel, duygusal, fiziksel ve sosyal olarak tümüyle iyi olma hali”.
1997 yılında Greenberg ve Dintiman sağlığın 5 boyutu olduğunu belirtmiştir, bunlar:
- Zihinsel (mental) sağlık: Öğrenme ve entelektüel açıdan gelişme yeteneği,
- Duygusal (emosyonel) sağlık: duyguları kontrol edebilme ve böylece onları rahat ve uygun ifade edebilme yeteneği,
- Fiziksel sağlık: Fiziksel ve fizyolojik sorunların olmayışı,
- Sosyal sağlık: Daha doyum verici kişiler arası ilişkiler için diğer insanlar ve çevre ile iyi ilişki kurabilme yeteneği,
- Ruhsal (spiritüel) sağlık: Kişiden kişiye değişebilen bir inanç sistemine sahip olma.
İlk sağlık tanımından itibaren geçen yaklaşık 70 yıl süresince birçok verinin internet aracılığıyla günümüzde ulaşılabilir olması zihinsel sağlığımıza destek oluyor. Kendimizi daha iyi tanımaya istekli oldukça bir olay ya da bir durum karşısında duygusal ihtiyaçlarımızı daha içimize siner şekilde ifade edip, duygusal sağlığımıza yardımcı oluyoruz. Bize iyi gelen kendimizi iyi hissettiren egzersizleri farkedip uygulayarak, beslenmemize özen göstererek, uykumuza, dinlenmemize dikkat ederek fiziksel sağlığımıza destek oluyoruz. Sevdiklerimizle, arkadaşlarımızla, dostlarımızla geçirdiğimiz zaman sosyal sağlığımızı olumlu yönde etkiliyor.
Yoga nedir, sağlığın hangi boyutlarına etki eder?
Yoga kelimesi Sankritçede “birleşmek” ya da “bir araya getirmek” anlamına gelir. Asana (duruşlar) ve pranayama (nefes) ile fiziksel sağlığımıza, zihinsel sağlığımıza, ruhsal sağlığımıza, duygusal sağlığımıza, sosyal sağlığımıza olumlu fayda sağlar. Yani sağlığın 5 boyutuna da iyi yönde etki eder. Yaptıkça, yapmaya devam ettikçe bunu fark ederiz.
Güneşe selam nedir ve neden önemlidir?
Güneşe selam (Surya Namaskara) egzersizleri, temel yoga asanalarının başında gelir. Güneşe selam, asana (duruş) ve pranayamanın (nefes) akıcı bir şekilde uygulanmasıyla, 12 hareketten oluşur. Yaklaşık 5000 yıllık bir Hint egzersizidir. Bedendeki tüm eklem ve kasları ısıtır, omurgayı esnetir, endokrin sistemi (salgı bezlerini), akciğerleri ve iç organları dengeli şekilde çalıştırır. Hareketler, nasıl başladıysa öyle son bulur. Hareketleri yaparken vücudumuzdaki esnemeleri ve aldığımız nefesi, zihin ile izleyebiliriz. Hareketleri yavaş, aşırı gayret sarf etmeden yapabiliriz. Eklem ve kaslarda zorlanma hissettiğimizde daha yavaş uygulayabiliriz. Her birimizin fiziksel esnekliği farklı olduğundan yapabildiniz kadarını yapabilirsiniz. Güneşe selam hareketler dizisini tercihen sabah veya günün herhangi bir zamanında 8 sağ, 8 sol şeklinde uygulayabilirsiniz.
Yogada tek bir hareketler dizisi yapmayı isteseniz ve öneri olarak ne olabilir diye sorsanız “güneşe selam” öneririm.
“Güneşe selam” hareketler dizisi
- Ayaktayız, ellerimiz yanda. İçimizden “kendime iyi davranıyorum” sözlerini tekrar ediyoruz.
- Nefes verirken ellerimizi kalbimizin önünde birleştiriyoruz. İçimizden “kalbimdeki sevginin bedenimdeki tüm hücreleri iyileştirmesine izin veriyorum” diyoruz.
- Ellerimiz kalpten göğe doğru yükselirken nefes alıyoruz. İçimizden “evrendeki tüm iyiliklere, yardıma, mucizelere açığım ve almaya hazırım” diyoruz.
- Nefes verirken yavaşça ayaklarımıza doğru eğiliyoruz. İçimizden “hayatın akışına güveniyorum” diyoruz.
- Nefes alırken sol ayağımızı yavaşça arkaya doğru uzatıyoruz, ellerimizle parmaklarımız açık bir şekilde yerden destek alıyoruz. İçimizden “günün tatlı yönlerini ve sürprizlerini yaşamayı seçiyorum” diyoruz.
- Nefes verirken sağ ayağımızı sol ayağımızın yanına getiriyoruz. Üst bedeni bacaklara doğru esnetiyoruz. İçimizden “kendi hayatımı kolaylıkla ve esneklikle idare ediyorum” diyoruz.
- Nefes alırken üst bedenimizi kollarımızın arasından öne doğru ilerletiyoruz. İçimizden “güçlüyüm!” diyoruz.
- Nefes verirken üst bedenimizi arkaya doğru esnetiyoruz. İçimizden “bir konuyu kolaylıkla ve esneklikle her açıdan görebiliyorum” diyoruz.
- Nefes alırken üst bedenimizi bacaklarımıza doğru esnetiyoruz. İçimizden “huzurluyum” diyoruz.
- Nefes verirken sağ ayağımızı yavaşça kollarımızın arasından öne getiriyoruz. İçimizden “her şey yolunda” diyoruz.
- Nefes alırken sağ ayağımızı sol ayağımızın yanına getiriyoruz, üst bedenimizi bacaklarımıza yaklaştırıyoruz. İçimizden “destekleniyorum” diyoruz.
- Nefes verirken ellerimizi kalbimizin önünde birleştiriyoruz. İçimizden “şükürler olsun” diyoruz.
Yukarıda belirtilen güneşe selam hareketler dizisi ilk olarak sağ bacak arkaya doğru uzatılarak da tekrarlanır, seri olarak 8 sağ, 8 sol şeklinde, aşağıdaki videodan da faydalanabilirsiniz. Her boyutta sağlıklı günler.
İlginizi çekebilir: Kendinize uygun olan meditasyon tekniğini bulma rehberi
Yazarın diğer yazıları için tıklayın.
Kaynaklar:
Greenberg JS, Dintiman GB. 1997. Wellness, creating a life of Health and fitness.
Sartorius N. The meaning of health and its promotion
flexiblestrength.com
Bob Cooley. The Genious of flexibility.