Saç nasıl uzar?

Farkında olmayabilirsiniz ancak saçınız devamlı olarak bir büyüme ve dökülme süreci içerisindedir. Normal saç gelişimi dört temel aşamadan oluşur: gelişim aşaması, yavaşlama aşaması, dinlenme aşaması ve dökülme aşaması. Saçınızın %90’ı aktif olarak gelişim süreci içerisindedir ancak doğal dökülme sürecinin bir parçası olarak her gün 100 adet saç kaybetmek normaldir.

Saç dökülmesi, saç uzamasında yavaşlama veya saç dolgunluğunda azalma gibi problemler saç büyüme döngüsünün çeşitli faktörlerden etkilenmesi ile ortaya çıkar. Bunlar arasında yaşlanmanın doğal etkileri, hormonal değişimler, hastalıklar, otoimmün bozukluklar, çeşitli ilaçlar ve hatta yoğun stres bulunuyor. Saç gelişimindeki problemler hayati tehlike oluşturmasalar da rahatsızlık verebilirler ve hayat kalitenizi etkileyebilirler. Neyse ki saçınızın daha hızlı büyümesini sağlayacak ve daha dolgun olmasını sağlayacak çeşitli yöntemler var. Bunlar içerisinde saç bakım rutini, saç tedavileri ve reçeteli ilaçlı tedaviler bulunuyor.

Saç normalde ne kadar hızlı uzar?

İnsan bedeninde kıl üreten 2-5 milyon arası folikül vardır. Tüylenme bedenin her yanında oluşur ancak en çok başta vardır ve sadece başın kendisinde 100.000 civarı saç folikülü vardır. Saçlarınız normalde her ayda 1 cm kadar uzarlar. Çoğu saç teli dökülüp tekrar büyümeden önce altı sene kadar uzamaya devam eder. Normal saç döngüsünün bu aşamaları şöyledir:

• Büyüme döngüsü: Aktif saç uzaması vardır, saçınızın %90’ı bu döngüdedir.
• Yavaşlama döngüsü: Saçın uzaması yavaşlar ve folikülünden ayrılmaya başlar. Saçınızın %10’undan azı bu döngüdedir.
• Dinlenme döngüsü: Bu aşamada saç uzaması durur, saç ne uzar ne de dökülür. Saçınızın %5-10’u bu döngüdedir.
• Dökülme döngüsü: Bu noktada saç dökülür. Bu döngüde günde 100 saç kaybetmek normaldir.

Saç uzamasını etkileyen faktörler

Saç uzamasını, kalınlığını ve dokusunu etkileyen pek çok faktör vardır. Bu faktörlerin büyük kısmı kontrolünüzün dışındadır. Örneğin kalıtımsal faktörler, hormonal değişimler ve doğal yaşlanma bunlar arasındadır. Saç uzamasını etkileyebilecek bazı faktörler şöyle:

Yaşlanma: Yaşlandıkça saçın incelmesi ve daha az olması normaldir. Bunun olma hızı ve yaşı genelde kalıtımsaldır ve hormonal değişimler ile kontrol altındadır. Bu değişim erkekleri kadınlardan daha çok etkiler. Erkek tipi kellik ergenlik yıllarında ve yirmilerde bile ortaya çıkabilir ancak genelde orta yaşlarda görülür. 70 yaşına gelen erkeklerin %80’i bir tür erkek tipi kellik yaşayacaktır.

Hastalıklar ve hormonal değişimler: Bazı fiziksel rahatsızlıklar saçlarınızın dökülme oranını etkileyebilir. Örneğin yüksek ateş saç dökülmesine sebep olabilir. Pek çok ebeveyn bebeklerinin doğduktan sonra ciddi bir saç kaybına uğradığını görürler. Ayrıca büyük ameliyatlar, hastalık ve enfeksiyonlar ile yoğun kan kaybında da saç kaybı görülebilir.

Yoğun stres: Yoğun stres ve duygusal dalgalanmaların ardından fırçanızda ve ellerinizde daha fazla saç biriktiğini fark etmiş olabilirsiniz. Bu travmalardan sonra, boşanmalardan veya ölümlerden sonra ortaya çıkabilir. Stres geçtiği zaman saç dökülmesi geçer ve saç normal gelişim sürecine girer.

Tıbbi problemler ve saç gelişim bozuklukları: Bazı tıbbi problemler saç kaybına yol açabilirler:

• Saçkıran: Saç derinizde veya başka bölgelerde kel noktalar oluşabilir.
• Kemoterapi: Kemoterapi veya radyasyon terapisi saç kaybına yol açar.
• Anemi (demir eksikliği)
• Lupus gibi otoimmün hastalıklar
• Bakteriyel saç derisi enfeksiyonları
• Mantar hastalıkları
• Saç derisinde yanıklar
• Tiroid bozuklukları
• Hormonal dengesizlikler

Diğer sebepler: Saç kaybına sebep olabilecek bazı diğer faktörler şunlardır:

• Saç yolma bozukluğu
• Kuaförün saç foliküllerine zarar vermesi
• Proteini düşük beslenme
• Beta blockerlar, NSAID’ler, retinoidler, doğum kontrol hapları ve bazı antidepresanlar gibi ilaçların yan etkileri

İlginizi çekebilir: Saçlarınız, genel sağlığınız hakkında ne söylüyor?

Saçınızı daha hızlı uzatmanın yolları

Eğer yoğun stres, hastalık geçiriyorsanız, veya hamilelikten sonraki dönemdeyseniz, durum düzeldiğinde saç uzaması da normale dönecektir. Ancak saçınızın daha dolgun olmasını isteyeceğiniz durumlar da olacaktır. Bunun için kendi kendinize deneyebileceğiniz basit yöntemler olduğu gibi tıbbi yöntemler de vardır.

Saç şekillendirme rutininizi değiştirin

Saçınızı sıkı bir şekilde at kuyruğu veya topuz yapmak, sıkı bir şekilde örmek, saça zarar verebilir ve saç kaybına yol açabilir. Aynısı bigudi takıp yatarsanız veya uzun süre takma saçlarla dolaşırsanız da olabilir. Uzmanlar saç modelinizi sık sık değiştirmenizi öneriyorlar çünkü bu şekilde saçın rahatlamak için zamanı olacaktır.

Saç bakım alışkanlıklarınızı değiştirin

Saçın zarar görmesini engelleyecek bazı saç bakım alışkanlıkları şöyle:

• Saç şekillendiricileri daha az kullanmak
• Saçı fönle kurutmak yerine doğal kurumaya bırakmak
• Havuzda yüzerken saçınızı bone ile korumak veya sonrasında iyice yıkamak
• Saçın şeklini uzun süre garanti altına alan sert şekillendiricileri kullanmamak
• Perma, saç boyama gibi uygulamaları olabildiğince uygulamamak

Özellikle kıvırcık saçlar daha kolay hasar görürler ve bu nedenle iyi bakım gerekir. Saçları haftada bir yıkamak, bakım kremleri ile desteklemek, ısıdan korumak, seramik tarak kullanmak gibi çözümler bu konuda yardımcı olabilirler.

Minoksidil kullanmayı düşünün

Minoksidil reçetesiz olarak alınabilir bir üründür ve saç tedavisinde kullanılır. Günde bir veya iki defa saç derisine uygulanır ve saçın uzamasını, saç kaybının azalmasını sağlar ve saçın kalınlığını arttırır. Sonuçların görünür olması 6-12 ayı bulabilir ve etkili olması için her gün atlanmaması gerekir.

İlginizi çekebilir: Saçınızı daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde uzatmak için dikkat etmeniz gerekenler

Mikro iğneleme

Mikro iğneleme yönteminde küçük iğneleri olan bir cihaz kullanılır. Bunun saç uzaması üzerindeki etkilerine dair araştırmalar sınırlı olsa da minoksidil, trombosit zengini plazma veya kortikosteroidler gibi tedavilerle desteklendiğinde saç gelişiminde iyileşme görülüyor.

Takviyeler

Bazı vitamin takviyeleri de saç gelişimine destek olabilirler. Ancak sadece bir eksiğiniz varsa almak önemlidir. Özellikle biyotin, demir ve çinko takviyeleri ve bunlara bağlı eksikliklerin giderilmesi etkili olabilir. Ayrıca bazı insanlar saç gelişimine destek olması için üzüm çekirdeği, ginkgo biloba, emu yağı, primroz yağı, adaçayı, biberiye yağı gibi destekler alabiliyorlar. Ancak bunların verimliliğine dair yeterince çalışma bulunmuyor.

Saç kaybı için profesyonel tedaviler

Rahatsızlığınız teşhis edildikten sonra cildiye uzmanınız saç kaybınız için tıbbi tedaviler önerebilir. Tedavi rahatsızlığınıza bağlı olarak değişecektir. Saç kaybında kullanılan bazı tıbbi tedaviler şöyle:

• Kortikosteroid iğneleri
• Lazer terapisi
• Trombosit zengini plazma
• Reçeteli ilaçlar

Ne zaman doktora görünmeli?

Saç kaybının pek çok sebebi olabilir ancak sadece bir doktor kesin tanı koyabilir. Eğer şunları yaşıyorsanız doktorunuzla görüşmeyi unutmayın:

• Ergenseniz veya yirmilerinizde olmanıza rağmen ciddi saç kaybınız varsa
• Saç kaybınız atipik bir düzende görünüyorsa
• Ağrı, kaşıntı, kızarma, kepek gibi problemler varsa
• Kadınsanız ancak erkek tipi kellik yaşıyorsanız
• Saç kaybına düzensiz adet döngüleri ve yüz bölgesinde tüylenme eşlik ediyorsa
• Saç kaybına ek olarak güçsüzlük, yorgunluk, soğuğa dirençsizlik gibi başka fiziksel belirtileriniz varsa

Saç kaybınızın sebebi doktorunuz tarafından tespit edilecektir. Çoğunlukla vitamin eksiklikleri, hormonal problemler ve hastalıkların tespiti için kan testi uygulanır ancak saç derisinden biyopsi alınması da mümkündür.

İlginizi çekebilir: Saç bakımı konusunda en sık yapılan hatalar ve doğru saç bakımının püf noktaları