“Aman Tanrım, bugün bir kabus olacak.” Sabah alarmını kapatmadan önce bunu hiç düşündüğün oldu mu? Çarşafın altında yarı uykulu, rahat ve güvende olduğumuz zamanlarda bile günün getirebileceği felaketleri hayal etmeye başlayabiliriz. Bir yandan üretken hissedebiliriz: “En kötü senaryolara kendimi hazırlıyorum” diye düşünebiliriz. Ancak, yeni araştırmalara göre, günlerimizi olay başlamadan önce kurguladığımızda, ister istemez kendimize aslında zor bir gün yaratabiliyoruz. Bir araştırma, stresi tahmin etmenin bizi günlük stres yaşamaya hazırlayabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar çalışma için 240 yetişkini bir araya toplarken, bazı soruları bir uygulamada iki hafta boyunca günde yedi kez cevaplamalarını sağladılar. Sorulan sorular şunlardı:
- ︎ Sabah: Gününüzün stresli geçmesini bekliyor musunuz?
- ︎ Gün içinde (beş kez): Şu anki stres seviyeniz nedir?
- ︎ Gece: Yarının stresli olacağını düşünüyor musunuz?
Daha sonra, beynin öğrenmeye ve bilgiyi korumaya yardımcı olan kısmını test etmeleri için günde beş kez işleyen hafıza görevleri verildi. Günün stresli olacağını düşünerek uyanan insanların, gün içinde gerçekten stresli bir durum olmamasına rağmen bu görevlerde daha kötü performans gösterdiği ortaya çıktı. Peki, bu ne anlama geliyor? Stresli olacağımızı düşündüğümüzde, zihnimiz strese açılır ve bu bizi daha az odaklanmış ve gün boyunca hatalara daha yatkın hale getirebilir. Çalışmanın yazarlarından biri olan Martin Sliwinski, “Sabahları güne belirli bir bakış açısıyla uyandığınızda, kalıp çoktan atılmış oluyor” diyor. “Gününüzün stresli geçeceğini düşünüyorsanız, stresli hiçbir şey olmasa bile bu etkileri hissedeceksiniz.” Bu gibi bir durum yaşamaman adına stres tahminlerini azaltmanın birkaç yolu mevcut.
1. Stresi beklediğinde dikkat et.
Her sabah stresli mi uyanıyorsun? Bir hafta boyunca her sabah uyandığında küçük bir deney yap ve tavrını ölç. Yatağının yanında “Bugünün stresli olacağını düşünüyor muyum?” sorusuna cevap verdiğin bir defter tut ve yanıtlarını yedi gün boyunca kaydet. Ne kadar sıklıkla stresli bir günü tahmin ettiğinizi fark et ve eğer kendini stres beklentisi içinde bulursan, bu bakış açısını sıfırlamak için bir işaret olarak algıla. Bununla birlikte bir şükran egzersizi yapmayı da deneyebilirsin. Araştırmalar, minnettarlığın stresi azaltmaya ve dayanıklılığı geliştirmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.
2. 10-10-10 kuralını uygula.
Stresi atlayamıyorsan, kendine stresin haklı olup olmadığını sor. Bununla birlikte 10-10-10 kuralını düşün ve kendine şunu sor: “10 dakika içinde bunun sonuçları ne olacak? 10 ay? Ve 10 yıl? ” Yazar Suzy Welch’in 10-10-10 kitabının arkasındaki bu fikir, uzun vadeli bir resim çizmene yardımcı olabilir. Bir şey o anda stresli olsa bile, 10 ay içinde her şeyi unutacağının farkına varmak tuhaf bir şekilde rahatlatıcı olabilir.
3. Harekete geç.
Stres ortaya çıktığında, birkaç şekilde ondan kaçınma eğiliminde oluruz. Herhangi bir şekilde dikkati dağıtma yaklaşımı, ne olup bittiğini görmezden gelmek ya da yok olacağını düşünmek… Ancak bu kaçınma teknikleri stresi hafifletme konusunda pek bir işe yaramaz. Bunu yapmak için eyleme geçmen gerek. Bu birkaç şekilde olabilir. Yürüyüşe çıkarak veya hızlıca esneme hareketleri yaparak fiziksel olarak hareket edebilirsin. Ya da beynini harekete geçirip çözümler üretmeye başlayabilirsin. Her şeyi hemen çözmeyeceksin, ancak bir sorunu çözebileceğin yolların bir listesini yapmak bile faydalı olabilir.
4. Stresi azaltan kaslarını sık sık esnet.
Çoğu alışkanlığın benimsenmesi için 21 gün sürekli kullanım gerektirdiğine inanılıyor. Yani bu egzersizleri bir kere denediğinde çalıştıklarını göreceksin. Sana doğru nelerin geldiğini kontrol edemiyor olsan da, her güne nasıl yaklaştığını ve günlük hayatınızı oluşturan uyaranlara nasıl tepki vereceğini kontrol edebilirsin. Ve her şey uyanıp varsaydığın “bugün stresli olacak” yaklaşımını değiştirmenle başlar.
Güncel paylaşımlarım ve yeni günlük bilgiler için internet siteme bakabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Kronik stresin 6 belirtisi: Stresin etkilerini azaltmak için önce fark et