Riskli gebelik nedir? Nedenleri nelerdir?

Tüm gebeliklerde belli riskler mevcuttur ancak riskli gebelik tabiri hamile kişinin, bebeğin veya her ikisinin de sağlık problemlerine dair riskinin artmış olduğu gebelikler için kullanılmaktadır. Yüksek riskli gebeliğe sahip olan bireylerin gebelikten önce, gebelik sırasında ve doğumdan sonra fazladan dikkat göstermeleri gerekir. Böylece komplikasyon riskinin azalması sağlanır.

Ancak riskli olarak görülen bir hamileliğe sahip olmanızın bebeğin bir soruna sahip olacağı anlamına gelmediğini de unutmamak gerekiyor. Riskli gebelik sahibi olan pek çok kadın normal bir gebelik ve doğum süreci geçirir.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Riskli Gebeliğin Sebepleri ve Belirtileri

Riskli Gebeliğe Neler Sebep Olur?

Hamileliği yüksek riskli hale getiren faktörler arasında şunlar vardır:

Önceden varolan sağlık problemleri
Hamileliğe bağlı sağlık problemleri
Sigara, uyuşturucu, alkol ve toksinlere maruz kalma gibi yaşam tarzı faktörleri
35 yaş üzeri veya 17 yaş altı olmak

Yaygın Tıbbi Riskler Nelerdir?

Hamilelik öncesinde varolan bazı rahatsızlıklara sahip olan bireylerin gebeliklerinde risk de artış gösterir. Bu rahatsızlıklardan bazıları şöyle:

Lupus ve MS gibi otoimmün hastalıklar
COVID-19
Diyabet
Miyomlar
Yüksek tansiyon
HIV/AIDS
Böbrek hastalıkları
Düşük beden kitle endeksi
Depresyon gibi ruh sağlığı hastalıkları
Obezite
Polikistik over sendromu
Tiroid hastalığı
Pıhtılaşma problemleri

Bebek ve anne için risk doğuran gebelikle bağlantılı sağlık problemleri ise şöyle:

Bebekte doğum kusurları ve genetik rahatsızlıklar
Bebeğin kötü gelişimi
Gebelik diyabeti
Çoklu gebelik
Preeklampsi veya eklampsi
Daha önce erken doğum veya düşük yapmış olmak ve komplikasyonlar yaşamış olmak

Yüksek Riskli Gebeliğin İşaret ve Belirtileri Nelerdir?

Eğer gebeliğinizde aşağıdaki belirtilerin herhangi birini yaşayacak olursanız, gebeliğiniz yüksek riskli olarak görülse de görülmese de hemen doktorunuza ulaşın:

Geçmeyen karın ağrısı
Göğüs ağrısı
Sersemleme ve bayılma
Aşırı yorgunluk
Bebeğin hareketlerinin durması veya yavaşlaması
Yüksek ateş
Kalp çarpıntıları
Normal sabah bulantılarından daha kötü bulantı ve kusma
Geçmeyen veya daha kötü hale gelen yoğun baş ağrısı
Yüz ve uzuvlarınızda şişme, kızarma
Kendinize veya bebeğinize zarar verme düşünceleri
Nefes alma zorluğu
Vajinal kanama veya akıntılar

Gebelik Hangi Yaşlarda Riskli Görülür?

35 yaşından sonra ilk gebeliğini yaşayanların hamileliğini riskli olarak görülür. Araştırmalara göre bu bireylerin komplikasyonlar yaşama riskleri genç insanlardan daha fazladır. Gebeliğin erken dönemde kaybı ve gebelik diyabeti gibi sağlık problemleri daha sık görülürler. 17 yaşın altındaki insanlarda da gebelik risklidir çünkü şu şartlara sahip olabilirler:

Anemi
Uygun bakıma ulaşamama ihtimali
Erken doğum riskinde artış
Zührevi hastalıklara farkında olmadan sahip olma

Riskli Gebeliklerin Potansiyel Komplikasyonları Nelerdir?

Yüksek riskli gebelikler hamile kişi veya fetüs için hayati tehlike doğurabilirler. Ciddi komplikasyonlar arasında şunlar vardır:

Preeklampsi (gebelik tansiyonu)
Eklampsi
Erken doğum
Sezaryen doğum
Doğumda ve doğumdan sonra aşırı kanama
Düşük veya yüksek doğum ağırlığı
Doğum kusurları
Fetüsün beyin gelişiminde problemler
Bebeğin bebek yoğun bakıma alınması
Annenin yoğun bakıma alınması
Düşük
Ölü doğum

Teşhis Süreci ve Testler

Yüksek Riskli Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?

Erken ve doğru gebelik bakımı almak önemlidir. Bu nedenle doktorunuza sağlık geçmişiniz ve geçmiş gebeliklerinizden bahsetmeniz gerekir. Eğer riskli bir gebeliğiniz varsa hamilelik boyunca özel bir takip gerekebilir. Bebeğin ve sizin takibinizi sağlayacak olan bazı testler şöyle:

Kan ve idrar testleri: Böylece doğum kusurları gibi belli genetik rahatsızlık ve edinimsel rahatsızlıklar tespit edilebilirler.
Ultrason: Ses dalgaları ile fetüsteki problemler tespit edilebilirler.
Bebeğin yeterince oksijen aldığından emin olmak için uygulanabilen biyofiziksel profil. Böylece bebeğin nefesi, hareketleri ve amniyon sıvısı takip edilir ve non stres testi uygulanır. Bu sayede kalp ritmi de takip edilir.

İlginizi çekebilir: Hamilelikte aşırı terleme neden olur?

Tedavi ve Kontrol Altına Alınması

Riskli Gebelik Nasıl Kontrol Altına Alınır?

Riskli gebeliğin kontrol altına alınması sizdeki risk faktörlerine göre değişkenlik gösterecektir. Bakım sürecinde şunlar olabilir:

Daha yakından takip.
Riskli gebelikler konusunda deneyimli bir uzmana danışma
Diğer tıp uzmanlarından danışmanlık almak.
Daha fazla ultrason ve bebeğin daha detaylı takibi.
Evde tansiyon takibi.
İlaç kullanımının takip edilmesi.

Eğer sağlığınız veya bebeğin sağlığı tehlike altındaysa, doktorunuz sezaryen veya erken doğum önerebilir.

İlginizi çekebilir: Hamilelikte stres, bebeği nasıl etkiler?

Önleme

Yüksek Riskli Gebeliği Nasıl Önleyebilirim?

Aşağıdakiler ile riskli gebelik ihtimalini azaltmanız mümkündür:

Uyuşturucu ve alkolden uzak durmak.
Hamile kalmadan önce belli potansiyel sağlık problemlerini teşhis etmek. Doktorunuza aile ve kişisel sağlık geçmişinizden bahsetmek.
Hamilelikten önce sağlıklı ağırlıkta kalmak.
Hali hazırdaki sağlık problemlerinizi kontrol altında tutmak.
Uzun süreli kullandığınız ilaçlarınızın gebelikte kullanımının uygun olduğundan emin olmak.
Sigarayı bırakmak.
18-34 yaş aralığında gebe kalmak.
Güvenli cinsel ilişkide bulunmak.

İlginizi çekebilir: Anne karnındaki bebek, sesleri ne zaman duyar?

Riskli Gebeliklerin Sonucu Nasıl Olur?

Riskli gebeliğe sahip olan pek çok insan herhangi bir problem yaşamaz ve sağlıklı bebekler doğurur. Ancak gelecekte şu sağlık problemlerinin riskinde artış olabilir: