Çok yemek yedikten ya da gece geç saatlerde bir şeyler atıştırdıktan sonra midenizde bir gariplik, ağzınızda acımsı bir tat hissettiğiniz oldu mu? Cevabınız evetse, çok büyük ihtimalle bu durumun sorumlusunun reflü olduğunu da biliyorsunuzdur. Hemen hemen birçok insanın yaşamında dönem dönem yaşadığı reflü, mide asidi ve yiyeceklerin yemek borusuna geri kaçması olarak tanımlanan bir sağlık sorunudur.
Midenin girişinde, alt özofagus sfinkteri (LES) adı verilen bir kas halkası olan kapakçık bulunur. Normalde LES, yiyecek içinden geçer geçmez kapanır. LES tamamen kapanmazsa veya çok sık açılırsa, mideniz tarafından üretilen asit yemek borunuza doğru hareket eder. Bu da mide ekşimesi olarak da bilinen mide yanması, göğüste sıkışıklık hissi, ağızda acı tat gibi yaygın olarak görülen semptomlara neden olur. Bunların yanı sıra reflünün diğer belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Şişkinlik
- Kanlı veya siyah dışkı
- Kusma
- Aşırı geğirme
- Disfaji (boğaza yemek sıkışma hissi)
- Uzun süren hıçkırık
- Mide bulantısı
- Ses kısıklığı
- Kuru öksürük
- Kronik boğaz ağrısı
Benzer şikayetleri yaşıyorsanız beslenmenizde dikkat etmeniz ve değiştirmeniz gereken birçok alışkanlık olabilir. Bu yazımızda reflü sorununu önlemek için yemeniz ve yememeniz gereken gıdalar hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Reflüden kaçınmak için uzak durmanız gereken gıdalar
Bazı gıdalar, mide ekşimesine ya da yanmasına neden olarak sindirim sürecini geciktirebilir ve mide asitinin yemek borusuna doğru ilerlemesine neden olabilir.
1. Kızarmış ve yağlı gıdalar
Patates kızartması, çıtır soğan halkaları belki çok sevdiğiniz öğünlerinizde size eşlik ediyor olabilir ancak mideniz için hiç iyi değiller… Kızarmış ve yağlı yiyecekler reflüyü tetikleyerek daha da kötüleştirebilir. Sindirilmeleri daha uzun sürdüğü için reflü olasılığı da artar. Bu nedenle kızarmış yiyecekleri mümkün olduğu kadar az tüketmenizde fayda var.
2. Yüksek asit içeren gıdalar
Domates, portakal, limon veya sevdiğiniz tüm narenciyeler yüksek orada asit içerdikleri için midenin daha fazla asit üretmesine neden olurlar. Midedeki asit yoğunluğunun artması da reflüyü tetikleyebilir. Bu nedenle çok sevdiğiniz makarnayı domates sosu olmadan, salatalarınızı da daha az limon sıkarak tüketebilirsiniz.
3. Soğan
Hemen hemen her sulu tencere yemeğinin temelinde olan ve salataları renklendiren soğan, lezzetli ve çok sevilen bir sebze olmasına rağmen, reflüyü artıran bir tetikleyicidir. Eğer soğanı öğünlerinizden çıkaramayacak kadar çok seviyorsanız, mümkün olduğu kadar pişirmenizde fayda var. Çünkü, çiğ soğan pişmiş soğandan daha tetikleyici bir etkiye sahiptir. Izgara, sote ya da karamelize soğanı deneyebilirsiniz.
4. Baharatlı yiyecekler
Baharatların hemen hemen her yemeği taçlandırdığı kesin ancak lezzetlerinin yanı sıra mide asidini artırarak reflünün oluşmasına zemin hazırladıkları için kaçınılması gereken gıdalar arasındalar. Eğer baharatlardan vazgeçemiyorsanız mümkün olduğunca az miktarda tüketmeye ya da acı olanlardan kaçınmaya ekstra özen gösterebilirsiniz.
5. Alkol
Alkol içeren özellikle de mayalı olan içecekler reflüyü artırıcı etki gösterir. Alkol, mide boşalımını geciktirir ve mide kapakçığının uzun süre açık kalmasına neden olur. Özellikle geç saatlerde alkol tükettiğinizde mideniz gece boyunca zorlanacağından ertesi gün uyandığınızda da reflü semptomlarını yaşayabilirsiniz.
Reflüyü hafifleten öneriler
Reflü sorunu ile karşılaşmamak için beslenmenizde dikkat edebileceğiniz birçok şey var. Öncelikle sağlıklı ve dengeli beslenmeye önem vermeli; yüksek lifli gıdaları, su içeriği yüksek olan meyve ve sebzeleri, mide asitliğini dengelemenize yardımcı olacak muz, fındık, rezene gibi alkali düzeyi yüksek gıdaları tüketmeye özen göstermelisiniz. Bunların yanı sıra reflü semptomlarını yaşamaya başladığınızda şunları deneyebilirsiniz:
1. Limonlu suyu deneyin
Limon suyu genellikle çok asidik olarak kabul edilir, ancak ılık su ve bal ile karıştırılan az miktarda limon suyu, mide asidini nötralize eden alkalileştirici bir etkiye sahiptir. Ayrıca bal, hücrelerin sağlığını koruyan doğal antioksidanlara sahiptir.
2. Zencefil çayı için
Zencefil, tıbbi özellikleri nedeniyle en iyi sindirim yardımcılarından biridir. Doğası gereği alkalidir ve sindirim sisteminde tahrişi kolaylaştıran iltihap önleyicidir. Reflü semptomlarını hissetmeye başladığınızda zencefil çayı yudumlamayı deneyebilirsiniz.
3. Süt ve yoğurt tüketin
Reflünün belirtilerinden biri olan mide ekşimesini hafifletmek, yanmayı dindirmek için süt ve yoğurttan destek alabilirsiniz. Az yağlı ya da yağsız süt veya yoğurt mide astarı ve asidik mide içeriği arasında geçici bir tampon oluşturur, ayrıca sindirimi iyileştiren probiyotikler açısından zengin oldukları için de mideyi yatıştırırlar.
4. Yemek günlüğü tutun
Her ne kadar bazı gıdaların reflüyü tetiklediği bilinse de herkesin mide yapısı, sindirme özellikleri, yaşam tarzları, yeme alışkanlıkları farklı olduğundan reflünün ortaya çıkmasında farklı sebepler de rol oynayabilir. Bu nedenle sizin için en doğru beslenme şeklini bulmak ve reflünün oluşmasını tetikleyen gıdaları, beslenme şekillerini fark etmek için bir yemek günlüğü tutmayı deneyebilirsiniz. Gün içinde ya da gün sonunda küçük notlar atarak reflü semptomlarının ne zaman ortaya çıktığını, hangi gıdaları yedikten sonra midenizde rahatsızlık oluştuğunu günlüğünüze kaydedebilirsiniz.
5. Geç saatlerde yemek yemeyin
Ne yediğiniz kadar ne zaman yediğinizin de önemli olduğunu unutmayın. Uyuma saatinize ne kadar yakın yemek yerseniz reflü semptomlarını yaşama riskiniz o kadar artar. Yemekten kısa bir süre sonra yatay bir şekilde yatmak, mide asidinin geri akışına neden olarak reflüyü tetikleyebilir. Bu nedenle yatmadan en az birkaç saat önce bir şeyler yemeyi bırakmanızda fayda var.
6. Doktorunuza danışın
Haftada iki veya daha fazla reflü semptomlarıyla yaşıyorsanız ve diyetinizdeki veya yeme düzeninizdeki değişiklikler yardımcı olmadıysa ve giderek semptomlar daha ciddi bir hal alıyorsa vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanızda fayda var. Bir gastroenterolog midenizdeki asitliği ölçmek için testler yapabilir ve reflünün yemek borunuza zarar verip vermediğini görebilir. Genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç kombinasyonu ile tedavi edilebilen reflünün kişiden kişiye değişen farklı tedavi yöntemleri de bulunur. Bu nedenle bir uzman tarafından kapsamlı testler sonucunda en uygun tedavi uygulanabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Sık rastlanan 6 sindirim sistemi sorunu ve tedavi önerileri