X

Plasenta mucizesi: Doğanın görünmeyen kahramanı

“Plasenta gerçekten hak ettiği saygıyı ve ilgiyi göremeyen bir organ, gebelikten sonra da atılıp gidiyor. Ama düşünürseniz başka hangi organ büyümesi gerektiğinde büyüyor, besin sağlaması gerektiğinde sağlıyor ve üstelik görevinin bittiğini de biliyor.” Diana Bianchi, MD

Bugün sizlere, hayatımızın en önemli ama en az fark edilen organlarından biri olan plasentadan bahsetmek istiyorum. Hamilelik boyunca anne ile bebek arasında köprü görevi gören plasenta, doğanın gerçek bir harikasıdır.

Plasenta nedir?

Öncelikle, plasenta nedir ve ne işe yarar? Plasenta, özetle anne ve fetüs arasında besin maddeleri ve solunumsal gazların değişimini gerçekleştiren gebeliğin ana endokrin dokusudur; anne ve fetüse ait iki dolaşım sistemini birbirinden ayıran organdır. Plasenta, hamilelik süresince rahimde gelişen ve geçici bir organ olan bir yapıdır. Bu hayati organ, hamileliğin ilk birkaç haftasında embriyo tarafından oluşturulur ve doğuma kadar gelişmeye devam eder. Plasenta fetüsün ağırlığının yaklaşık 1/6’sı kadardır. Genellikle şekli yuvarlak veya ovaldir. Olgun ve miadına ermiş plasenta ortalama 20-22 cm çapında, 2-3 cm kalınlığında ve yaklaşık 500 gram ağırlığındadır.

Anadolu’da “bebeğin eşi” veya “son” olarak da adlandırılır. İngilizce’de de “afterbirth” (doğum sonrası anlamına gelen terim) de bizim “son” dememize benzerlik göstermektedir. Latince anlamının “pasta” olması, Yunanca’daki plakounta; “düz, yassı taşa benzeyen”, Almanca’da da “anne pastası” anlamına gelen “mutterkuchen” isminin kullanımına bakıldığında kalın, yuvarlak şekli sebebiyle kendisine benzer isimler verildiği sanılmaktadır. İşlevleri ve gebelikteki rolüne baktığımızda:

Besin ve oksijen sağlayıcı

Plasentanın en temel işlevlerinden biri, anne kanından bebeğe besin ve oksijen taşımaktır. Plasentadaki kan damarları ağı, annenin kanındaki besin maddelerini ve oksijeni alarak bebeğe iletir. Aynı zamanda, bebeğin metabolik atıklarını alıp annenin kanına geri gönderir, böylece bebeğin temiz ve sağlıklı bir ortamda büyümesini sağlar.

Koruyucu bariyer

Plasenta sadece besin ve oksijen sağlayıcı değil, aynı zamanda koruyucu bir bariyerdir. Bu organ, anne kanındaki zararlı maddelerin ve enfeksiyonların bebeğe geçmesini engeller. Örneğin, bazı virüsler ve bakteriler plasentadan geçemez, bu da bebeğin enfeksiyonlardan korunmasına yardımcı olur. Ancak bazı maddeler, özellikle alkol ve bazı ilaçlar, bu bariyeri aşabilir ve fetüse zarar verebilir.

Hormon üretimi

Plasentanın bir diğer önemli işlevi, hormon üretimidir. Plasenta, hamilelik boyunca progesteron ve östrojen gibi hormonlar salgılar. Bu hormonlar, rahmin hamilelik için hazırlanmasına, rahim kaslarının gevşemesine ve süt üretiminin başlamasına yardımcı olur. Ayrıca, plasentadan salgılanan hCG hormonu, hamilelik testlerinde pozitif sonuç veren hormondur.

Yenilenme ve uyum sağlama

Plasentanın en şaşırtıcı özelliklerinden biri, hamileliğin değişen ihtiyaçlarına uyum sağlama yeteneğidir. Plasenta, gebelik süresince sürekli büyür ve gelişir. Bu dinamik yapı, annenin sağlığı, bebeğin büyüme hızı ve çevresel faktörlere bağlı olarak yapısını ve işlevini ayarlar. Örneğin, annenin kan basıncı yükseldiğinde, plasenta kan akışını düzenleyerek bebeğin yeterli oksijen almasını sağlar.

Uzun vadeli etkiler

Plasentanın etkisi, hamilelik dönemiyle sınırlı değildir. Yapılan araştırmalar, plasental gelişim ve işlevin, bireyin yaşam boyu sağlığı üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini göstermektedir. Örneğin, plasentanın yeterince gelişememesi, ilerleyen yaşlarda kalp hastalığı, diyabet ve obezite riskini artırabilir. Bu nedenle, plasentanın sağlıklı gelişimi, sadece hamilelik süresince değil, hayat boyu sağlık açısından kritiktir.

Doğanın bu müthiş başyapıtı olan plasentayı anlamak ve takdir etmek, hamileliğin ne kadar karmaşık ve mucizevi bir süreç olduğunu gösterir. Plasenta, sadece bir organ değil, anne ile bebek arasındaki hayati bir bağdır. Doğanın bu görünmeyen kahramanına saygı duymak ve onun rolünü anlamak, insan hayatının başlangıcındaki harikalara olan hayranlığımızı artırır. Hamilelik döneminde doğumdan sonra plasenta ile yapılan farklı ritüeller bulunmakta. Doğum planının bir parçası olarak bunları araştırmanı tüm kalbimle öneriyorum. Ayrıca plasentanın inanılmaz gücüne ışık tutmak için, Bali, Endonezya’daki Bumi Sehat Vakfı’nın kurucusu, tanınmış ebe ve yazar Robin Lim’in çalışmalarına göz atabilirsin.

Kaynak:

İlginizi çekebilir: Doğum felsefeleri: HypnoBirthing Felsefesi

Tanca Çivik: Selam! Ben Tanca. 1990 yılında İtalya’nın Modena şehrinde dünyaya geldim. İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği bölümünden 2013 yılında derece ile mezun olduktan sonra uluslararası bir kozmetik şirketinde merkez satış ekibinde kurumsal hayatın bir parçası oldum. ‘Başka bir ben daha var mı? Yaşamımın bir amacı olabilir mi?’ sorularıyla iç dünyamda araştırma yaparken hamilelere, doğuma, doğana ve doğuş anına olan derin ilgimi fark ettim. Bu alanda kitaplar okudukça ilgimi çekti ve İstanbul Doğum Akademisi’nden uluslararası geçerliliği olan Doğuma Hazırlık Eğitmeni ve Doula (Doğum Koçu) Eğitimi’ni tamamladım. Şimdi ise ailelere bedenlerinin, bebeklerinin ve nefeslerinin gücünü hatırlattığımız eğitimler veriyor, sonrasında sürece göre doğumlarına destek oluyorum. Bedenlerimiz doğmayı, doğurmayı biliyor mu? Doğum nedir? Başka bir doğum mümkün mü? Biz nasıl doğduk? Hayatımızı nasıl etkiledi mi? Doula kimdir? Bir doula ne yapar? Ne yapmaz? Niyetim sende fizyolojik ve psikolojik olarak tüm yaşamlarımızı etkileyen doğum sürecimizle ilgili merak uyandırmak. Dilerim merakıma ortak olmaktan keyif alırsın. Aynı zamanda ‘Kadın, Hamilelik ve Doğum’ podcast kanalında bu konuları araştıracağız. Oraya da beklerim. Bana @doula.tanca Instagram hesabı ve tanca.civik@gmail.com adresinden ulaşabilirsin. Sevgiler

Akbank’tan sürdürülebilirlik yolunda ilham veren bir rehber

Sürdürülebilirlik, günümüz dünyasında her zamankinden çok daha büyük bir öneme sahip. Çünkü, doğal kaynaklarımız hızla tükenirken yalnızca kendi geleceğimizden çalmakla kalmıyor, gelecek nesillerin sahip olabileceği yaşamdan da çalıyoruz. İklim değişikliği ve çevresel sorunlar bir yana, kişisel tercihlerimiz, hızla artan tüketim alışkanlıkları, teknolojik gelişmeler ve daha pek çok sebep, sürdürülebilirliğin ne kadar hayati bir gündem olduğunu defalarca gözler önüne seriyor. Artık yalnızca bugünü değil, yarınları da düşünerek doğal kaynaklarımızı korumak, geleceğimizi ve gelecek nesillerin geleceğini garanti altına almak, daha yaşanabilir bir dünya yaratmak için adımlar atmalı, değişimi geç kalmadan başlatmalıyız. Sürdürülebilirlik, artık bir tercih değil; kendimiz için, dünyamız için, geleceğimiz için benimsememiz gereken bir zorunluluk. Aksi halde yarınlar, hayalini kurduğumuz yarınlardan çok uzak olacak.



Bu bağlamda sürdürülebilirlik konusunu merkezine alan ve hem bireysel hem toplumsal farkındalığı artırmayı hedefleyen Akbank, sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için “Sürdürülebilirlik insan için, #Hepimizİçin” diyor ve sürdürülebilirlik odaklı bloguyla bizleri buluşturuyor. Sürdürülebilirliği yalnızca çevresel boyutuyla ele almayan, sosyal ve ekonomik boyutunu da göz önünde bulunduran Akbank, bu önemli konuda liderlik ederek sürdürülebilirliğin her yönüyle ilgili bilgi ve farkındalık dolu içerikleri kaleme alıyor. Hem sürdürülebilirlik konusunda neler yapabileceğini merak eden herkese hem de bu konudaki bilgi birikimini artırmak isteyenlere geleceğimizi koruma yolunda ilham verici bir rehber oluyor. Peki, bu rehberde başka neler var, gelin yakından bakalım.

Akbank Sürdürülebilirlik Blog’da neler var?

Akbank, sürdürülebilirlik konusundaki farkındalığı artırmayı amaçladığı bu blogda, bireyleri harekete geçmeye teşvik edecek güncel bilgileri ve sürdürülebilir alışkanlıkları hayata dahil etmenin pratik yollarını aktarıyor. ‘Herkes için sürdürülebilirlik’ mesajını paylaşarak toplumun tüm kesimlerini kapsamayı ve bireysel olarak atılabilecek adımlar konusunda da ilham vermeyi amaçlıyor.

“Sürdürülebilirlik, çevrenin yanında insan için, toplumun gelişmesi için” anlayışını benimseyen Akbank, eğitimden gönüllülüğe, yatırımdan sanata her alanda toplumun kalkınması ve sürdürülebilir yarınlar için çalışıyor. Bu bağlamda Akbank’ın sürdürülebilirlik blogunda yer alan, farklı alanlara hitap eden başlıklardan bazıları ise şöyle:

Sürdürülebilir Kalkınma İçin: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının hem toplumsal bilincin artmasında hem de kalkınmanın sağlanmasında kritik bir öneme sahip olduğunu biliyor muydunuz? Akbank, blogunda yer verdiği Sürdürülebilir Kalkınma İçin: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği yazısında bu konuyu detaylıca ele alıyor ve UN Women’ın verilerinden yola çıkarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının getireceği faydaları, ekonomik, sosyal ve daha pek çok açıdan sürdürülebilirlik bağlamında değerlendiriyor.

Yeşil Bütçe Nasıl Oluşturulur?

Sürdürülebilir bir yaşam biçimi benimsemenin en önemli adımlarından biri de hiç şüphesiz bireysel olarak finansal sürdürülebilirliği sağlamaktan geçiyor, bunun da en etkili yolu bireysel yeşil bütçeler oluşturmak. Yeşil Bütçe Nasıl Oluşturulur? yazısında Akbank, çevreyi korumaya odaklanan harcamaların nasıl planlanacağından yeşil bütçe oluşturmanın pratik yollarına kadar pek çok kolay uygulanabilir yöntem paylaşıyor.



5 Adımda Minimalist Yaşama Geçiş

Günümüzde hızla yaygınlaşan tüketim çılgınlığının hem bütçeye hem doğaya verdiği zarar aşikar. Bu tüketim alışkanlıkları, doğal kaynakların bilinçsizce harcanmasından karbon ayak izinin artmasına, çevre kirliliğinden biyoçeşitlilik kaybına kadar gezegenin doğal dengesini bozan pek çok olumsuz sonucun ortaya çıkmasına zemin hazırlıyor. Karşılığında ise ‘az, çoktur’ anlayışını benimseyen minimalizm, bu gereksiz harcama alışkanlıklarına bir panzehir olma görevi üstleniyor. Akbank’ın sürdürülebilirlik blogunda yer alan 5 Adımda Minimalist Yaşama Geçiş yazı da modern dünyada minimalist alışkanlıklar benimsemenin yollarını aktarıyor.

Sanatta Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirliğin genellikle pek değinilmeyen ya da bağlantısı sorgulanmayan fakat aslında çokça göz önünde bulunan kısmı; sürdürülebilirlik ve sanat ilişkisi üzerine hiç düşündünüz mü? Sanat, yüzyıllardır toplumsal bilinci artırmada ve en zor görünen konuları bile daha anlaşılır kılmada güçlü bir iletişim aracı. Bu gücü onu sürdürülebilirlik konusunda da etkili bir özneye dönüştürüyor. Sanat eserlerinde kullanılan materyallerden sanatçıların toplumsal konulara farkındalık yaratmak amacıyla benimsedikleri yaklaşımlara kadar sanat ve sürdürülebilirlik bağını pek çok açıdan ele almak mümkün. Akbank Sürdürülebilirlik Blog’ta yer alan Sanatta Sürdürülebilirlik başlıklı paylaşım da bu bağın ne denli güçlü olduğuna dikkat çekiyor.

Sürdürülebilir Turizm, Karbon Nötr, Doğa Dostu Teknoloji ve dahası

Sürdürülebilirliği tüm yönleriyle ele alan Akbank, blogunda daha pek çok konuya dikkat çekiyor. Sürdürülebilir turizmden, karbon nötr kavramına, doğa dostu teknolojik gelişmelerden sürdürülebilirlik alanında öne çıkan yeni trendlere kadar yaşama, insana, dünyaya ve geleceğe dair her alanda sürdürülebilirliğin önemine ve etkisine değiniyor. Hayatın her alanına yayılan stratejilere ihtiyacımız olduğunun farkında olan Akbank, sürdürülebilirliğin kalbinde insan var diyor ve toplumsal dönüşüm için bütünsel bir yaklaşım benimsemenin gerekliliğini vurguluyor.

Siz de çok geçmeden bir adım atmak ve daha yaşanılabilir bir dünya için bugünden neleri değiştirebileceğinizi öğrenmek istiyorsanız Akbank’ın sürdürülebilirlik odaklı bu blogunu takip edebilir, hem kendiniz hem de gelecek nesiller için değişimi başlatabilirsiniz.

*Bu yazı, Akbank katkılarıyla hazırlanmıştır.



Orkid, “Sporla Güçlen” projesine verdiği destekle kız çocuklarının geleceğine ışık tutuyor

Bir kız çocuğu düşünün: Günün ilk ışıklarıyla birlikte koşuya çıkan, her sabah elinde topuyla antrenman yapan, büyük bir hevesle hem bedenini hem de zihnini beslemek için yıllarca gönül verdiği spor dalı uğruna çalışmaya devam eden ve uzun yıllar sonra gözlerinden ışıklar saçarak ilk kupasını milyonların önünde havaya kaldıran… Ne harika bir tablo, öyle değil mi?



Toplumun her köşesinde, binlerce kız çocuğu bu anı yaşamayı hak ediyor. Ancak, ne yazık ki birçoğu için spor; erişilmesi çok güç bir lüks, uzak bir hayal gibi kalıyor hayatları boyunca. Oysa spor, sağlığın, özgüvenin, azmin, başarının, kararlılığın, istikrarın temellerini atan, kız çocuklarının güçlü bireyler olarak yetişmesine katkı sağlayan en önemli araçlardan biri. Bu önemin farkında olan ve kız çocuklarını spor yoluyla güçlendirmek isteyen Orkid, Watsons iş birliği ile Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da yürüttüğü “Sporla Güçlen” projesine destek veriyor.

Geleceğe atılan adımlar: Kız çocukları, ‘sporla güçleniyor’

Türkiye’de kadınları ilk kez hijyenik pedle buluşturan P&G’nin kadın bakım markası Orkid, 45 yılı aşkın süredir dünyadaki tüm kadınların hayatını kolaylaştırmak, onları her alanda desteklemek için imza attığı çalışmalarına bir yenisini daha ekleyerek “Sporla Güçlen” projesiyle kız çocuklarının yanında oluyor.

Kız çocuklarına sporla yeni yollar açmayı ve kız çocuklarının geleceğini aydınlatmayı hedefleyen Orkid, yürüttüğü bu iş birliğiyle kız çocuklarının eğitim ve spor yaşamlarını desteklemeyi, onların fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamayı amaçlıyor. Kız çocuklarının hayatta karşılaşacakları tüm zorluklar karşısında çok daha güçlü durmalarını sağlayan, onların bütüncül gelişimini desteklerken duygusal dayanıklılık kazanmalarına da zemin hazırlayan sporun gücü, yadsınamayacak kadar fazla. Öyle ki; Orkid’in, İpsos ile Türkiye genelinde gerçekleştirdiği araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kadınların %77’si, sporun bugün oldukları kişi olmalarına yardımcı olduğunu belirtiyor. Dahası, yapılan bu araştırmaya göre; ergenlik döneminde spor yapan kızlar, istedikleri kişi olmalarına yardımcı olabilecek özgüven ve becerileri sporla kazanıyor.

Buna rağmen genç kızların neredeyse yarısının düzenli spor yapmadığı sonucuna ulaşan Orkid, TMOK ve Watsons iş birliği ile kız çocuklarının sporla güçlenmesi için onların yanında yer alıyor. Kız çocuklarının hem eğitimlerine hem de spora devam etmelerine yönelik gerekli spor malzemelerinin temin edilmesini destekleyen Sporla Güçlen projesi ile Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da bulunan okullardaki kız öğrenciler dönem boyunca badminton, basketbol ve voleybol dallarında eğitim alıyor.



Kadınların daha özgüvenli olmasını destekleyen ve spor ile olan bağlarını güçlendirmeye odaklanan bir marka olarak Orkid, hiçbir kız çocuğunun bu haklarından mahrum kalmaması için çalışıyor. Bu sayede geleceğin sağlıklı, özgüvenli, başarılı ve belki de milli sporcuları bugünden yetişmeye başlıyor. Gelecek nesillerin hayallerine ulaşmalarına yardımcı olmak için onların yanında olmaya ve onları cesaretlendirmeye devam eden Orkid, kız çocuklarına yeterli imkan sağlandıkça daha eşit ve aydınlık yarınların mümkün olduğuna inanıyor.

Kız çocuklarını genç yaşta sporla tanıştırarak onların kendi potansiyellerini keşfetmelerine olanak tanıyan bu projenin ve başta Orkid ile Watsons olmak üzere projenin tüm destekçilerinin ülkemize ve dünyaya ilham olması, kız çocuklarının ışıl ışıl bir geleceğe doğru çok daha emin adımlarla yürümesi hepimizin en büyük temennisi.

Güçlü kadınlar, güçlü yarınlar için, #SporlaGüçlen projesine destek veren Orkid ürünlerini Watsons’ta keşfetmek için tıklayın.

*Bu yazı Orkid katkılarıyla hazırlanmıştır.



İlgili Makale