Siz de bir people pleaser (insan memnun etme bağımlısı) mısınız?
Bu kavramı belki daha önce duydunuz, belki de pratikte çok iyi bilmenize rağmen şu anda ilk kez karşılaştınız.
İnsanları memnun etme fikri, elbette başlangıçta kulağa kötü gelmiyor. Sürekli insanları memnun edenler, toplum içinde başkalarının mutluluğu için ne gerekiyorsa yapmakla tanınırlar. Nazik ve yardımsever olmak genellikle iyi bir şey olsa da sürekli bu motivasyonla ilerlemek uzun vadede duygusal olarak tükenmiş, stresli ve endişeli hissetmenize neden olabilir.
Bu yazıda people pleasing, yani insanları memnun etme çabası hakkında tüm merak edilenlere değineceğiz. Ayrıca başkalarının ihtiyaçlarını kendi iyiliğinizin önüne koymaya son vermeniz için gerekli ipuçlarını paylaşacağız. People pleasing hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin!
People pleasing nedir?
People pleasing kavramı, yukarıda da açıkladığımız gibi “insanları memnun etme çabası” olarak tanımlanıyor. Sürekli insanları memnun etmeye çalışan kişiler için kullanılan tanım ise “people pleaser”.
Bir people pleaser, en anlaşılır haliyle başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyan kişidir. Böyle biri, diğer insanların yanında son derece uyumludur ve genellikle özverili, yardımsever ve kibar biri olarak tarif edilir. Ancak çoğu zaman diğerlerine karşı kendisini savunmakta zorlanır, bu da onun için zararlı bir özveri veya kendini ihmal etmeye yol açabilir.
Uzmanlara göre insanları memnun etme çabası, “sosyotropi” olarak bilinen bir kişilik özelliği veya ilişkileri sürdürmenin bir yolu olarak onların onayını kazanma konusunda aşırı endişe duyma ile ilişkili. Bu davranış ayrıca aşağıdaki gibi bir zihinsel sağlık durumunun da belirtisi olabilir:
- Anksiyete veya depresyon
- Çekingen kişilik bozukluğu
- Sınırda kişilik bozukluğu (BPD)
- Bağımlılık veya bağımlı kişilik bozukluğu
Bir people pleaser olabileceğinizi gösteren işaretler
People pleasing nedir, artık biliyorsunuz. İnsanları memnun etme çabası içinde olan insanların sahip olduğu bir dizi ortak özellik var. Eğer siz de bu tanıma kendinizi çok yakın hisediyorsanız işte sizin de bir people pleaser olabileceğinizi gösteren o işaretlerden bazıları:
- İnsanlara “Hayır” demekte çok zorlanıyorsunuz.
- Sürekli diğer insanların ne düşünebileceği ile meşgulsünüz.
- İnsanlara “Hayır” dediğinizde kendinizi suçlu hissediyorsunuz.
- İnsanları geri çevirmenin, sizin kötü ya da bencil olduğunuzu düşünmelerine neden olacağından korkuyorsunuz.
- Sevmediğiniz şeyleri kabul ediyorsunuz veya yapmak istemediğiniz şeyleri yapıyorsunuz.
- Düşük benlik saygısı duygularıyla mücadele ediyorsunuz.
- İnsanların sizden hoşlanmasını ve onlar için bir şeyler yapmanın onaylarını almanızı sağlamasını istiyorsunuz.
- İnsanlardan sürekli özür diliyorsunuz.
- Bir şey sizin hatanız olmadığında bile suçu üstleniyorsunuz.
- Hiç boş vaktiniz olmuyor çünkü hep başkaları için bir şeyler yapıyorsunuz.
- Başkaları için bir şeyler yapmak uğruna kendi ihtiyaçlarınızı ihmal ediyorsunuz.
- Farklı düşünseniz de insanlarla aynı fikirdeymiş gibi davranıyorsunuz.
People pleaser’lar, yani insanları memnun edenler, başkalarının hissettiklerine uyum sağlama konusunda oldukça iyidir. Ayrıca genellikle empatik, düşünceli ve şefkatlidirler. Bu olumlu nitelikler aynı zamanda zayıf bir benlik imajı, kontrolü ele alma ihtiyacı veya aşırı başarı eğilimi ile birlikte gelebilir.
Neden insanları memnun etmek isteriz?
Eğer sürekli insanları memnun etme çabası içinde olduğunuzu düşünüyorsanız bu davranıştan vazgeçmek için nedenlerini anlamaya çalışın. Bu noktada rol oynayabilecek birden fazla neden olabilir:
- Zayıf benlik saygısı: Bazen insanlar kendi arzularına ve ihtiyaçlarına değer vermedikleri için insanları memnun etme eğiliminde olur. Yaşadıkları özgüven eksikliği nedeniyle dış onaya ihtiyaçları vardır ve başkaları için bir şeyler yapmanın onay ve kabul sağlayacağını düşünebilirler.
- Güvensizlik: İnsanlar, başkalarını mutlu etmek için gerekenden fazlasını yapmazlarsa diğer insanların onlardan hoşlanmayacağından endişelenebilir ve bu nedenle başkalarını memnun etmeye çalışabilirler.
- Mükemmeliyetçilik: Bazen insanlar, diğer insanların nasıl düşündüğü ve hissettiği de dahil olmak üzere her şeyin “kusursuz ve olması gerektiği gibi” olmasını isterler.
- Geçmiş deneyimler: Acı verici, zor veya travmatik deneyimler de bu davranışa yol açabilir.
Gördüğünüz gibi başkalarını memnun etme motivasyonun birçok farklı nedeni olabilir. Yine de özünde, onaylanmış veya sevilmiş hissetmenin bir yoludur. Bu davranışa sahip kişiler, insanların mutlu olmalarını sağlayarak kendilerini faydalı ve değerli hissetmek isteyebilirler.
People pleasing’in etkileri
İnsanları memnun etmeye çalışmak elbette kötü bir şey değildir. İlgili bir kişi olmak, sevdiklerinizle sağlıklı ilişkiler sürdürmenin önemli bir parçası. Bununla birlikte, zayıf benlik saygısını desteklemek için onay almaya çalışıyorsanız veya kendi duygusal iyiliğiniz pahasına başkalarının mutluluğunun peşinde koşuyorsanız uzun vadede bu bir sorun haline gelir
Tüm zamanınızı, onları mutlu etmek ve onaylarını kazanmak için başkalarına yardım etmeye adarsanız aşağıdaki sonuçlardan bazılarını yaşayabilirsiniz.
Öfke ve hayal kırıklığı
Yardım etmekten gerçekten zevk alıyor olsanız da zorunluluktan dolayı bir şeyler yaptığınızda hayal kırıklığı yaşamanız kaçınılmaz olur.
Anksiyete ve stres
Diğer insanları mutlu etme çabası, kendi fiziksel ve zihinsel kaynaklarınızı zayıflatabilir. Her şeyi yönetmeye çalışmak sağlığınız üzerinde zararlı etkileri olabilecek stres ve endişeye maruz kalmanıza neden olabilir.
Tükenmiş irade
Tüm enerjinizi ve zihinsel kaynaklarınızı başkalarının mutlu olduğundan emin olmaya adamak, kendi hedeflerinizin üstesinden gelme kararlılığına ve iradesine sahip olma olasılığınızı azaltır.
Özgünlük eksikliği
People pleaser’lar, diğer insanlara uyum sağlamak için genellikle kendi ihtiyaçlarını ve tercihlerini gizlerler. Bu da sonuçta, hayatınızı otantik bir şekilde yaşamıyormuşsunuz gibi hissettirebilir – hatta kendinizi hiç tanımıyormuşsunuz gibi hissetmenize bile neden olabilir.
Daha zayıf ilişkiler
Tüm enerjinizi diğer insanların beklentilerini karşıladığınızdan emin olmak için harcıyorsanız, kendinizi alıngan hissedebilirsiniz. İnsanlar, verici doğanızı takdir etseler de nezaketinizi ve dikkatinizi zamanla hafife almaya başlayabilirler. Bunun nedeni insanların sizden faydalanmak istemeleri değildir. Aksine tek bildikleri, her zaman yardım etmeye istekli olduğunuzdur, bu nedenle ihtiyaç duyulduğunda ortaya çıkacağınızdan hiç şüpheleri yoktur.
Peki, insanları memnun etme çabası nasıl durdurulur?
Neyse ki, insanları memnun etmekten vazgeçmek ve kendi isteklerinizden ödün vermeden başkalarını mutlu etme arzunuzu dengelemenin bazı yolları var!
Sınırlarınızı belirleyin
Neyi üstlenmeye istekli olduğunuz konusunda net olun. Eğer birisi, sizden çok şey istiyor gibi görünüyorsa, yapmaya istekli olduğunuz şeyin sınırlarınızı aştığını ve yardım edemeyeceğinizi söyleyin.
Küçük adımlarla başlayın
Davranış kalıplarını değiştirmek zor olabilir, bu nedenle kendinizi küçük adımlarla öne çıkarmaya çalışın. Bunun için daha küçük isteklere “Hayır” diyerek başlayın, küçük bir şey hakkında fikrinizi ifade etmeyi deneyin veya ihtiyacınız olan bir şeyi isteyin.
Önceliklerinizi belirleyin
Zamanınızı nerede geçirmek istediğinizi düşünün. Kime yardım etmek istiyorsunuz? Hangi hedeflere ulaşmaya çalışıyorsunuz? Önceliklerinizi bilmek, bir şeye ayıracak zamanınız ve enerjiniz olup olmadığını anlamanıza yardımcı olabilir.
Bahane üretmekten kaçının
“Hayır” derken net olmak ve mazeret uydurmaktan kaçınmak önemli. Çünkü nir şeyi neden yapamayacağınızı açıklamaya başladığınızda, başkalarına mazeretinizde delikler açmaları için yol vermiş olursunuz. Bunun yerine, bir şeyi reddettiğinizde kararlı bir ton kullanmayı deneyin ve gerekçeniz hakkında gereksiz ayrıntılar ekleme dürtüsüne karşı koyun.
İlişkiler alma- verme dengesine sahip olmalıdır; unutmayın
Güçlü, sağlıklı bir ilişki belirli bir derecede karşılık içerir. Birisi her zaman veriyor, diğeri de alıyorsa, bu genellikle birinin, diğerinin istediklerini sağlamak için kendinden vazgeçtiği anlamına gelir. Başkalarını memnun etmekten keyif alıyor olsanız bile, onların da karşılığında size verecek adımlar atması gerektiğini unutmayın.
İlginizi çekebilir: Alma-verme dengesini kurabilmeniz için 6 ipucu