X

‘Parental gaslighting’: Çocuğunuzun gerçeklik algısını ve duygularını baltalıyor olabilir misiniz?

İlişkilere ciddi anlamda zarar veren, modern çağın zihinsel manipülasyon tekniği olarak adlandırılan, duygusal ve psikolojik bir tür işkence aracı şeklinde tanımlanan gaslighting, günümüzün en kritik terimlerinden biri. İkili ilişkilerde taraflardan birinin, diğerinin tabiri yerindeyse ‘aklıyla oynaması’; sürekli manipüle ederek karşıdaki kişinin kendini suçlu, hatalı ya da yanlış hissetmesine neden olması ile özdeşleşen gaslighting, yalnızca iyi yetişkin arasında açığa çıkmıyor. Psikoloji alanında yer alan çalışmalara ve uzman görüşlerine göre ebeveynler de çocuklarına gaslighting uygulayabiliyor. Parental gaslighting olarak tanımlanan bu durum, çocukların gerçeklik algılarına, benliklerine, öz saygılarına zarar verebiliyor.

Gaslighting yapan ebeveynler genellikle çocuklarının görüşlerine ve duygularına itiraz etme veya onları reddetme örnekleri sergileyebiliyor, çocuklarının gerçeklik algısını, duygularını, iradesini baltalayan ebeveynler, onların deneyimlerini de görmezden gelebiliyorlar. Bu tür davranışlar sonrasında ise çocukların maruz kaldığı duygusal ve psikolojik tacizin olumsuz etkileri yetişkinlik yıllarına kadar uzanabiliyor. Dahası, çocuklar büyüse de parental gaslighting devam edebiliyor.

Parental gaslighting’in sinyalleri ve sonuçları

Çocukların normal bir yetişkinden hem duygusal hem de psikolojik anlamda daha savunmasız olmaları, onların gaslighting ile mücadelesini zorlaştırabilir, dahası bir çocuğun kendisine yapılan çeşitli manipülasyonların farkına varması, bir yetişkinden çok daha zordur. Bu nedenle maruz kaldıkları gaslighting, hem daha uzun sürebilir hem de daha yıkıcı sonuçlara zemin hazırlayabilir. Öte yandan yıllar içerisinde davranışlarını değiştirmeyen -toksik ebeveynler olarak nitelendirebileceğimiz- parental gaslighting uygulayan anne-babalar, yaşı kaç olursa olsun çocuklarına karşı benzer tutum ve tavırları da devam ettiriyor olabilir. Bu nedenle çocukken parental gaslighting ile mücadele edip etmemiş olmanızdan bağımsız, yetişkin olmanıza rağmen ebeveynleriniz tarafından bu duygusal ve psikolojik manipülasyonlara maruz kalıyor olabilirsiniz.

Parental gaslighting uygulayan ebeveynler:

  • Çocuklarının öznel deneyimlerine saygı duymazlar.
  • Çocuklarının neleri sevip neleri sevemeyeceğine müdahale ederler.
  • Kontrolü her zaman ellerinde tutmak için tüm şartları zorlarlar.
  • Kolayca kurban rolünü üstlenirler.
  • Çocuklarının duygu ve düşüncelerini reddederler.
  • Gerçekleri kendi çıkar ve amaçları doğrultusunda çarpıtırlar.
  • Asla ya da neredeyse hiçbir zaman özür dilemezler.
  • Çocuklarının duygularını görmezden gelirler.
  • Her zaman haklı olduklarına inanırlar.
  • Çocuklarının kendileri ile ilgili olumsuz düşüncelere sahip olmalarına neden olurlar.
  • Sık sık çocuklarına karşı suçlayıcı, aşağılayıcı, rencide edici davranışlar sergilerler.
  • Çocukları için neyin en iyi olduğunu her zaman kendilerinin bildiklerini düşünürler.

Öte yandan birtakım söylemler de parental gaslighting ifadeleri olarak değerlendirilir. Gaslighting uygulayan ebeveynler şu cümleleri sık sık çocuklarına karşı kullanabilir:

  • Seni sevdiğim için eleştiriyorum.
  • Sen çok hassassın.
  • Hiç yoktan olayları büyütüyorsun.
  • Çok duygusalsın.
  • Dramatik davranıyorsun.
  • Yine kafan karışmış gibi.
  • Yine bir şeyler uyduruyorsun.
  • Ben bir şey yapmadım. Hepsi senin kafanda.
  • Yanlış hatırlıyorsun.
  • Yorgun değilsin; git ödevini bitir.
  • Çok önemli değil; sen aşırı tepki veriyorsun.
  • Bu sadece küçük bir kesik. Acıtmaz.
  • Hepsi senin iyiliğin için.
  • İyi bir ebeveyn olduğumu herkes bilir.
  • Zor değil; sadece tembellik yapıyorsun.
  • Hayır, terapiye ihtiyacın yok.
  • Bende yanlış bir şey yok; sen daha saygılı olmalısın.
  • Eşyalar kendiliğinden kaybolmaz, sen sorumsuzsun.
  • Ben haklıyım.

Bunlar ve benzer cümleler, gaslighting uygulayan bir ebeveynin çocuğunun en sık duyduğu söylemler olabilir.

Gaslighting’in en sinsi yönlerinden biri, gerçekliğin reddidir; bu nedenle çocuklar bu tür söylemler karşısında kendilerinde bir sorun olduğunu düşünebilir. Ebeveynin gaslighting davranışları, çocuklarda kafa karışıklığına, kendinden şüphe duymaların artmasına ve öz saygının azalmasına neden olabilir; yaşı kaç olursa olsun… Öte yandan anksiyete ve depresyonun oluşmasına da zemin hazırlayabilir. Daha da kötüsü, şiddetli vakalarda çocuklar psikoz gibi zihinsel sağlık sorunları da yaşayabilir.

Parental gaslighting ile başa çıkmanın yolları

Parental gaslighting ile başa çıkmak, aile bağları göz önünde bulundurulduğunda ikili ilişkilerdeki gaslightinging ile mücadele etmekten daha zor olabilir. Ancak 3 etkili adımda etkili sonuçlar alınabilir:

1. Sorunun farkında olmak: Uzmanlara göre farkındalık, bu tür bir manipülasyon ile başa çıkmanın en önemli adımı. Parental gaslighingt belirtilerini bilmek, maruz kalındığını fark edebilmek sonrasında bu toksik döngünün içerisinden çıkabilmek için kritik bir role sahip.

2. Gerçekleri kontrol etmek: Ünlü psikanalist Babita Spinelli, “Gaslighting uygulayan ebeveynlerin çarpıtılmış gerçekliklerini esas almak yerine neyin gerçek olduğunu kendinize hatırlatmak için gerçeklere dönün.” diyerek gerçeklik kontrolü yapmanın ve bu süreçte mümkünse güvenilen biriyle konuşarak destek almanın önemli olduğuna dikkat çekiyor.

3. Sınırlar koymak: İlişkiler toksik bir hal aldığında, uzaklaşmak en iyi çözüm olabilir. Söz konusu kişiler ebeveynler dahi olsa net sınırlar çizmek, kişisel alanı belirlemek ve zihin sağlığını korumak için gereklidir. Babita Spinelli “Akıl sağlığınız bir önceliktir.” bu kritik adıma vurgu yapıyor.

Herhangi bir ikili ilişkide gaslighting deneyimi fazlasıyla zarar verici olsa da bir ebeveyn tarafından uygulandığında daha yıkıcı sonuçlar doğurabileceğinden durumun farkında olmak ve zihinsel sağlığı korumak için hızlıca adımlar atmaya başlamak büyük ölçüde iyileşmeyi sağlayabilir.

İlginizi çekebilir: ‘Mommy issues’: Annenizle ilgili sorunlarınız hayatınızı olumsuz etkiliyor olabilir mi?

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale