Panik atak geçiren birine nasıl yardım edilir?

Bir aralar, aniden heyecanlanan ya da telaşlanan herkesin “Acaba panik atak mı var bende?” diye endişelenmesi pek modaydı. Aslında panik atak yanakların kızarması ya da hafif bir çarpıntıdan çok öte, yoğun bir korku içeren ve gözle görülür fiziksel etkileri de olan bir rahatsızlık. Peki panik atak nasıl anlaşılır? Daha da önemlisi, panik atak geçiren birine nasıl yardımcı olunabilir?

Panik atak nasıl anlaşılır?

Panik atakların oldukça karakterize belirtileri var. Aşağıdaki belirtilerden en az dördünün aynı anda görülmesi, kişinin panik atak geçirdiğine işaret olarak kabul ediliyor:

• Titreme ya da sarsılma,
• Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma,
• Tansiyon yükselmesi,
• Çarpıntı, kalp atışının hızlanması,
• Terleme,
• Soluğun kesilmesi,
• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi,
• Bulantı ve karın ağrısı,
• Baş dönmesi, sersemlik, bayılacak gibi olma hissi,
• Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme,
• Deriye az kan pompalanmasına bağlı uyuşma ve karıncalanma,
• Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları,
• Kontrolü kaybetme korkusu,
• Ölüm korkusu.

Genelde 20li yaşlarda başlayan panik atağın görülme sıklığı %1.5-3.5 civarında. Dolayısıyla, hayatımız boyunca en az bir panik atak krizine denk gelmemiz son derece olası. 10 ila 30 dakika civarı süren ve bu süreçte yukarıdaki belirtilerin gözlemlendiği panik atak ile karşılaştığımızda yapabileceklerimizi (ve yapmamamız gerekenleri) araştırdık.

Panik atak geçiren birine nasıl yardımcı olunur?

Panik atak geçiren kişi, şayet bunu daha önce yüzlerce kez yaşamışsa duruma aşinadır. Örneğin, gerçekten ölmeyeceğini bilir. Ancak panik atakla yeni tanışmış birinin derin bir korkuya kapılması olasıdır. Böyle bir durumda kişiyi dışarı, hava almaya sürüklemek, o kendini fiziksel ve ruhsal olarak çökmüş hissederken yerinden kaldırmaya çalışmak yanlış olur. Derin derin nefes alarak biraz da olsa sakinleşmesini sağlamak yapılacak ilk ve en iyi şeydir.

Asla yapılmaması gereken şeylerden biri, panik atak geçiren kişiye “bunları hayal ediyorsun / kafanda kuruyorsun” gibi cümleler kurmaktır. Söylediğinizin doğru olması, doğru zamanda söylediğiniz anlamına gelmez ve karşınızdakine de hiç yardımcı olmaz.

Panik atak geçiren insanın hiç ihtiyaç duymayacağı başka bir şey ise etrafı tarafından garipsendiğini ya da rezil olduğunu hissetmektir. Bu durumda onları rahatlatmak, güvende olduklarını ve kimsenin onları yargılamadığını düşündürmek sakinleşmelerine yardımcı olur. Panik atak geçiren kişi, etrafa verdiği rahatsızlıktan ötürü bir an önce iyi olması gerektiğini düşünüp daha çok strese girmemelidir.

Panik atak geçiren kişiyi rahatlatmak için ona sarılmak ya da fiziksel temasta bulunmak ise ters tepebileceğinden, bu konuda dikkatli olmak gerekir. Bazı kişiler, sizi ne kadar tanıyor olsalar da içinde bulundukları boğucu hissin etkisiyle klostrofobiye benzer bir tepki verebilir, sizi itebilirler. Bunu normal karşılayın ve karşınızdaki kişinin kendini en rahat hissettiği mesafede durmaya özen gösterin.

İlginizi çekebilir: Panik atak ile mücadelede bu kez siz kazanın

Kaynaklar:
Greatist
NP İstanbul Beyin Hastanesi